Tam dört saatte pişiriliyor: Fliya
Alışılmış pişirme tekniklerinin aksine alttan yanan bir ateşle değil, pişirildiği tepsinin üstüne kapatılan bir sacın verdiği ısıyla pişirilen fliya, bal kullanılarak servis ediliyor.
Kosova yemek kültürünün en önemli unsurlarından biri olarak tanınan fliya, tam dört saatte hazırlanarak servis ediliyor. Pişirilişi gözlemeyi andıran fliyanın en önemli farkı ise sacın üstünde değil, altında pişmesi… Kosovalılar fliyayı, pişirme süresi nedeniyle yaşadıkları zorlu süreçlerin bir temsilcisi olarak görüyorlar.
Nasıl hazırlanıyor?
Arnavutçada "flija" şeklinde yazılan ve Kosova'nın çeşitli yerlerinde "fulya" veya "fuliya" gibi isimlerle de anılan fliya, Arnavut ve Balkan mutfağının en önemli lezzetlerinden biri olarak kabul ediliyor. Malzeme miktarı oldukça az olmasına rağmen pişirilmesi oldukça zahmetli olan fliya, alışılmış pişirme tekniklerinin aksine, alttan yanan bir ateşle değil, pişirildiği tepsinin üstüne kapatılan bir sacın verdiği ateşle pişiriliyor.
Sac ise, ortalama çanak anten boyutlarında olan demirden bir pişirme malzemesi olarak ayarlanıyor. Bir nevi gözleme yapılan saca benzemekle birlikte malzemeler gözlemedeki gibi sacın üstünde değil, altında pişiyor. Odun ateşinin üstünde ısıtılan sac, tepsinin üzerine konuluyor ve sıcaklığıyla birlikte alttaki hamuru pişiriyor.
Öte yandan un, su ve tuz ile hazırlanan hamurun krep hamuru kıvamında, yani boza gibi olması gerekiyor. Yaklaşık dört saatte pişirilen ve ilk kalınlığının 2-3 katına erişen fliya, bal kullanılarak servis ediliyor.
Sadece özel günlerde pişiriliyor
Kosova Prizrenliler Derneği Başkanı Gülen Aksu Türker, fliyanın Kosova ve Arnavut kültüründe farklı bir yerinin olmasını şöyle açıklıyor:
"Fliya, bizim kültürümüzün en önemli yapıtaşlarından biri. Fliya oldukça zahmetli bir hazırlanış sürecine sahip olduğu için her zaman pişirilemiyor. Sadece özel günlerde hazırlanıyor. Her kat sırayla hazırlanıp pişirildiği için ciddi emek isteyen bir yiyecek fliya. Dernek olarak her yıl düzenlediğimiz Fliya Fest'te bu özel yiyeceğimiz elbirliğiyle hazırlanıyor.
Örneğin fliyanın pişirildiği ateşi erkekler hazırlıyor. Ateşte kullanılacak odunlar, at üstünde, temsili olarak hazırlanan Prizren'in taş köprüsünün üstünden geçirilerek ocak başına getiriliyor. Fliya bir bakıma biz Kosovalıların Balkan göçleri sırasında çektiği zahmeti de temsil ettiği için bizim için önemli.
Bu nedenle, hem kültürel zenginliğimizi tanıtmak, hem de göç ve getirdiklerine dikkat çekmek amacıyla, Fliya Fest'in yanı sıra her yıl Sirkeci Garı'nda ‘Bir Kofer Bir Sandık' adlı bir başka etkinlik de düzenliyoruz. Bu etkinliğimiz de Kosovalıların Balkan göçleri sırasında, sadece, adına ‘kofer' dediğimiz bir tür bavul ve bir sandık ile, yani adeta apar topar gerçekleştirdiği göçü de temsil eden bir etkinlik olarak öne çıkıyor."