Ekonomistler ekim enflasyonu için ne dedi?

İSTANBUL - Enflasyon hesaplamasındaki en yüksek katkıya sahip gıda ve alkolsüz içecekler grubundaki fiyat artışı, tüketici enflasyonunu (TÜFE) yükseltmeye devam ediyor.

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) enflasyon verilerinden derlenen bilgiye göre, enflasyon hesaplamasında ana harcama grupları içerisinde yüzde 24,45'lik ağırlığa sahip olan "gıda ve alkolsüz içecekler"in yılbaşından bu yana artan fiyatları TÜFE'yi yükseltmeyi sürdürüyor.  

Yılbaşından itibaren kuraklık ve don gibi nedenlerle yükseliş eğilimini sürdüren gıda fiyatları, ekim ayında aylık bazda yüzde 2,65 ve yıllık bazda yüzde 12,56 artarken TÜFE'ye aylık ve yıllık bazda etkisi  sırasıyla 0,63 ve 3,07 puan oldu.

Ekim ayında tüketici enflasyonu enerji fiyatlarındaki zamlar, giyim fiyatlarındaki artışlar ve yüksek seyreden gıda fiyatlarının etkisiyle bir önceki aya göre yüzde 1,90 artarak aylık bazda son 9 ayın en yüksek seviyesini gördü.  

Bu arada çekirdek enflasyon yıllık bazda yüzde 9,25'ten yüzde 9 ile sekiz ayın en düşüğüne geriledi.

Analistler, enerji fiyatlarındaki zamlar, mevsimsel etkiler ve yüksek seyreden gıda fiyatlarının enflasyonda beklenen iyileşmeyi geciktirdiğini belirterek, gelecek yılın ilk yarısında pozitif baz etkisi, düşen petrol fiyatları ve gıda fiyatlarının yıl ortalamalarına gerileyeceği beklentisiyle enflasyonun yüzde 7-8 bandında dalgalanacağını öngörüyor.

"Yüksek seyreden gıda fiyatları enflasyondaki iyileşmeyi geciktiriyor"

Odeabank Ekonomik Araştırmalar Müdürü İnanç Sözer, beklentilerin üzerinde artan gıda fiyatlarına bağlı olarak ekim ayında tüketici enflasyonun yüzde1,8'lik beklentilerin sınırlı üzerinde artarak yıllık bazda yüzde 9 sınırına ulaştığını söyledi.

Çekirdek enflasyonun ise beklentilerine paralel olarak yüzde 1,6 arttığını ve yıllık bazda yüzde 9,25'ten yüzde 9 ile sekiz ayın en düşüğüne gerilediğini belirten Sözer, "Enerji fiyatlarındaki zamlar ve mevsimsel etkilerle giyim fiyatlarındaki artışlar nedeniyle ekimde enflasyon aylık bazda yüksek bir artış kaydederken, yüksek seyreden gıda fiyatları da enflasyondaki iyileşmeyi geciktiriyor" dedi.

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası'nın son dönemde izlediği kararlı sıkı para politikası ışığında risklerin aşağı yönlü olduğunu düşünmekle birlikte, enflasyon tahminlerini 2014 ve 2015 için sırasıyla yüzde 9,3 ve yüzde 6,7 olarak koruduklarını aktaran Sözer, şunları ifade etti:

"Emtia fiyatlarındaki gerileme ve para politikasındaki kararlı duruşa bağlı olarak enflasyon görünümündeki iyileşme ve makroekonomik istikrara dair olumlu sinyallerin artmasıyla, yurt dışı yerleşikler art arda üçüncü haftada nette tahvil alımı yaptı. 24 Ekim haftasında net 0,8 milyar dolar tutarında tahvil alınırken, net 0,5 milyar dolar tutarında da hisse alımı yapıldı. Bu bağlamda TCMB'nin 20 Kasım'da yapacağı toplantı kararı açısından sermaye girişleri ve TL'nin seyri belirleyici olacaktır."

"Çekirdek enflasyonun düşüşünü sürdürmesi rahatlatıcı"

Halk Yatırım Başekonomisti Banu Kıvcı Tokalı, ekim ayında da gıda fiyatlarının enflasyon üzerindeki baskısının devam ettiğini belirterek, hem işlenmiş hem de işlenmemiş gıda fiyatlarında beklentinin üzerinde bir artış olduğu ifade etti.

İşlenmemiş gıda fiyatlarında aylık bazda yüzde 4,4 ve işlenmiş gıda fiyatlarında ise yüzde 1,1 civarında artışlar hesapladıklarını aktaran Tokalı, "İşlenmiş gıda fiyatlarında yıllık enflasyonun tekrar yükselişe geçmesinin yakından takip edilmesi gerektiğini düşünüyoruz. Yıllık gıda enflasyonunun yüzde 12,73'e inerek yıl sonu tahmini olan yüzde 12,5'e yakın bir görünüm vermesine karşın, 2015 tahmini olan yüzde 9'luk hedefin ulaşılabilirliğiyle ilgili risklerin olduğu görüşümüzü koruyoruz" dedi.

Elektrik ve doğalgaz fiyatlarına yapılan zamların alt sektörde yansımasına baktıklarında, aylık enflasyon üzerinde 0,4 puanlık artışa neden olabileceği beklentilerinin gerçekleştiğini dile getiren Tokalı, şunları kaydetti:

"Giyim fiyatlarındaki artışın mevsimsel boyutlarda gerçekleştiği; düşen enerji fiyatlarının ise olumlu tarafta yer almaya devam ettiğini gözlemliyoruz. Kur etkisiyle ilgili olarak, sağlık fiyatlarında geçmiş kur değer kaybının birikimli etkisi görülürken; kurun sonraki değer kazancının ev eşyası ve haberleşme gibi sektörlerde olumlu yansımaları dikkati çekiyor. Ekim TÜFE manşet oranındaki artışa karşın, çekirdek enflasyon göstergesi olan 'I' endeksindeki yıllık enflasyon oranının bir ay önce başlattığı düşüşünü ekim ayında da devam ettirmesini kısmen rahatlatıcı buluyoruz.

Sonuç olarak, enflasyonun yıl sonuna kadar yüzde 9 civarında dalgalanması olası görünüyor. Yıl sonu tahminimizi yüzde 9,2 olarak koruyoruz. Ancak, 2015 yılının ilk yarısında, baz avantajı ve ılımlı enerji fiyatlarının katkısıyla, yüzde 7-8 bandına inmesi mümkün görünüyor.

Öte yandan, gıda fiyatlarıyla ilgili belirsizlikler bu düşüşün önünde en önemli risk unsuru olmaya devam ediyor. Kurun istikrarlı bir görünüm sunması da hem enerji fiyatlarının hem de gıda fiyatlarının baskısının sınırlı kalması açısından kritik görünüyor."