Çikolata
GAZİANTEP'TEN / Orhan KARADAĞ
orhan.karadag@dunya.com
Gündem yoğun... İlk çeyreği kapatmaya hazırlandığımız şu günlerde bütün kriz çanlarına rağmen ihracat olumlu sinyaller veriyor. Özellikle de her kriz döneminin morali Gaziantep ekonomisinden...
Biz de kısa, tatlı bir ara verelim gündemimize...
Tabii ki çikolatayla...
Sevmeyeniniz yoktur... Hepimiz öğrendik; içerdiği seratonin hormonuyla mutluluk veriyor. Ama sağlıklı yaşam da sunuyor. Her gün tüketilen 10 gram çikolata mutlulukla birlikte sağlık da getiriyor. Size tatlı bir mola verdirmişken, çikolata sektörüyle ilgili öğrendiklerimi de paylaşayım. Soruları ve cevapları ile...
Türkiye'de ne zaman çikolata üretilmeye başlandı?
Ülkemizde çikolata üretimi 1860'larda başlamış. Bugün yıllık 400 bin tonluk üretim kapasitesine ulaşılmış durumda. Türkiye 500 milyon liralık çikolata pazarına sahip. Kişi başına 1 kilogramın altında çikolata tüketiyor.
Dünyada rakamlar ne diyor?
Yıllık çikolata tüketim hacmi 6 milyon ton civarında. Dünya çikolata pazarının cirosu ise 54 milyar dolar. Kişi başına 11.5 kilogramlık tüketimle çikolata en çok İsviçre'den rağbet görüyor.
Türkiye'de çikolata ihracatını kim üstleniyor?
Övünerek söylüyorum; yüzde 21'lik payla Gaziantep. Hem de inovasyon ve markalaşmayı da yanına alarak. Sektör temsilcileriyle yaptığım sohbetlerde son dönemde, Libya, Tunus, Mısır gibi Arap Baharı'nın yaşandığı ülkelerin Türkiye'den çikolata talebinin arttığını öğrendim.
Güneydoğu Anadolu İhracatçı Birlikleri'nin (GAİB) rakamları sektörle ilgili ne söylüyor?
2011 yılında Türkiye çikolata ihracatı 440 milyon dolar. Bunun yüzde 24'ü GAİB bölgesindeki illerden. Gaziantep'in Türkiye ihracatındaki payı ise yüzde 21 civarında. 2007-2011 yıllarını kapsayan 5 yıllık dönemde GAİB'in çikolata ihracatı yüzde 27 oranında arttı. Aynı dönemde Gaziantep çikolata ihracat artışı ise yüzde 19 oldu. GAİB'in çikolata ihracatında başlıca ülke grupları Ortadoğu, Afrika, Türki Cumhuriyetleri; Irak, Cezayir, Libya, Birleşik Arap Emirlikleri, Suudi Arabistan, Tacikistan, İsrail, Azerbaycan ve Romanya ilk sıralarda gelen alıcı ülkeler oldu. Son dönemde Libya, Tunus ve Mısır gibi ülkelerden talep artışı gözlendi.
Tablo pembe ve umut verici. Ancak kentimiz Gaziantep'te sektörü yükseltenler, seslerinin de duyulmasını istiyorlar. Bazı ülkelerin Türkiye'den ithal edilen ürünlere uyguladığı yüksek gümrük tarifelerine çözüm olarak özel gümrük birliği anlaşmalarına ihtiyaç olduğunu düşünüyorlar. Geçmişte Karaman gibi çikolata üretiminin yoğunlaştığı kentlerin teşvik avantajı ile öne çıktığını belirtiyorlar.
İstek; ithal hammaddeye bağımlı, enerji maliyetleri yüksek ve zor bir yatırım olan çikolatanın teşvik edilmesi. Özetle kentlerin değil sektörün teşvik edilmesi... Markalaşma ve standart getirilmesinin desteklenmesi... Sanırım ilgililer bu konulara kulak verecektir... Ülke üretimimiz desteklenecektir...
Evet; tatlı molamız burada sona eriyor.
Belki akşam eve çocuğumuzu mutlu etmek için çikolata götüreceğiz.
Belki bir kutlama için...
Belki evlenme hayalleri ile yanına bir de çiçek yaptırıp götürenler olacak. Ama sektör bu arada boş durmayacak, dünyanın çeşitli yerlerine Antep'ten TIR'lar 'mutluluk' taşıyacak. Çikolata sektörü ihracatta yükselmeye devam edecek...