Ali Mansur (Ege Kimya-Arçelik)

Ali Mansur (1924-2015) vefat etti. Ali Mansur, İstanbul’un ilk kuşak sanayicilerinden, ilk kuşak profesyonel yöneticilerden biri idi. 

Sanayici olarak Ege Kimya’yı kurdu. Profesyonel yönetici olarak, genel müdürlüğü döneminde Arçelik’in gelişmesine katkı yaptı. 

Ali Mansur’un hayat hikayesi ile ilgili bir kitap yayınlandığında, DÜNYA’da, bu köşede, Ali Mansur’dan söz etmiştim. 

Ailesini, deneyimlerini anlatan kitap 200 adet basıldığı için temini zordur. Kitapta Ali Mansur’un bir İngiliz kimya kuruluşu olan ICI’nin İstanbul’daki bürosunda satış elemanı olarak çalışırken, ilk kimya tesisini nasıl kurduğunun hikayesi vardır. 1950’li yılların başında Türkiye’de evlerde kullanılan bakır kapların sık sık kalaylanması gerekiyor. Kalaycılar, kalay yaparken nişadır kullanıyor. 

Kalaycıların kullandığı nişadırlar çubuk halinde satılıyor. 
Nişadır ithalatçısı, sipariş ettiği nişadırlar çubuk halinde gelecek yerde toz galinde gelince ne yapacağını şaşırıyor. 

Ali Mansur’dan yardım istiyor. Ali Mansur bir arkadaşı ille bu toz nişadırı, yer karosu imal eden atölyelerin presini kullanarak çubuk haline getiriyor. 

Aynı ithalatçının sipariş ettiği soylum silikat sıvı yerine blok parçalar haline gelince gene Ali Mansur’u arıyor. Gene yardım istiyor. Ali Mansur blok halindeki bu kimyevi maddenin yüksek tazyikli buhar ile sıvılaştırılabileceğini, bunun için de ufak bir atölyeye ihtiyaç olduğunu söylüyor. 
Bunun üzerine ithalatçının 2/3, Ali Mansur’un 1/3 pay sahipliği ile Ege Kimya Fabrikası kuruluyor. 

1955 yıllarının döviz kıtlığı ve yüksek gümrük uygulaması şartlarında tesis farklı konularda kimyasal üretim gerçekleştirerek büyüyor. 

O yıllar Türkiye’de profesyonel yetiştiricinin öneminin öne çıkmaya başladığı yıllar. 

Türk Sevk ve İdare Derneği kuruluyor. Ali Mansur bu dernekte aktif görev alıyor. Yurtiçi ve dışındaki eğitim programlarına katılıyor. 

Bir gün Koç grubundan Arçelik’de genel müdür olması için teklif alıyor. Arçelik’i kuran, büyüten ve yöneten Lütfi Doruk’un yerine Arçelik’e genel müdür olarak atanıyor. 

Koç Grubu ile 5 yıllık anlaşması olmasına rağmen 3 yılın sonunda ayrılmaya karar veriyor. 

Ayrılma nedenini “Herkesle politik ilişkiler kuramadığı için Burla ile Beko ve Koç ile Baba Burla arasındaki kavgaların ortasında kalması” olarak anlatıyor. Vehbi Koç’un kalması konusundaki ısrarına rağmen Arçelik’den ayrılınca yerine Fahir İlker atanıyor. 

Ali Mansur, Ege Kimya’yı birlikte kurduğu ithalatçı dostu ile anlaşıyor. Şirketteki ortaklık paylarını eşit hale getiriyorlar. Ve o da Ege Kimya’ya dönüyor. 

Ege Kimya ve Arçelik bölümünü özetledim. Ali Mansur’un hayat hikayesi çok çok ilginçtir. Çok ilginçtir. Ali Mansur’u ve ailesini 1974’den beri tanırım. Ali Mansur’un insan olarak, aile babası olarak, yönetici ve girişimci olarak başarılarının farklılığını izleme şansım oldu. 

Allah rahmet eylesin.