Aile Şirketlerinde ömür uzatma çabaları (I)
Ülkemizdeki şirketlerin yüzde 98,8'inin KOBİ, bunların da yüzde 95'inin aile şirketi olduğunu anımsatarak aile şirketlerinin ekonomimiz açısından önemini bir kez daha vurgulamakla yazıma başlayacağım.
Bir çok ülkede aile şirketlerinin ömrü çok uzun olmasına karşın ülkemizde aile şirketlerinin ömrünün kısa olması, sorgulanması ve çözümler üretilmesi gereken önemli sorunlarımızdan biri...
Dünyada aile şirketlerinin ömründen örneklere bakıldığında, Family Business dergisinin yayımladığı listeye göre, dünyanın en eski aile şirketi Japonya'da halen faaliyetini sürdüren Kongo Gumi inşaat şirketi Milattan Sonra 578 yılında kurulmuş.
Avrupa ülkelerine bakıldığında; Chateau de Goulaine Fransa şarap bağcılığı 1000 yılında, İtalyan Barone Ricasoli zeytinyağı üretimi 1141, Almanya’nın en eski aile şirketi Münih’teki fırın 1331 yılında, Zötler adlı bira imalathanesi de en eskilerden 1447 yılında kurulmuş ve bugün Zötler ailesinin 20. kuşağı tarafından işletiliyor. İngiltere’de yünlü kumaş üreten Huddersfield aile şirketi 1541'de kurulmuş.
Avrupa’dan örnekleyebildiklerim bunlar.
Türkiye’ye gelince; Dördüncü nesile ulaşabilmiş aile şirketlerine ilişkin derleyebildiğim bilgilere göre; ülkemizin en eski aile şirketi lokumcu Hacı Bekir 1777'de kurulmuş.
Şekerci Cafer Erol 1807, Kebapçı Mehmetoğlu İskender Efendi 1860, Erbak Uludağ Meşrubat 1870, Vefa Bozacısı Hacı Sadık 1870, Kurukahveci Mehmet Efendi 1871, Karaköy Hacı Mehmet Güllü (Güllüoğlu) 1871, Sabucakis 1874, Şekerlemeci Cemilzade 1883
Hacı Abdullah Efendi 1888, Hacı Şakir 1889, Teksima Tekstil H. Mehmet Botsalı 1893,
Tuzcuoğlu Nakliyat Fehmi Mustafa Tuzcuoğlu 1893, Konyalı Lokantası Ahmet Doyuran 1897, Yuda Levi 1898, Gabriel Arcas 1902, Bebek Badem Ezmecisi Mehmet Halil Bey 1904'de kuruluşları yüzyılı aşan ve halen faaliyetlerini sürdüren şirketlerimizden..
Ülkemizde aile şirketlerinin ömrünü tanımlayan klişeleşmiş “Şirketleri babalar kurar, oğullar yer, torunlar batırır” söylemi zaman zaman dile getirilir.
Aile şirketleriyle ilişkili istatistiki verilere bakıldığında bu söylemi doğrular nitelikte olduğu görülüyor.
Bu tür şirketlerin sağlıklı ve sürdürülebilir bir yapıya kavuşturarak ömürlerini uzatma amacıyla, başta üniversitelerimiz olmak üzere ticaret ve sanayi odalarımız, kamu kuruluşlarımız ve iş dünyasıyla ilgilenen sivil toplum kuruluşları yoğun çaba gösteriyorlar.
Örneğin, İstanbul Kültür Üniversitesi Aile İşletmeleri ve Girişimcilik Merkezi (AGMER) tarafından 10-11 Nisan 2014 tarihlerinde düzenlenen “6. Aile İşletmeleri Kongresi”ne izleyici olarak katıldım.
Eski rektör Prof. Dr.Tamer Koçel tarafından başlatılan kongre iki yılda bir yapılıyor.
Kongre Düzenleme Kurulu Başkanı Prof. Dr. Durmuş Dündar'ın açılış konuşması ile başlayan kongrenin ilk bölümünün diğer konuşmacıları Rektör ve AGMER Müdürü Prof. Dr. Sıddıka Semahat Demir, Mütevelli Heyet Onursal Başkanı İnş. Yük. Müh. Fahamettin Akıngüç idi.
Kongrenin ilk ana konuşmacısı İstanbul Sanayi Odası (İSO) Başkanı Erdal Bahçıvan oldu.
Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) Genel Sekreteri Mustafa Mente ise ikinci konuşmacı olarakyer aldı.
Konuşmaların ardından Rektör Demir, 1900 yılından önce kurulan ve halen faaliyette olan 12 işletmeye de “Uzun Ömürlü-Köklü İşletme” ödüllerini verdi...
Ödül alan işletmeler ise; İskender Smokin, Konyalı Lokantası, Bebek Badem Ezmecisi, Yanyalı Fehmi, Evliyazade, Tarihi Sultan Ahmet Köftecisi, İlancılık Reklam Ajansı, Emgen Optik, Pandeli Lokantası, Tevfik Aydın Saat, Meşhur Filibe Köftecisi, Altan Şekerleme oldu.
Ödül töreninin ardından İnci Holding, Yönetim Kurulu Üyesi, TAİDER Başkanı Şerife İnci Eren, Otacı-Kurtsan Holding Hissedarı ve KAGİDER Kurucu Başkanı Meltem Kurtsan, Türeks Tekstil Yönetim Kurulu Başkanı Günsan Çetin ve Mudo CEO'su Barış Karakullukçu'nun katıldığı “Aile İşletmelerinde Kadın Yöneticiler” konulu ilk panel gerçekleştirildi. Değerli Okurlar, konuşmacılar ile panelistlerin ilgi çeken konuşmalarını ve şirketlerinde kurumsallaşmayı başaranların öykülerini haftaya sizlerle paylaşacağım.