Elektronik hayatın damga vergisine etkileri

Değerli okurlar, gelişen teknoloji hayatımızın her alanında olduğu gibi ticaret hayatını da oldukça etkilemektedir. Özellikle son zamanlarda yaşadığımız e-Dönüşüm sürecinin vergi ve muhasebesel etkileri ile ilgili bir çok işletmenin aksiyon alma gereklilikleri ortaya çıkmaktadır. Damga Vergisi de, ticari ve hukuki işlemlerden alınan bir muamele vergisidir. Gerek ticari, gerekse medeni ilişkilerde kullanılan, gerekse de resmi muameleler için düzenlenen her nevi belge bu kanunda kağıt olarak tanımlanmış ve bu kanuna konu edilmiştir. Teknolojik gelişmeler sonrasında işletmelerin sanal ortamda düzenledikleri belgelere ilişkin damga vergisi yükümlülükleri ilgili zaman zaman belirsizlikler yaşanabilmektedir. Mevzuat ne diyor? Bilindiği üzere Damga Vergisi Kanunu’na ekli (1) sayılı tabloda yazılı kâğıtların damga vergisine tabi olacağı, bu kanundaki kâğıtlar terimi, yazılıp imzalanmak veya imza yerine geçen bir işaret konmak suretiyle düzenlenen ve herhangi bir hususu ispat veya belli etmek için ibraz edilebilecek olan belgeler ile elektronik imza kullanılmak suretiyle manyetik ortamda ve elektronik veri şeklinde oluşturulan belgeleri ifade edeceği, 3’üncü maddesinde, damga vergisinin mükellefinin kağıtları imza edenler olduğu belirtilmiştir. Bir kağıdın damga vergisine tabi tutulabilmesi için kağıdın herhangi bir hususu ispat veya belli edecek nitelik kazanmış, yani hukuken tekemmül etmiş olması gerekmektedir. Sözleşmelerde iki tarafl ı bir hukuki işlemdir. Sözleşmenin tamam olup hükümlerini doğurabilmesi için iki tarafın karşılıklı ve birbirine uygun irade beyanlarına ihtiyaç vardır. Mail ortamında irade beyanı damga vergisi doğurur mu? Mail ortamında bir icap ve kabulün olmasının damga vergisi açısından risk taşıyıp taşımayacağı zaman zaman tartışma konusu olmuştur. Örneğin e-mail yoluyla bir teklif gönderilip yine e-mail yöntemi ile bunun kabul edilmesi hatta bu e-maillerin basılıp saklanması halinde, bunların bir sözleşme olarak kabul edilip damga vergisne tabi olduğunu söylemek doğru olmayacaktır. Nitekim 23.05.2013 tarih 765 nolu özelgede Mali İdare elektronik ortamda düzenlenen sözleşmelere ilişkin olarak aşağıdaki ifadelere yer vermiştir; ‘‘5070 sayılı Elektronik İmza Kanunu’nun 5’inci maddesinde de güvenli elektronik imzanın elle atılan imza ile aynı hukuki sonucu doğurduğu hükme bağlanmıştır. 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu’nun 15’inci maddesinde, imzanın, borç altına girenin el yazısıyla atılmasının zorunlu olduğu, güvenli elektronik imzanın da, el yazısıyla atılmış imzanın bütün hukuki sonuçlarını doğuracağı hususları düzenlenmiştir. Buna göre, Damga Vergisi Kanunu’nun konusunu teşkil eden kanuna ekli (1) sayılı tabloda yer alan kağıtlardan manyetik ortamda ve elektronik veri şeklinde oluşturulanlarda, belgenin elektronik imza kullanılmak suretiyle düzenlendiği anda vergiyi doğuran olay meydana gelmektedir. Yukarıda yapılan açıklamalar çerçevesinde, elektronik ortamda oluşturulan üyelik sözleşmelerinden; tarafl arca 5070 sayılı Kanun’da tanımlanan elektronik imza ile imzalanan belli parayı içerenler damga vergisine tabi olacak, 5070 sayılı Kanun kapsamında tanımlanan elektronik imza ile imzalanmamış olanları ile bu imza ile imzalanmış olmakla birlikte belli parayı içermeyenler damga vergisine tabi olmayacaktır.’’ Özelge de belirtildiği üzere, 5070 sayılı Elektronik İmza Kanunu kapsamımdaki elektronik imza ile imzalanmış belgeler, ilgili kanun kapsamına giriyor ve belli bir parayı ithiva ediyor olması halinde damga vergisine tabi olacak olup, sadece e-mail yoluyla icap ve kabulün olması damga vergisine tabi bir belge oluşması için yeterli olmayacaktır. Kayıtlı elektronik posta (KEP) ile yapılan bildirimleri durumu Konuya ilişkin olarak 25/08/2011 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan “Kayıtlı Elektronik Posta Sistemine İlişkin Usul Ve Esaslar Hakkında Yönetmelik yayınlanmış olup 19/01/2013 tarihli ve 28533 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Elektronik Tebligat Yönetmeliği’nin “Elektronik tebligat hizmetinden yararlanma” başlıklı 7’nci maddesinin birinci fıkrasında yer alan “Anonim, limited ve sermayesi paylara bölünmüş komandit şirketlere, elektronik yolla tebligat yapılması zorunludur.” hükümleri uyarınca tebligatların elektronik yolla yapılabilmesi için anonim, limited ve sermayesi paylara bölünmüş komandit şirketlerin elektronik tebligata elverişli kayıtlı elektronik posta adresi edinmeleri zorunlu kılınmıştır. Zorunluluk başlamış olmakla birlikte yetkili kurumlarında hazırlıklarını henüz tamamlamış olmalarından dolayı KEP sistemi şuan hayatımıza yaygın olarak girmemiş durumda. Ancak yaygın olarak kullanılmaya başlandığında, KEP’e kayıtlı işletmeler arasında da belge alışverişi olacaktır. KEP sistemi de 5070 sayılı Elektronik İmza Kanunu kapsamımdaki elektronik imza ile kullanılabileceğinden, elektronik imza ile imzalanmış bir kağıt ile yapılan icabın karşı tarafça yine elektronik imza ile imzalanarak kabul edilmesi durumunda, elektronik ortamda bir sözleşme oluşacak olup bu sözleşme damga vergisine tabi olacaktır. Ayrıca KEP iletileri, KEP hizmet sağlayıcıları tarafından arşivleneceğinden, damga vergisine tabi olup da damga vergisi hesaplanmayan belgelerin tespit edilmesinin kolaylaşacağı da düşünülebilir.