Buğday üretimi üzerine 2 değerlendirme

Tevfik GÜNGÖR
Tevfik GÜNGÖR OLAYLARIN İÇİNDEN gungoruras@superonline.com

10.03.2015 tarihinde DÜNYA gazetesinin 2. sayfasında yayınlanan “Buğdayda üretim yetersizliği riski var” başlığı ile yayınlanan yazıyı değerlendiren Sayın Cihan Soyalp, “bilgi eksikliğinden dolayı bazı yanlışlar” olduğunu belirterek, konuyla ilgili tamamlayıcı bilgi verdi. 

Sayın Cihan Soyalp diyor ki, “DÜNYA’da yayınlanan yazıdaki tabloda 2003-2013 arası un ihracatının toplam 15.8 milyon ton olduğu ve buğday eşdeğeri olarak 70 randıman üzerinden hesap yapıldığı görülmektedir. 

Halbuki 2003-2013 un ihracat miktarı TÜİK verilerine göre 16.8 milyon tondur. Ayrıca Dahilde İşleme Rejim'ine göre ülkemizden ihraç edilen unun 74 randımanın (katsayı 1.358) altında olması da mümkün bulunmamaktadır. Buna göre 2003-2013 arasında ihraç edilen 16.8 milyon ton unun 74 randımana (katsayı 1.358) göre buğday karşılığı 22.8 milyon tona denk gelmektedir. 

Yazıda belirtilen 70 randıman üzerinden hesap yapıldığında (katsayı 1.436) ise un ihracatı karşılığı buğday miktarı daha da artarak 24.1 milyon tona ulaşmaktadır. 

Bununla birlikte ülkemizce yine TÜİK verilerine göre 2003-2013 yılları arasında buğdaya dayalı; 
3 milyon ton makarna (buğday karşılığı 5 milyon ton), 
2.5 milyon ton bisküvi (buğday karşılığı 2.2 milyon ton), 
1 milyon ton bulgur (buğday karşılığı 1.5 milyon ton), 
0.3 milyon ton irmik (buğday karşılığı 0.5 milyon ton) ihracatı gerçekleştirilmiş olup bunları da dahil ettiğimizde 2003- 2013 yılı toplam buğday ihracatımız 32 milyon ton olmaktadır. 

Sonuç itibariyle 2003-2013 yılları arasında TÜİK verilerine göre 27.6 milyon ton buğday ithalatına karşılık, buğday karşılığı olarak 32 milyon ton ihracat gerçekleştirilmiştir. 
Ülkemiz buğday ve buğday mamulleri dış ticaretinde net ihracatçı konumunda olup, buğday üretimimiz iç tüketimimizi karşılayacak seviyededir. 

TMO’nce gerek girdi fiyatları, gerek hububat fiyatları yakından takip ediliyor. 

2002 yılında, mazot fiyatı 1.265 TL/lt , buğday fiyatı 230 TL/Ton’dur. Bu durumda 5.50 kg buğday ile 1 litre mazot alınabilirken, günümüzde ise mazot fiyatının 3.827 TL/lt, buğday piyasa fiyatının ise 830 TL/ Ton olduğu dikkate alındığında 4.61 kg buğday ile 1 litre mazot alınabildiği anlaşılmaktadır... 

★★★ 

Aynı yazıyla ilgili olarak DÜNYA okuyucularından Sayın Caner Uyanık şunları yazıyor: 
Ben Dokuz Eylül Üniversitesi İktisat 3. sınıf öğrencisiyim. Yazınızı okudum ve çok doyurucu buldum, ellerinize sağlık. 

Ailemin de buğday ürettiği gerçeğiyle birlikte bir şey eklemek istiyorum. Edirne'de yaşıyor ailem. Edirne'de hemen tüm çiftçiler (büyük çoğunluğu) buğday, ayçiçeği üretimi yaparlar ve hayat şartlarının gerekliliği ölçüsünde bunun yanında büyük-küçük baş hayvancılığını da küçük ölçekli de olsa gerçekleştirmek durumundalar. Gerek mazot, gerek gübre, gerek diğer girdi fiyatlarının arttığı ölçüde üretilen malın fiyatının artmaması günümüz çiftçiliğinin en temel sorunlarından. Hal böyle olunca çiftçi çoğu yıllar umduğu kazancı bulamıyor ve bunun yanına hayvancılığı da eklemek durumunda kalıyor. 

Hayvancılıkta da aynı sıkıntılar boy göstermiyor değil. Yem fiyatları son yıllarda almış başını gidiyor. Hayvancılığı yapan çiftçiler ölçek ekonomisi gereği buradan da pek kar edemez hale gelince çareyi kendi yemini kendi olanakları ile üretmekte buluyor ki bugün çoğu çiftçi bunu gerçekleştiriyor. 

Buğday arzının yetersizliği biraz da buradan geliyor. Çiftçi buğdayı mal olarak satsa, yem olarak kullanıp hayvana süt-et artırımı olarak değerlendirdiğindeki kadar kazanç elde edemeyince buğdayı yem olarak değerlendirme karar kılıyor. Çevremde de 4-5 yıldır gözlemlediğim bu olgu git gide yaygınlaşıyor.

Sonuç, buğday eğer tahminlerde yem olarak kullanıldığında sanki üretilmemiş gibi gözüküyorsa (hesaplama yöntemini bilmiyorum mazur görün) buğday arzı azalışı daha da yüksek olmuş oluyor. Paylaşmak istedim. İyi çalışmalar.

Yazara Ait Diğer Yazılar Tüm Yazılar
40 yılda ne değişti? 03 Ağustos 2018
Vizyon sahibi olmak 30 Temmuz 2018