Ekonominin sahipsiz kaldığı dönemde yüzde 9.75 enflasyon iyidir

Tüketici fiyatları endeksindeki yıllık artış eylül ayında 7.95 oldu. Tüketici fiyatları bir önceki yılın eylül ayı fiyatlarının yüzde 7.95 oranında üzerinde.

Tüketici fiyatlarındaki yıllık artışı “Enflasyon Oranı” olarak kabul ediyoruz. Tüketici fiyatlarının gerisinde üretici fiyatları vardır. Üretici fiyatlarındaki değişim tüketici fiyatlarına yansır. 

Eylül ayı itibarıyla üretici fiyatlarındaki yıllık artış yüzde 6.92 oranında. Tüketici fiyatlarındaki artışın gerisinde 

• Geçen eylülden bu yana dolar fiyatı yüzde 35, euro fiyatı yüzde 18 dolayında arttı. • Üreticilerin kendi açıklamalarına göre, 100 dolarlık üretimde 56.8 dolar ithal girdisi var. 
• Eylül’den geriye 12 aylık dönemde yaklaşık 220 milyar dolar büyüklüğündeki ithalatın yaklaşık 140 milyar dolarlık bölümü dolar cinsi ödeme ile yaklaşık 60 milyar dolarlık kısmı euro cinsi ödeme ile gerçekleştirilmiş olacak. 

Dolar ve euro fiyatının artışı sonucu bu pahalı ithal girdiler üretimde kullanılmasına rağmen, üretici fiyatlarındaki yıllık artışın bir önceki dönemdeki artışın altında kalması beklenmedik olumlu bir gelişmedir. 

Yurt İçi Üretici Fiyatları geçen yılın aynı ayına göre yüzde 6.92 arttı. Geçen yıl artış yüzde 9.84 oranında idi.Açık anlatımla son 12 ayda üretici fiyatlarında gerileme var. 

Tüketiciyi en fazla ilgilendiren, gıda maddelerinin üretici fiyatları yüzde 8.02 oranında arttı.Giyim eşyasında üretici fiyatı artışı yüzde 3.81 oranında. Büyük ölçüde ithalat girdisi olan kağıt ve kağıt ürünlerinde yıllık artış yüzde 8.92 oranında.Kimyasallar ve kimyasal ürünlerde yüzde 10.88 oranında. Makine ve ekipmanlarında yüzde 14.14 oranında. 

En düşük üretici fiyat artışı, en çok ithalat girdisi olan motorlu kara taşıtları ürünlerinde görüldü. Motorlu kara taşıtları ürünlerinde yıllık üretici fiyatı artışı yüzde 3.75 oranında. 

Tüketiciyi en çok gıda maddeleri fiyatlarındaki artış ile konut harcamalarındaki fiyat artışı ve ulaştırma harcamalarındaki artış ilgilendirir. 

Eylül ayında gıda maddelerindeki yıllık fiyat artışı (gıda enflasyonu) yüzde 10.73 oldu.Yıllık ortalama artış yüzde 12.02 oranında. 

Konut ile ilgili, kira, gaz-su-elektrik gibi tüm harcamalarda yıllık artış yüzde 8.28 oranında. Dolmuş, otobüs gibi ulaştırma harcamaları ise yüzde 2.42 oranında arttı. Giyim ve ayakkabıda fiyat artışı ise yüzde 4.38 oldu. 

Mevsimlik ürünler hesaba katılmaz ise yıllık enflasyon oranı yüzde 8.01 oluyor. Enerji fiyatları hesaba alınmaz ise yıllık enflasyon yüzde 8.88’e, alkollü içkiler hesaba alınmazsa yüzde 9.09’a yükseliyor. 

Çünkü son 12 aylık dönemde enerji fiyatları artmadı geriledi. İşlenmiş gıda maddeleri fiyatları artmadı geriledi. Gıda, alkollü ve alkolsüz içecekler, tütün ürünleri ve altın hariç enflasyon hesabı “Çekirdek Enflasyon” diye adlandırılıyor. 

Geçtiğimiz 4 ayda görece yatay bir seyir izleyen yıllık çekirdek enflasyon oranı yüzde 7.66’dan yüzde 8.23’e yükseldi. Bu oran şubat ayından bu yana en yüksek çekirdek enflasyon oranı. 

Doların fiyatı bir yılda yüzde 35 oranında artarken, tüketici fiyatlarının yüzde 7.95 oranında artması sevinilecek (inanılması zor) bir gelişmedir. Dolar fiyatı 2.20’lerde dolaştığı geçen eylül ayında yıllık enflasyon bu eylüldeki enflasyon oranının üzerinde idi yüzde 8.86 idi. 

Tüketici fiyatlarını olumsuz etkileyen, üretici fiyatlarının başında gelen gıda ürünleri fiyatındaki yıllık artışın yüzde 8.02’ye gerilemesi, enflasyonun artışını sınırladı.