Bir tutam baharat…

Kimi baharatın kullanımı, tipleri, aromaları ve kombinasyonları

Anason: Yaprakları salata ve garnitür olarak, tohumu ise; tatlılar, ekmekler, kekler, kurabiyeler ve içeceklerde kullanılır. Balık, sosis, salam, ördek, lahana, turp, turşu, patates, mercimek, ekmekler, yumurtalar ve peynirler ile kullanılır. 

Adaçayı: Hafif limoni, naftalinsi ve acı bir tadı vardır. Yalnız genç yaprakları salata ve pişmiş olarak omletler, kızartmalar, çorbalar, ekmekler, terbiyeler, sosis ve salamlar, etli paylar, dana, balık, piliç, ördek, kaz etlerinde, kabak, enginar, domates, kuşkonmaz, havuç, lahana, portakal, limon, sarımsak, peynirler, mercimek, fasulyede kullanılır. 

Biberiye: Nane ve kekik tadının ısıran, hafif zencefile benzer bir aroması vardır. Kuzu, balık, sığır, dana ve piliç etine yakışır. Ispanak, bezelye, mantar, kabak, patlıcan, peynirler, yumurtalar, mercimek, soslar, çorbalar veya güveçlerle birlikte yaygın kullanılır. 

Kişniş: Yaprakları adaçayı aromalı ve keskin limon tadındadır. Tohumları hafif adaçayı ve limon aromasındadır. 

Dereotu: Kendine has aroması vardır. Yaprakları salatalarda ve garnitürlerde kullanılır. Taze kullanıldığı gibi tohumu, katıldığı hıyar turşusunun tadını artırır. Tohumlarının Fransız pastacılığında ve soslarında geniş kullanımı vardır. Aromalı ekmek, patates, sebzelerde yer alır. Balık, kuzu, piliç, peynirler, kremalar, yumurta, lahana, soğan, karnabahar, yabani havuç, kabak, patlıcan, ıspanak, patates, brokoli, şalgam, hıyar, havuç, taze fasulye, domates, avokado ve elma ile birlikte sıklıkla kullanılır. 

Fesleğen: Zengin baharatlı, hafif biberli bir tadı vardır. Dana, kuzu, balık, piliç eti, makarna, pirinç, peynirler, yumurtalarda kullanılır. Sarımsakla yabani kekik ve limonla iyi uyum sağlar. Kabak, patlıcan, patates, lahana, havuç, soğan, karnabahar, yabani havuç, ıspanak, domates, çorbalar, güveçler ve soslara konur. 

Karanfil: Kendine has keskin ve kalıcı bir tada sahiptir. Turp, taze fasulye, havuç, kabak, meyve salatası, meyve kompostosu, erik, kızılcık, et güveçleri, kek, puding, kıyma ve ter- biyelerle iyi kombine olur. 

Kakule: Hafiflik veren narin bir zencefil ve çam aromasına sahiptir. Kabak, tatlı patates, ördek, kahve ve pasta ürünlerinde kullanılır. 

Kekik: Domates ve dolmalık kabakla iyi gider, terbiyelenmiş sebzeler, mantar, rosto ve güveçte sığır, piliç eti, soğan, kabak, patates, patlıcan, kabuklu deniz ürünleri, yumurtalar ve peynirlere eşlik eder. Sarımsak, yabani kekik, maydanoz ve zeytinyağıyla güzel kombine olur. 

Mercanköşk: Bir tür kekik olup daha hafif ve uçucu reçineli bir aroması vardır. Kuzu, piliç eti, dolmalar, balık, patates, yeşil sebzeler, havuç, karnabahar, patlıcan, mantar, yabani havuç, patates, kabak, domates, yumurtalar ve peynirlerle çok lezzetli birleşimler oluşturur. 

Maydanoz: Tatlılar dışında birçok karışımda çok yaygın olarak kullanılır. Jambon, sarımsak, tereyağı, salyangoz, ızgara etler, dolmalar ve piliç eti ile çok iyi gider. 

Nane: Aroması diğer otlarla pek iyi bir uyum sağlamaz, en iyisi tek başına kullanmaktır. Ördek veya kuzu ve çeşitli sebzeler, fasulye ve mercimeklerle iyi gider. Meyvelere ve meyve salatalarına ferahlatıcı bir dokunuş sağlar. 

Safran: Safranın kendine has bir kokusu vardır. Birçok reçetede bir iki tutam olarak kullanılır. Piliç çorbası, pirinç yemekleri, safranlı ekmek ve balık güvecinde kullanılır. Kremalı çorbalar, terbiyeler, salata soslarında, makarna salatalarında ve körilerde lezzet dokunuşları sağlar. 

Sarımsak: Soğanı andıran canlı ve keskin lezzetli bir bitkidir. Tatlılar dışında her yiyeceğe eklenebilir. Yağlar, sürme peynirler, ekmekler, fasulye, brokoli, karnabahar, salatalar, krakerler, dolmalar, soslar, terbiyeler, salata sosları, güveçler, çorbalar, etler, balık, piliç eti, sirke ve bitkisel yağlarla yaygın olarak kullanılır. En çok da patlıcan ve domates soslarıyla Sezar salatasında tercih edilir. 

Tarçın: Hafif ısıran, narin, tatlı bir aroması vardır. Havuç, ıspanak, soğan, kayısı, kiraz, elma, yaban mersini ve portakalın aromalarını kuvvetlendirir. Vanilya, cevzi-i belva, rezene, öğütülmüş biber, zencefil, karanfil ve kakuleyle birbirini tamamlar. 

Tarhun: Kuvvetli bir aromaya sahiptir, diğer baharatları bastırır veya tamamlar. Taze yapraklarını salatada, garnitürlerde, tartar, bernaise ve salata soslarında kullanabilirsiniz. Genelde balık, kabuklu deniz ürünleri, sığır, kuzu, piliç eti, pırasa, patates, domates, havuç, soğan, enginar, kuşkonmaz, mantar, karnabahar, brokoli, bezelye, yumurtalar, portakal, kremsosu, çorbalar, peynirler, ekşi krema, yoğurt ve pirinçle kullanılır. Birbirini tamamlayan baharatlar maydanoz, frenk maydanozu, sarımsak, frenk soğanı ve limondur. 

Yaban kerevizi: Yaprakları, sapları ve tohumları kereviz tadını andırır. Yaprakları taze salatalarda veya kurutulmuş olarak çorbalar, güveçler ve soslarda kullanılır. Patates, domates, piliç, piliç eti dolması, pirinç, kremalı çorbalar ve haşlanmış sebzelerle iyi gider. 

Zencefil: Yarı yarıya baharata ve turunçgillere benzer bir aromaya sahiptir. Çeşitli içeceklerde, meyve salatalarında, etlerde, piliç eti, balık, konservelerde ve salatalık turşularında, tatlı patates, kabak, havuç, pancar, balkabağı ve şeftali ile birlikte kullanılır. 

Sebzeler ile baharatın kullanımı

Enginar: Tarhun.

Bezelye: Karaman otu, frenk maydanozu, frenk soğanı, biberiye, tarhun, yabani kekik, fesleğen, mercanköşk, nane, maydanoz ve adaçayı. 

Brokoli: Fesleğen, dereotu, sarımsak, mercanköşk, kekik, tarhun ve yabani kekik. 

Brüksel lahanası: Dereotu, adaçayı. 

Domates: Fesleğen, defne yaprağı, frenk soğanı, frenk maydanozu, kişniş otu, dereotu, sarımsak, yaban kerevizi, adaçayı, mercan köşk, kekik, maydanoz, biberiye, tarhun ve yabani kekik. 

Havuç: Anason, fesleğen, frenk maydanozu, frenk soğanı, tarçın, karanfil, kimyon, dereotu, adaçayı, zencefil, mercan köşk, nane, maydanoz, tarhun, yabani kekik. 

Ispanak: Anason, fesleğen, frenk maydanozu, frenk soğanı, tarçın, dereotu, biberiye, yabani kekik, hodan, mercanköşk, nane, adaçayı, kuzukulağı ve tarhun.

Kabak: Fesleğen, kakule, tarçın, karanfil, zencefil, mercanköşk, kekik, biberiye, adaçayı ve dereotu.

Karnabahar: Fesleğen, frenk soğanı, kimyon, dereotu, sarımsak, mercanköşk, maydanoz, biberiye, tarhun ve rezene. 

Kuşkonmaz: Frenk soğanı, limon otu, adaçayı, tarhun, yabani kekik, frenk maydanozu, dereotu ve tarhun. 

Kurufasulye: Kimyon, sarımsak, nane, kekik, maydanoz, adaçayı ve yabani kekik.

Mercimek: Sarımsak, nane, maydanoz.

Mantar: Kişniş otu, mercanköşk, kekik, biberiye, tarhun, yabani kekik, fesleğen, dereotu, mercanköşk, maydanoz, biberiye. 

Mısır: Frenk maydanozu, frenk soğanı, safran, adaçayı ve yabani kekik. 

Soğan: Fesleğen, mercan köşk, kekik, adaçayı, tarhun ve yabani kekik. 

Patates: Fesleğen, frenk soğanı, kişniş otu, dereotu, rezene, yaban kerevizi, adaçayı, mercan köşk, kekik, maydanoz, biberiye, tarhun ve yabani kekik. 

Patlıcan: Fesleğen, tarçın, dereotu, sarımsak, mercanköşk, nane, kekik, maydanoz, adaçayı ve yabani kekik. 

Lahana turşusu: Dereotu, rezene tohumu, yaban kerevizi, tarhun ve yabani kekik. 

Turp: Dereotu tohumu, mercanköşk. 

Yeşil fasulye: Fesleğen, karanfil, dereotu, mercanköşk, nane, adaçayı ve yabani kekik. 

Etler ve taze baharat

Sığır: Fesleğen, defne yaprağı, frenk maydanozu, yaban kerevizi tohumu, tarçın, sarımsak, zencefil, mercanköşk, kekik, maydanoz, biberiye, adaçayı, tarhun, yabani kekik.

Kuzu: Fesleğen, defne yaprağı, tarçın, frenk maydanozu, dereotu, sarımsak, zencefil, yaban kerevizi tohumu, mercanköşk, nane, maydanoz, safran, biberiye, adaçayı, tarhun, yabani kekik.

Dana: Fesleğen, defne yaprağı, frenk maydanozu, frenk soğanı, zencefil, mercanköşk, nane, maydanoz, biberiye, adaçayı ve yabani kekik. 

Ciğer: Fesleğen, dereotu, mercanköşk, adaçayı ve yabani kekik. 

Hindi: Fesleğen, sarımsak, mercanköşk, kekik, biberiye, safran, adaçayı, tarhun, yabani kekik, maydanoz. 

Piliç: Anason, fesleğen, defne yaprağı, hodan, frenk maydanozu, frenk soğanı, tarçın, dereotu, rezene, sarımsak, zencefil, yaban kerevizi, mercanköşk, nane, kekik, maydanoz, biberiye, safran, adaçayı, tarhun ve yabani kekik. 

Balık: Anason, fesleğen, defne, hodan, frenk maydanozu, frenk soğanı, dereotu, rezene, sarımsak, zencefil, mercanköşk, kekik, maydanoz, biberiye, safran, adaçayı, tarhun ve yabani kekik. 

Fırında ve ızgarada balık: Fesleğen, defne, frenk maydanozu, frenk soğanı, dereotu, rezene, limon, yabani kekik, yaban kerevizi, mercanköşk, nane, maydanoz, tarhun ve yabani kekik. 

Yağlı balıklar: Rezene ve dereotu.

Somon balığı: Dereotu tohumu ve biberiye.

Deniz ürünleri: Fesleğen, defne, frenk maydanozu, frenk soğanı, dereotu, rezene tohumu, mercanköşk, biberiye, tarhun ve yabani kekik. 

Balık çorbaları: Defne, yaban kerevizi, adaçayı, tarhun ve yabani kekik.