CDS’ler ve İtalya örneği…

Ferit Barış PARLAK
Ferit Barış PARLAK AYRINTI ferit.parlak@dunya.com

Birileri kavga ediyor, arada biz eziliyoruz, gibi cümleleri yine, sıkça duyar olduk…

Siyasetin halkı değil, halkın siyaseti şekillendirdiği gerçeğini unuttuk…

Geleceğin, bize, yani vatandaşa, yani öğrenciye, sanayiciye, esnafa, çalışana, çalışmayana bağlı olduğuna inanmadık…

Her şeyi siyasetten bekledik…

Bu duruma geldik…

Kendimize olan güveni yitirdik…

★ ★ ★

Diğer ülkelerde de böyle mi?

Son iki yılda, tüm dünyada, İspanyasından İtalya’sına, Belçika’sından Yunanistan’ına kadar hatta siyasi istikrarın kalesi sayılan Lüksemburg’da dahi bu tür siyasi olumsuzlukların, bizden çok daha vahim kavgaların yaşandığı bir sürece şahitlik ettik…

Farkımız?

Bizim 5 yılda bir yaşadığımız bu kargaşayı, onlar belki de ilk kez yaşadı… İlginçtir, deneyimli davranan onlar oldu…

Hepsi tek tek siyasi krizi atlattı…

★ ★ ★

Neden mi?

CDS’lerden ve İtalya örneğinden gidelim isterseniz…

Türkiye’nin CDS’i konuşuluyor…

Bir yıl önce 119’a kadar düşen CDS’in dün itibariyle 242’ye kadar çıkması, korkutuyor…

★ ★ ★

2012’nin ortasında İtalya 600’lü CDS oranına yaklaşmıştı…

Aynı dönem İspanya 600’lü seviyeleri aşmıştı…

Yunanistan, Portekiz ve İrlanda’yı söylemeyelim hiç, 1000’i aşan CDS’leri nedeniyle ‘batacak ülkeler’ olarak anılıyordu…

İtalya ve İspanya’nın CDS’leri bugün itibariyle 128’e kadar düştü…

İrlanda ise 91 ile tarihi dip seviyelere geriledi…

Portekiz’de geçtiğimiz hafta itibariyle 234 CDS seviyesiyle bizi de geçti…

★ ★ ★

Basit anlatımla, borçlu ülkenin borcunu veya faiz ödemesini zamanında yapamamasına, borcunun tamamını veya bir kısmını ödememeye çalışmasına ‘ülke riski’ deniyor…

Ülke riskinin yükselişi ve düşüşünü görebilmek için ise CDS oranları kullanılıyor…

CDS oranının 100 baz puana yakınlığı risk seviyesinin düşüklüğünü, 300’ün üzerine çıkışı risk seviyesinin yükseldiğini, 500’ün üzeri ise borç ödeyememe seviyesine yaklaşıldığını gösteriyor…

“Borcumu ödemeyeceğim.” diyen Rusya ve Arjantin örnekleri ise dün gibi önümüzde duruyor…

★ ★ ★

Yüzde 130’u aşan kamu borcu oranına rağmen CDS’i 120’lere kadar düşen İtalya dün tarihi dip faiz oranıyla borçlandı…

★ ★ ★

Geçtiğimiz yıl ‘Batacak’, ‘Borcunu ödeyemeyecek’ çığlıklarının yankıları arasında İtalya’da çalışma yapmıştık. İtalyan sanayicilerle sohbet etme ve üç önemli kentinde genel havayı koklama fırsatı bulmuştuk…

Gördüklerimizi de bu köşede anlatmıştık…

Şöyle demiştik: “İtalya’nın eksileri var…

En önemlisi siyasi birlikteliğin olmaması…

Bu nedenle çelişkili yasalarla baş başa kalınması…

Zorluklarla yaratılan dünyaca ünlü markaların / şirketlerin siyasî ve ekonomik yapı sayesinde değil bu yapıya rağmen başarı kazanıyor olması…

Son iki yıldır 25 yaşın altındaki üç kişiden birinin iş bulamaması…

Yasaların karışıklığı ve verdiği yük nedeniyle şirketlerin daha fazla yatırım yapıp büyümektense ufak bir işletme olarak kalmayı tercih etmesi…”

★ ★ ★

Devam etmişiz: “Ancak eksileri kadar, artıları da var İtalya’nın: Öncelikle çalışma kültürü var. Bilgi var. Disiplin var. Gayret var…

Havalimanlarında ve caddelerinde sabahın 5’inde dahi hareket, trafik ve koşuşturma var…

En yüksek dağların zirvesinin dahi değerlendirildiği ekili alanları var…

Kuzeyindeki Milano’nun da, göbeğindeki Roma’nın da, güneyindeki Sardunya’nın Başkenti Cagliari’nin de en lüks semtlerinde dahi yerli, küçük ve tasarruflu arabaların ve motosikletlerin keskin sayısal üstünlüğü var… 

Bu nedenle tasarruf var…

Kısacası İtalya’da, dünya ihracat sıralamasında ilk 5’te olmanın tesadüf olmadığını gösteren her şey var.”

★ ★ ★

CDS’dir bu iner çıkar…

Ancak vatandaş olarak yapmamız gerekenler var…

“Güven, güven…” diyoruz ya, öncelikle ‘kendine güven’ her yolu açar…

Yazara Ait Diğer Yazılar Tüm Yazılar
Vesile… 04 Mart 2024