Destek verilirse AB'ye kozmetik ihracatı 2 milyar doları bulur

Sercan AKINCI
BRÜKSEL - Avrupa Birliği’nde yayınlanan Kozmetik Yönetmeliği, Türk ihracatçısı için hem risk, hem de fırsat anlamına geliyor. Türk şirketlerinin yönetmeliğe uyum sağlamaması halinde ihracatları engellenecekken, firmaların hızlı bir uyum süreci geçirmeleri durumunda, Çin ve Hindistan’dan boşalacak Avrupa pazarı nedeniyle iki yıl içinde 1 milyar dolarlık ihracata ulaşılması bekleniyor. Türk firmalara devlet desteği verilmesi halinde ise bu rakamın 2 milyar dolara ulaşmasının mümkün olduğu belirtiliyor. Türkiye’nin, Çin ve Hindistan gibi ülkeler karşısında bu durumu lehine çevirebileceğine dikkat çeken İstanbul Kimyevi Maddeler ve Mamulleri İhracatçı Birlikleri (İKMİB) Başkanı Murat Akyüz, AB’ye yaptığımız 300 milyon dolarlık kozmetik ihracatının iki yıl içinde rahatlıkla 1 milyar dolara çıkarılabileceğini vurguladı. Akyüz, firmalara yönetmeliğe uyum sağlaması için devlet desteğinin verilmesi halinde AB’ye yapılan kozmetik ihracatının 2 milyar dolar olabileceğini ifade etti.

Kimya şirketlerinin %75’ine hizmet veriyor
Türk kozmetik sektörünün bu değişime ayak uydurması ve yükümlülüklerini yerine getirmesi gerekiyor. Ancak diğer taraftan karmaşık, zaman ve kaynak isteyen mevzuatlar ve yüksek bildirim maliyetleri kozmetik ihracatçısının belini büküyor. İKMİB ve Çelik İhracatçıları Birliği öncülüğünde 2008 yılında Brüksel’de kurulan danışmanlık şirketi REACH Global Services S.A. (RGS), kozmetik ihracatının sekteye uğramaması için tüzüğe uyum sürecinde zorunlu olan ürün bildirimleri ve sorumlu kişi konusunda hizmet veriyor. REACH Tüzüğü’ne ön kayıt sürecinde rüştünü ispatlayan ve Türk kimya sektörü firmalarının yüzde 75’ine hizmet veren RGS, Avrupa Kozmetik Tüzüğü’ne uyumda da Türk kozmetik ihracatçısını yalnız bırakmıyor.

Dosya hazırlamak ciddi maliyet
Kozmetik firmalarının ihraç ettikleri her bir ürün için bu dosyaları hazırlamaları, firmalara ciddi bir maliyet yüklüyor. Ürün sayısı arttıkça maliyet de katlanıyor. Bir firmanın ortalama maliyetinin 150 bin euro olduğu göz önüne alındığında, uyum süreci Türk kozmetik sektörüne milyonlarca euroya mal olacak. Kâr amacı gütmeyen RGS, sektör firmalarının uyumluluk ihtiyaçlarının kabul edilebilir fiyatlara giderilmesi konusunda da önemli bir misyonu yerine getiriyor. Firmaların ürün bilgisi ve formülasyon gizliliği de korunuyor. Türk ihracatçısı için Avrupa önemli bir pazar. AB’ye yaptığımız ihracat, Türk üreticisinin kalite ve rekabet edebilirliğini de artırdı. Avrupa’nın kalite standartlarını karşılayan Türk firmaları, başka pazarlarda rekabet etmekte zorlanmıyor, bu da ihracatçılarımız açısından büyük bir avantaj. Avrupa’ya ihracat yapabiliyor olmak firmalara ciddi bir prestij ve referans sağlıyor.

AB’ye kozmetik ihracatı 300 milyon dolar
Kozmetik ihracatının geleceği açısından hayati önem taşıyan Avrupa Kozmetik Tüzüğü’ne uyum konusunda firmaların ellerini çabuk tutmalarını isteyen İKMİB Başkanı Murat Akyüz şunları söyledi: “Kozmetik sektörümüz son yıllarda ihracatta büyük bir ivme kaydetti, ihracatımız 1 milyar doların üzerine çıktı. Kozmetikte ihraç pazarlarımızı Ortadoğu, Kuzey Afrika gibi pazarlarla çeşitlendirdik. Bir yandan da Asya ve Güney Amerika’daki fırsatları kovalıyoruz. Ancak bu AB pazarına arkamızı döneceğimiz anlamına gelmemeli. AB'ye bine yakın kozmetik firmamızın yaptığı ihracat 300 milyon dolara ulaşmış durumda. AB mevzuatlarına uyumda hızlı davranabilirsek, bu ihracatı iki yıl içinde çok rahat 1 milyar dolar seviyesine çıkarabiliriz. Firmalara yönetmeliğe uyum sağlaması için devlet desteği verilmesi halinde ise rakam rahatlıkla 2 katına çıkar diyebiliriz.”

Türk firmaları uyum sürecinde çok yavaş
Yasal mevzuatlara uyumun Türk üreticilerini AB’ye ihracatta zorladığına da dikkat çeken Murat Akyüz, “Özellikle küçük ve orta ölçekli üreticiler, sürecin zorluğu ve maliyetlerin yüksekliği nedeniyle AB’ye ihracattan uzaklaşıyor. REACH ve Avrupa Kozmetik Tüzüğü uyum sürecinde KOBİ’lerin mutlaka desteklenmesi gerekiyor. İKMİB olarak ihracatçılarımızın çıkarlarını korumak, AB ihracatının devamını sağlamak ve uyum maliyetlerini en aza indirmek için kurduğumuz RGS, kimya ve kozmetik ihracatçısına hizmet veriyor. REACH ön kayıt ve kayıt aşamasında RGS olmasaydı, firmalarımızın maliyetleri bugünkünün en az beş katı olurdu. Firmalarımızı ön kayıtta, ürünlerini AB’deki ithalatçıları yerine kendi başlarına kaydettirmeleri için cesaretlendirdik. RGS’nin alanında uzman, Türkçe bilen danışmanlarının olması da firmalarımız için bir avantaj. Sorumlu Kişi hizmeti de veren RGS, mevzuatlara uyumda kozmetik firmalarımızın yanında” diye konuştu. RGS’nin şu an Türk kozmetik sektörünün yüzde 15’ine hizmet verdiğini belirten Akyüz, sektörün AB’ye uyum sürecinde yavaş kaldığını, firmaların çoğunun mevzuattan bile haberdar olmadığını, bu durumun kozmetik ihracatını sekteye uğratabileceğini, firmaların hızlıca uyum sürecine dâhil olmaları gerektiğini kaydetti.

Türk ihracatçısı için fiyatlar sabit
İstanbul Kimyevi Maddeler ve Mamülleri İhracatçıları Birliği (İKMİB), kimya ihracatçısının Avrupa’daki çıkarlarını koruyan çok önemli bir adımı 2008 yılında attı ve Çelik İhracatçıları Birliği (ÇİB) ile birlikte REACH Global Services S.A. (RGS) şirketini kurdu. Genel Merkezi Brüksel'de olan şirketin İstanbul’da da bir şubesi bulunuyor. Türk kimya ihracatçısına uygun fiyatlarla Avrupa Birliği mevzuatlarına uyum imkânı tanıyan RGS, kimya sanayii ve kozmetik sektöründen şirketlere, REACH kapsamında Tek Temsilcilik, Avrupa Kozmetik Tüzüğü kapsamında ise Sorumlu Kişi hizmeti veriyor ve firmalara bu zorlu süreçte danışmanlık yaparak yol gösteriyor. Kâr amacı gütmeyen RGS’nin, Tek Temsilcilik ücretleri 2008 yılından bu yana aynı, Sorumlu Kişi ücretleri ise 2015 yılı sonuna kadar sabit kalacak.

Sorumlu kişi yoksa ihracat engellenecek
Avrupa Kozmetik Tüzüğü, 30 Kasım 2009’da yayınlandı. 11 Temmuz 2013 tarihinde ise yükümlülükler yürürlüğe girdi. Tüzüğün hedefi, ‘Kozmetik ürünlerin normal ve öngörülen kullanım koşullarında güvenli olacağından, insan sağlığına karşı olan bir riski hiçbir faydalı sebebin haklı çıkartamayacağından emin olmak’. Avrupa Kozmetik Tüzüğü’ne göre sadece AB içerisinde Sorumlu Kişi olarak atanmış gerçek veya tüzel kişiliğe sahip kozmetik ürünleri pazara sunulabilir. Artık AB’de satılan tüm kozmetik ürünlerinin üzerinde Sorumlu Kişi olarak bildirilmiş firmanın adı ve adresi yer alacak. Ürünle ilgili herhangi bir konuda AB, Sorumlu Kişi'yi kendine muhatap alacak. Türk kozmetik firmaları, Sorumlu Kişi atamadıkları takdirde ürünlerini AB pazarına sokamayacak.