Aflatoksinli ürünleri farkında olmadan tüketiyoruz
Kurutularak yenilen tarım ürünlerinde, kurutma ve saklama sırasında nem oranına ve sıcaklığa bağlı olarak mantarlar oluşuyor. Mantarlar küf zehri denilen zararlı bir zehirli toksik maddeler üretiyor. Aflatoksin bu zehirli maddelerden biri.
Aflatoksin kuvvetli zehir içeren kanserojen madde. Karaciğeri bozuyor. Küf, kurutulan tarım ürününün üzerinde pamukçuk şeklinde yapılar oluşturarak ürer. Bazen bu üreme gözle görülmeyen ürünün iç kısımlarında da gerçekleşebilir. Bu nedenle Aflatoksinin gözle tespit edilmesi zordur.
Dışarıdan küf görünen besinlerde, küflü kısmın alınarak diğer kısımlarının yenmesi de bu nedenle sakıncalıdır. Çünkü gıda ürününün iç kısımlarında da zehirli aflatoksin bulunabilir.
Aflotoksin özellikle;
-Kuru incir, kuru üzüm ve kuru kayısı,
-Kırmızı biber, pul biber, karabiber,
-Fındık, çay,
-Yer fıstığı ve antep fıstığı gibi kurutulmuş tarım ürünlerinde ve
bunlara ek olarak,
-Süt ve peynirde bulunabilir.
Ürünlerin karanlık odalarda belli teknik özelliklere sahip UV lambalarla kontrol edilmesi yoluyla 'aflatoksin’li olup olmadıkları belirlenebiliyor.
Bizim iç piyasada satılan ürünlerde özellikle kırmızı biberde, şimdilerde tüketimi artan kurutulmuş domateste ve diğer sebzelerde aflatoksin kontrolü genelde yapılmıyor.
Sorun genelde, belli ihraç ürünlerinin aflatoksinli olması nedeniyle iade edildiğinin kamu oyuna duyurulduğunda gündeme geliyor.
Aflatoksin sorunu nedeniyle en fazla iade edilen tarım ürünü kuru incir idi. Şimdilerde Ege Kuru Meyve ve Mamülleri İhracatçı Birlikleri, ihraç edilecek incirleri, yurtdışına göndermeden aflatoksin kontrolünden geçirmeye başladı.
Yapılan açıklamalara göre yılda 500-600 ton aflatoksinli incir tespit ediliyor ve iç piyasaya sürülmemesi için çimento fabrikalarının fırınlarında yaktırılıyor.
Bu örnek uygulama İzmir’de ve ihracat için hazırlanan incirlerdeki aflatoksin kontrolü. Diğer ürünlerde aflatoksin için benzer kontroller yapılmadığına göre, üretici sattığı ürünün, tüketici midesine giren ürünün aflatoksinli olup olmadığını bilemiyor demektir.