Bahşiş

Bahşiş, yalnız Doğu kültüründe ya da geri kalmış ülkelerde rastlanan bir uygulama değil. Günümüzde dünyanın her ülkesinde uygulanan hatta kurumsallaşan bir ödeme haline geldi.

Bahşiş, hizmet sektöründe, hizmet alanın, ücretli veya gönüllü hizmet verene, hizmetten memnuniyetini göstermek için yaptığı ödemedir.

Bahşiş esasta zorunlu olmayan, gönüllü bir ödemedir. Ne var ki günümüzde, hemen her ülkede, hizmet sektöründeki zorunlu ödemeye, faturaya, ücrete eklenmeye başladı. Hatta en düşük miktarı belirlenen bir ödemeye dönüştü.

Hatta bazı ülkelerde, bazı hizmet türlerinde, faturaya ekleniyor. Örneğin ABD’de lokantalarda faturaya yüzde 17 dolayında bahşiş ilave ediliyor.

İç ve dış gezi imkanları arttıkça, içeride ve yurtdışında bahşiş uygulamaları giderek birbirine benzer hale geldi.

Türkiye’de turizm sektöründe, özellikle otel ve lokantalarda bahşiş, çalışanların önemli bir gelir kaynağı oldu.

Türkiye’de lokanta ve otel sektöründe yıllık gelir 16-17 milyar dolar dolayında. Sektördeki cironun dörtte birinin yüzde 10’luk bir bahşişe konu olduğu varsayılsa sadece lokanta ve otellerde yıllık 400-500 milyon dolarlık bir bahşiş büyüklüğü olduğu anlaşılıyor. 

Amerika gibi hizmet sektörünün gelişmiş olduğu bir ülkede, lokanta ve kafelerde 2 milyon çalışana bırakılan bahşişin ise yıllık 25 milyar dolarlık bir büyüklüğe ulaştığı tahmin ediliyor. Bu hesaba göre ABD’de lokanta ve kafelerde çalışanların, faturalara eklenen ve buna ek olarak gönüllü olarak ödenen bahşişler sonucu ayda bin dolar dolayında bir gelirlerinin olduğu görülüyor.

Yerine ve mesleğine göre veriliş şekli ve ölçüsü değişen bahşiş uygulaması, özellikle turizm sektöründe çalışanlar için ücrete ek bir ödeme haline geldi. 

Giderek kurumsallaşıp, oranı, veriliş biçimi, dağıtımı kurallara hatta kimi yerde yasalara bağlandı.

Bazı işletmeler, servis ücreti adı altında, müşterinin isteği ve takdiri olmadan hesabın belli bir yüzdesini faturaya ekliyor.

Otellerde, lokantalarda bahşiş bir çanakta toplanıyor ve belirli büyüklüğe ulaştığında, çalışanlar arasında paylaştırılıyor.

Bahşiş, dünya ülkelerinde genelde yüzde 10-15 arasında uygulanıyor.

Bizdeki uygulamada, otoparktan vestiyere, bardan restorana, otelden kuaföre kadar her yerde, her zaman bahşiş bekleniyor.