Bedelli (3)
Hükümet, bedelli askerlik konusunda (bütçeyi de olumlu etkileyeceği beklentisiyle) kararını verdi…
Konu “para” ve “vatan için görev” olunca, eleştirenlerin sayısı, memnun olanların sayısını katbekat aştı…
Eleştirilerin dozu ise hükümetin siyasi olarak ne kadar zor bir karar aldığının kanıtı…
★ ★ ★
23 mart 2012 ve 14 aralık 2012’de bedelli askerlik konusunu yazmıştık…
Martta ki makale, başvuranların kıdem tazminatı sorunu çözülmeden, bedelli askerlikten yararlanacak kişi sayısının sınırlı olacağına yönelikti…
★ ★ ★
Şöyle demişiz:
“30, 35 yaşındasınız…
İşiniz, eşiniz, çocuklarınız düzen içindesiniz…
Askerliğinizi de belli/belirsiz nedenlerle yapmamışsınız…
10 yıllık işinizi (kıdem tazminatınızı almadan) bırakıp; askere gider misiniz?”
★ ★ ★
Aralık ayında ise kaldığımız yerden devam etmişiz yazıya…
Bedelli askerlikten yararlanabilecek kişi sayısı 420 bin olarak açıklandı…
En az 200 bin kişiden başvuru beklendi.
En az başvuru beklentisine göre 6 milyar lira gelir elde edilecekti.
2012’de zorlanan bütçe bu yolla toparlanabilecekti.
Beklenen olmadı.
Başvuru sayısı 69 binde kaldı.
350 bin kişi mi?
Asker kaçağı olarak yerinde saydı!
1475 sayılı İş Kanunu’nun 14. maddesinde kimlerin kıdem tazminatı alabileceği belirlenmiş durumda.
Daha önceki bedelli askerlik uygulamalarında, iş sözleşmesinin feshedilmesi durumunda kıdem tazminatı alınması mümkün olabiliyordu.
2011’de çıkarılan Bedelli Askerlik Kanunu’na göre bu mümkün olmayacak.
Muvazzaf askerlik dolayısıyla iş sözleşmesi feshedilmediği için kıdem tazminatı ve yıllık izin ücretleri de alınamayacak.
14 yıllık çalışan, bedelli olarak askere gitmek isterse 14 yıllık kıdemini alamayacak.
Dolayısıyla çalışanın bedelliyi finansman imkânı ortadan kalkacak.
Ya da kredi çekecek, devletin yanı sıra bankalara da para kazandıracak.
Yani çalışan da, çalışmayan da bu fırsattan faydalanamayacak.
Sonuçta:
Bütçedeki açığı kapatmak vergi artışları, 2B, Halkbank halka arzı gibi farklı kalemlere düşecek…
★ ★ ★
Söylediklerimiz gerçekleşti…
★ ★ ★
Başbakan Ahmet Davutoğlu, “Gelen para askeri harcamalara gidecek” şeklinde konuşsa da, Milli Savunma Bakanı İsmet Yılmaz, “Ne değişti de bu karar alındı?” soruma, “Şartlar oluştu” şeklinde yanıt verse de, kararın temelinde ‘bütçe açığı’ yatıyor…
Kamu personeli maaşlarındaki artış/üretim ve ithalattaki düşüşe bakarsak, bütçe dengesi 2015’te de sıkıntılarla sağlanacak…
Bu nedenle, belki 2016 yılında da bedelli uygulaması tekrarlanacak.
Ancak, kıdem tazminatı ve birikmiş yıllık izin ücretleri dikkate alınmadan yapılacak bedelli askerlik uygulaması 10 defa da denense sonuç vermeyecek, yararlanıcı sayısı yine düşük kalacak.
Açığı kapatma görevi mi?
Kısa dönemde üretimle olmayacağına göre; yeni halka arzlar, özelleştirmeler ve vergi artışı gibi farklı kalemlere düşecek.