Doğum izinlerinde SGK eksik gün nedeni
Çalışan annelerin bir yandan kariyerlerini devam ettirirken, diğer yandan çocuklarına da zaman ayırmalarını sağlamak için 2 yeni düzenleme getirildi. Birincisi, doğum ve evlat edinme sonrası yarım çalışma ödeneği, İkincisi, doğum ve evlat edinme sonrası part-time (kısmi süreli) çalışma hakkı, 6663 sayılı Kanun’la düzenlenen doğum ve evlat sonrası yarım çalışma hakkı getirilmiştir. Doğum sonrası analık hali izninin bitiminden itibaren çocuğunun bakımı ve yetiştirilmesi amacıyla ve çocuğun hayatta olması kaydıyla kadın işçi ile üç yaşını doldurmamış çocuğu evlat edinen kadın veya erkek işçilere istekleri halinde;
► Birinci doğumda 60 gün (çoğul gebelikte 90 gün),
► İkinci doğumda 120 gün (çoğul gebelikte 150 gün),
► Sonraki doğumlarda ise 180 gün (çoğul gebelikte 210 gün), süreyle haftalık çalışma süresinin yarısı kadar ücretsiz izin verilecektir.
Yarım çalışma ödeneğinden yararlanma şartları
► İşçinin adına doğum veya evlat edinme tarihinden önceki son üç yılda en az 600 gün işsizlik sigortası primi bildirilmiş olması,
► 4857 sayılı Kanun’un 63. maddesinde belirtilen haftalık çalışma süresinin yarısı kadar fiilen çalışılması,
► Doğum ve evlat edinme sonrası analık hali izninin bittiği tarihten itibaren 30 gün içinde SGK’ya doğum ve evlat edinme sonrası yarım çalışma belgesi ile başvuruda bulunulması gerekir.
Doğum sonrası part-time çalışma
Çalışan annelere getirilen ikinci hak ise 4857 sayılı Kanun’da doğuma ilişkin öngörülen izinlerin bitiminden sonra mecburi ilköğretim çağının başladığı tarihi takip eden aybaşına kadar ebeveynlerden biri kısmi süreli çalışma talebinde bulunabilir. Bu talep işveren tarafından karşılanır ve geçerli fesih nedeni sayılmaz. Bu kapsamda kısmi süreli çalışmaya başlayan işçi aynı çocuk için bir daha bu haktan faydalanmamak üzere tam zamanlı çalışmaya dönebilir.
Kısmi süreli çalışmaya geçen işçinin tam zamanlı çalışmaya başlaması durumunda yerine işe alınan işçinin iş sözleşmesi kendiliğinden sona erer.
Bu haktan faydalanmak veya tam zamanlı çalışmaya geri dönmek isteyen işçi işverene bunu en az bir ay önce yazılı olarak bildirir.
Ebeveynlerden birinin çalışmaması halinde, çalışan eş kısmi süreli çalışma talebinde bulunamaz. Üç yaşını doldurmamış bir çocuğu eşiyle birlikte veya münferiden evlat edinenler de çocuğun fiilen teslim edildiği tarihten itibaren bu haktan faydalanır.
Ancak hangi sektör veya işyerlerinde kısmi çalışma yapılabileceği ile uygulamaya ilişkin usul ve esaslar Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığınca çıkarılacak yönetmelikle belirlenecektir.
SGK eksik gün nedeni
Buna karşılık merak edilen konulardan bir tanesi de yarım çalışma süresince çalışanlar için hangi eksik gün nedeni ile bildirileceği olup bu konuda SGK E-Bildirge sistemine “ 23” ve “24” kodları eklenmiştir.
“23- Yarım Çalışma Ödeneği” eksik gün nedeni 15 günlük bildirim için kullanılacak olup “24- Yarım Çalışma Ödeneği ve Diğer Nedenler” eksik gün nedeni ise 15 günden az çalışma olması durumunda (yarım çalışma + devamsızlık veya rapor vb. için) yapılacak bildirimler için uygulanacaktır.
1- İstirahat
2- Disiplin
3- Gözaltına alınma
4- Tutukluluk
5- Kısmi istihdam
6- Puntaj kayıtları
7- Grev 8- Lokavt
9- Genel hayatı etkileyen olaylarından
10- Doğal afet
11- Birden fazla
12- Diğer nedenler
13- Devamsızlık
14- Fesih tarihinde çalışmamış
15- Ev hizmetlerinde 30 günden eksik çalışma
16- Kısa çalışma ödeneği
17- Ücretsiz doğum izni
18- Ücretsiz yol izni
19- Diğer ücretsiz izi
20- 5434 SK EK76, GM 192
21- Yarım çalışma ödeneği
22- Yarım çalışma ödeneği ve diğer nedenler