1 eyaleti 6'ya bölmek

California. 38.2 milyon nüfus. Ülkenin en çok milletvekili çıkartan eyaleti: 53 kişi. Başkan ve yardımcısını seçmek için kurulan Seçiciler Kurulu’nda en çok üyeye sahip: 55 (ABD’de seçim, iki dereceli: Önce halk, sonra bu kurul oy kullanır.) 

Ülkenin en varlıklı şehirlerinden San Fransisco (SFO) ve Los Angeles (LA) burada. Ülkenin en varlıksız halkı da yine bu eyalette bir yerlerde. Gelir eşitsizliği yüksek. Ve, en varlıklı bölge, eyaletten ayrılıp ayrı eyalet olmak istiyor: Silikon Vadisi. 
Herhalde ayıp olmasın diye, “Tek başımıza istiyorsak namerdiz, en iyisi California’dan 6 yeni eyalet çıkartalım” diyorlar. Şaka gibi. Ama ciddi. Üstelik yasal. 

Dededen babaya işadamı, şimdi de kendisi trilyoner girişimci Tim Draper, California Eyalet Yönetimi’ne resmen dilekçeyle ve gerekçeleriyle başvurdu. Yönetim İçişleri “Bakanı” Debra Brown, bu dilekçe için Hukuk Müşavirliği’nden görüş sordu. Onlar da rakamlı, haritalı 16 sayfa bir yazı hazırladılar. ABD Anayasası’nın “nelere, nasıl” izin verdiğini görmek için ibretlik: http://www.lao.ca.gov/ballot/ 2013/130771.pdf 

Bu dilekçedeki talebin gerçekleşmesi herhalde mümkün olmayacak. Hayır, bir yasal engel yok. Sadece, yasaya göre 18 Temmuz 2014’e kadar 807 bin 615 kişinin imza atması gerek. Eğer bu rakama ulaşılırsa, 4 Kasım’da, Temsilciler Meclisi yenileme ve Senato’nun üçte bir üyesi için yapılacak seçimde bu talep oylanacak. Halktan da oy alırsa, ve neticede Kongre’ye kadar erişirse 1 Ocak 2019’da bir oylama daha ve Başkan’ın onayı, Anayasa Mahkemesi onayı gerekiyor. 

İşin püf noktası şu: Varlıklılar, yoksulların yükünü taşımak istemiyor. Gelir dağılımının kötü olduğu İtalya’da da benzer bir girişim, Padania adıyla var. 

Varlıklı Po Nehri Havzası’nın, daha güneydeki “tembel” (!) İtalya’yı sübvanse etmesini istemeyen sağcıların kurduğu Kuzey Birliği (Lega Nord), Padania’yı savunuyor. Buranın “sınırları” Po ile ilgisiz, “dağların güneyinde kalan” varlıklı Toskana’yı da içeriyor pek güzel! Tam İtalyan- işi bir çözüm.

Ayrılıkçı Kuzey Birliği, 1989’da kurulduğundan beri koalisyon hükümetlerinde faal, yasal bir parti. 

California’daki durum da meşruiyetini Anayasa’dan alan, ciddi bir öneri. Silikon Vadisi, elbette içinde SFO ile birlikte kendi başına yeni bir eyalet olacak. 6.8 milyon nüfusu ve kişi başına 63 bin 288 dolar gelirle ABD’nin “en” varlıklı yeni eyaleti. California’da şu sırada kişi başı gelir 46 bin 477 dolar. 

LA ve civarı 11.5 milyon nüfusla ikinci bir eyalet. LA güneyinden San Diego dahil bütün o bölge üçüncü, ve “diğer” yerler de geri kalan “önemsiz” eyaletler olacak. 

Silikon Vadisi, 1939’dan ve hele 1946’dan beri ABD’nin öncü yenilikçilik Ar-Ge ve inovasyon merkezi olarak “refahını aramak” istiyor. 

Bu arama hakkını Anayasa vermiş zaten. ABD’nin kuruluşunu ilan eden 4 Temmuz 1776 Bağımsızlık Bildirgesi’nin ikinci paragrafında özetle şöyle yazar: 

“Bütün insanlar eşit yaratılmışlardır. Tanrı kendilerine vazgeçilemez bazı haklar vermiştir. Bunlar, yaşama, özgürlük ve refahını arama haklarıdır. 

Herhangi bir hükümet, bu amaçları tahrip eder bir nitelik kazanırsa, onu değiştirmek veya kaldırmak ve temelleri kendi güvenlik ve refahlarını sağlamaya en uygun görünecek ilkeler üzerine dayanan, güç ve yetkiyi aynı amaçla örgütleyen yeni bir hükümet kurmak o halkın hakkıdır.”