'Dış kaynak' sağlamada hızlı gidiyoruz

EVRİM KÜÇÜK

DIŞ HABERLER - Türkiye, uluslararası firmalara hizmetler sektöründe en iyi off-shore dış kaynak sağlayan ülkeler arasında yükselişe geçti. Uluslararası yönetim ve danışmanlık şirketi A.T. Kearney, yayımladığı 2014 Küresel Hizmet Konum Endeksi’ne göre (Global Services Location Index -GSLI) Türkiye, 51 ülke sıralamasında son üç yılda 9 basamak yükselerek 39’uncu sıraya çıktı. Türkiye Almanya ile birlikte; sıralamada Polanya ve İspanya’nın ardından en hızlı yükselen üçüncü ülke oldu. 

En iyi off-shore dış kaynak sağlayan ülkeler sıralaması, uluslararası firmaların dünya çapında dış kaynak gereksinimini yani outsourcing (dış kaynak sağlama, taşeronluk) hizmetini alabileceği düşünülen en önemli 51 ekonomiyi gösteriyor. 

Her ülkenin skoru finansal çekim gücü, çalışanların donanımları ve temin edilebilirlikleri ile iş ortamı kategorilerinde gruplanmış kriterlerin değerlendirilmesi sonucu belirleniyor. 2011 endeksine göre 23 ülkenin gerilediği endekste 15 ülke ise üst sıralara çıktı. 2005 yılındaki endekste son sırada bulunan Türkiye, son listede 39’uncu sıraya yükseldi. 

Endeks, “sayıları giderek artan off-shore bölgeler arasında tercih yapması gereken işadamları ve ülke yöneticilerine kararlarının sonuçları konusunda ışık tutmayı amaçlıyor. GSLI uluslar arası firmaların dünya çapında dış kaynak gereksinimini yani “outsourcing” hizmetini alabileceği düşünülen en önemli 50 ekonomisini sıralıyor. 

Hizmetlerin içine IT hizmet ve desteği, bağlantı merkezleri ve “müşterilerin görmediği bölümlerdeki sistem ve işlemleri” kapsayan ofis gerisindeki destek hizmetleri giriyor. 

Asya endekse ağırlığını koydu 

Rapora göre Asya, off shore aktivitelerde en iyi bölge olurken, Hindistan, Çin ve Malezya endeksin ilk üç sırasındaki yerini korudu. Listenin ilk 20 sırasına bakıldığında ağırtopların hep Asya bölgesinde yer aldığı görülüyor. Şirketlerin off-shore üretim için seçtiği ilk 10 ülkenin 6’sı Asyalı iken ilk 20 içinde toplam 8 Asya ülkesi bulunuyor. Tepedeki üç destinasyon 2011 yılına göre değişiklik göstermedi. Hindistan en çok tercih edilen rota olurken, bu ülkeyi Çin ve Malezya takip ediliyor. Rapora göre, Hindistan IT, BPO ve sesli hizmetlerde mükemmel hizmet veriyor. Bu alanda son 10 yılın lideri olan Hindistan ölçek ve işgücü aşısından rakipsiz olarak değerlendiriliyor. sektörde 1 milyon kişi istihdam ediliyor ve ülkenin ihracatının yüzde 25’i bu sektörden geliyor. 40 milyar dolarlık ihracatıyla sektörde ağırlık IT’nin. Daha hizmet odaklı bir ekonomiye geçiş yapma aşamasındaki Çin’de artan maaşlar Çin’deki hizmet tedarikçilerinin maliyet avantajını törpülüyor. 

Daha katma değerli IT hizmetlerinde ise Çin, doğu Avrupa’ya göre dah cazip bir alternatif olarak görülüyor.  Daha küçük bir işgücü havuzuna sahip olan Malezya, siyasi olarak daha istikrarlı görünümüyle makul talepleri olan ve risk iştahı düşük şirketler için avantajlı bir ülke olarak değerlendiriliyor. 

İkinci tercih Latin Amerika 

Bölgesel olarak bakıldığında en çok tercih edilen ikinci off -shore lokasyon, vasıfl ı elaman havuzu oldukça derin olan Latin Amerika. Bu bölgenin ilk 10 ülke içindeki temsilcileri Meksika ve Brezilya. Her iki ülkenin bu yılki endeksteki skoru 2011 yılına göre yükseldi. Meksika son üç yılda 2 basamak yükselirken, Brezilya 4 sıra üste çıktı. 3 basamak gerileyen Şili bu yılki listenin 13’üncü basamağında. 

Doğu ve Batı Avrupa arasında yüzde 50 arbitraj 

İlk 20 içindeki diğer ülkeler arasında Doğu Avrupa ekonomileri yer alıyor; Bulgaristan, Polonya, Litvanya ve Romanya Doğu Avrupa’nın listedeki temsilcileri. Doğu Avrupa, olgunlaşmış endüstrisini ve vasıfl ı işgücünü Batı Avrupa’ya göre yüzde 50 arbitrajla sunuyor. Güneydoğu Avrupa’da da düşük işgücü maliyeti sağlam mümkün fakat endüstrisi henüz doğu kadar olgun değil. Ayrıca düzenlemeler biraz daha zorlu. Ortadoğu ve Kuzey Afrika, Avrupa’ya yakın olma avantajına sahip. Kuzey Amerika da, 1. derecedeki metropolitan alanlar dışında cazip fırsatlar sunuyor.

İlk off-shore dalgası Hindistan ile başlamıştı

Son 20 yılda teknoloji ve iletişim altyapısındaki gelişmeler şirketlerin dünyanın birçok yerindeki işgücü havuzuna erişimini sağladı. Bu süreçte yaşanan off-shore hizmet devriminde birçok ülke gönüllü olarak kapılarını yabancılara açtı. Şirketlerin off-shore hizmet veren ülkelere yönelmesinin arkasındaki neden daha büyük bir işgücüne erişmek ve işgücü maliyetlerini aşağı çekmek oldu. İlk off -shore dalgası, telekomüniksayon sektöründeki gelişmeye paralel olarak IT operasyonlarına gereksinim artmasıyla 1990’larda Hindistan’da başladı. Finans ve telekom sektöründen öncüler kendilerinin kurdukları, sahip oldukları ve işlettikleri yeni merkezler kurdular. Bu merkezleri kurma işleme komplike, pahalı ve birtakım zorluklarla doluydu ancak önemli miktarda tasarruf sağlıyordu. Dolayısyla bu trend farklı sekteörleri de içine alarak başka ülkelere doğru yayılmaya başladı. Off -shore hizmet endüstrisi şu an çok büyük olmasına rağmen halen büyüme alanı var. Büyük şirketler hizmet operasyonlarının büyük bir kısmını off -shore destinasyonlara taşırken, araştırmalar çok sayıda orta ve küçük ölçekli şirketin aynı yolu takip edeceğini ortaya koyuyor. Ayrıca daha önce düşük maliyetli olarak değerlendiren şirketlerde maliyetlerin giderek yükselmeye başlamasıyla yabancı şirketleri kendine çekmek isteyen yeni ülkeler off-shore rekabete katılıyor