Döviz inse de çıktığı noktadaki olumsuz etkisi azalmıyor

Döviz fiyatındaki oynaklık devam ediyor. Dolar 2.20  TL'nin üzerine çıktığında 2.50 TL veya 3.00 TL. Olur mu diye konuşuluyordu. 2.10 TL oldu. Acaba 2.00’ye iner mi diyenler çoğaldı.

Dolar fiyatının oynaklığı, ekonomide huzursuzluk yaratıyor. Döviz ile işi olmayanlar bile ekonominin sağlık ölçüsü olarak doları izliyor.

Döviz fiyatının oynaklığının ekonomi üzerinde büyük bir yükü var. Döviz yükseldiğinde ekonomide yeni bir “fiyatlama”ya yol açıyor. Daha sonra aşağıya inse de “fiyatlama”daki olumsuz etkisi düzeltilemiyor.

İktisatçı Ercan Kumcu bunu çok güzel anlatıyor. Ercan Kumcu diyor ki; “Döviz Kuru Sepeti  (yarım dolar ve yarım euro toplamı)  mart ayında ortalama 2.64’e gelerek tarihi rekor kırdı. Yıllık değişme bazında ocak ayında ortalama sepet kurdaki artış yüzde 27.6 oldu.

 Bu artış daha önceki kur fırlamalarıyla aşağı yukarı aynı düzeyde gerçekleşti.

 -Döviz Kuru Sepeti’ne dayalı hesaplamalar ile kurlardaki fırlama 2006 yılındaki dalgalanmada yüzde 20.2 oranında,
- 2009 yılındaki dalgalanmada yüzde 28.2 oranında,
- 2011 yılındaki dalgalanmada yüzde 27.7 oranında olmuştu.
Bu dönemlerin hepsinde yıllık enflasyon çift haneleri görmüştü. Şimdi de bu yolda gidiyoruz.
-Aylık ortalama sepet kur 2.64’e gelince, mal ve hizmet fiyatları da aşağı yukarı bu düzeydeki bir kura göre oluşmaya başladı. 
-Halbuki, bugünlerde sepet kur 2.5’e gerilemiş bulunuyor. 
- Gerileme sepet kurun 2.7741’i gördüğü 28 Ocak tarihine göre yüzde 11 oranında.
- Sepet kur mart ayı ortalamasına göre yüzde 5 daha düşük olduğu halde, bunun enflasyon üzerindeki etkisi neredeyse sıfır olacak. Belki sepet kurdaki gerileme bundan sonraki fiyat artışlarını bir miktar törpüleyecek. Ama, bu törpüleme hiçbir zaman kurlardaki artışın getirdiği ek enflasyon boyutunda olamayacak. 

O halde, “Döviz kurlarında bu boyuttaki artışa neden izin verildi?” diye sorulabilir. Amaç, ihracata kur yoluyla teşvik vermek idiyse, kurların düşmesine şimdi neden izin veriliyor? 

Kurlarda çok büyük boyutta gereksiz bir oynaklığa izin verildi. Geçici bir kur artışı yaşandı. Ama, etkileri uzun sürecek bir enflasyon yaratılırken, ekonomik büyüme de büyük ölçüde sekteye uğratıldı.

Bu maliyete değer miydi?”

Ercan Kumcu çok önemli bir noktayı hatırlatıyor. İstikrar denilen şey işte budur. Döviz  kuru her gün oynadıkça ekonomide istikrarın oluşmasına imkan yok.