Enflasyonda 2014 kayıp yıl; umut petrol fiyatları sayesinde 2015’te

Alaattin AKTAŞ
Alaattin AKTAŞ EKO ANALİZ ala.aktas@gmail.com

Merkez Bankası Para Politikası Kurulu, faiz oranlarını değiştirmedi. Gecelik faiz de, haftalık repo faizi de aynı düzeyde tutuldu. Gecelik faizde koridorun daraltılacağına dönük küçük bir olasılıktan söz ediliyordu, ancak bu yönde de herhangi bir değişikliğe gidilmedi. Merkez Bankası, geçen ay gerçekleştirdiği toplantıda da faizlerde değişiklik yapmamıştı. 

Ancak kısa bir süre önce zorunlu karşılıkların Türk Lirası olarak tutulan kısmını faiz ödenmesi yönünde bir düzenlemeye gidilmesinden dolayı dikkatler zaten o yöne kaymıştı. Merkez Bankası, “Dengeli büyümeyi ve yurtiçi tasarrufları güçlendirmek amacıyla çekirdek yükümlülüklere ilave bir destek sağlama” kararı almıştı. Merkez Bankası’nın bu konudaki açıklamasında, “Çekirdek yükümlülük rasyoları (mevduat artı özkaynağın kredilere oranı) sektör ortalamasından daha yüksek olan finansal kuruluşlara kendi durumlarını bozmadıkları sürece daha yüksek oranda faiz ödenecektir” denilmişti. Dolayısıyla, finans sistemi daha çok bu karara odaklanmıştı ve Merkez Bankası’nın dünkü toplantısından bir faiz değişikliği kararı çıkmasını bekleyen neredeyse yoktu. 

Enflasyonda hedef 2015 

Para Politikası Kurulu toplantılarından sonra yapılan açıklamalardaki temel vurgular hemen hemen hiç değişmiyor. Dünkü toplantının açıklamasındaki vurgular da neredeyse aynıydı: 
• Sıkı para politikası duruşunun ve alınan makro ihtiyati önlemlerin etkisiyle kredi büyüme hızları makul düzeylerde seyretmektedir. 
• Zayıflayan küresel talebe rağmen ihracat dengeli büyümeyi desteklemeye devam etmektedir. 
• Yılın başında alınan makro ihtiyati önlemlerin ve para politikasındaki sıkı duruşun çekirdek enflasyon eğilimi üzerindeki olumlu etkileri gözlenmektedir. 
• Gıda fiyatlarındaki yüksek seyir ise enflasyon görünümündeki iyileşmeyi geciktirmektedir. 
• Bununla birlikte, başta petrol olmak üzere düşen emtia fiyatlarının önümüzdeki yıl için enflasyonda öngörülen düşüş sürecini destekleyeceği değerlendirilmektedir. 
• Enflasyon beklentileri, fiyatlama davranışları ve enflasyonu etkileyen diğer unsurlar yakından izlenecek ve enflasyon görünümünde belirgin bir iyileşme sağlanana kadar getiri eğrisini yataya yakın tutmak suretiyle para politikasındaki sıkı duruş sürdürülecektir. 
Dünkü toplantıdan sonra yapılan açıklamada tek dikkat çeken yön, “Başta petrol olmak üzere düşen emtia fiyatlarının, önümüzdeki yıl için enflasyonda öngörülen düşüş sürecini destekleyeceği” oldu. Daha önce doğal olarak petrol fiyatlarına bir vurgu yoktu, çünkü petrol fiyatlarında son dönemdeki gibi bir gerileme söz konusu değildi. Ayrıca, emtia fiyatlarındaki düşüşün, “enflasyon üstündeki yukarı yönlü riskleri sınırlayacağı” değerlendirmesinde bulunuluyordu. Yani kastedilen, bu yılın enfl asyonuydu. 

Belli ki artık bu yılın enflasyonundan umut kesilmiş durumda. Gerçi bu yeni bir durum da değil. Biz ta yılın başında enflasyon konusunda havlu atmıştık zaten. Nitekim 2015-2017 dönemi orta vadeli programında da bu yılın enflasyonunun yüzde 9.4 olarak tahmin edildiği belirtildi. Çok büyük olasılıkla Merkez Bankası da 31 Ekim’de açıklayacağı yılın son enflasyon raporunda, 2014 tahminini bu düzeye çekecek. 2014’ü yüzde 9.4’te kapatabilir miyiz, yoksa çift haneli bir gerçekleşme mi olur, o da ayrı bir tartışma konusu. 

Merkez Bankası’nın bu yılın enflasyonunu yüzde 9.4 olarak tahmin edeceğini beklemek gerekiyor. Gerçekleşmeyi ocak ayının ilk günlerinde hep birlikte göreceğiz. 2015’in hedefi ise yüzde 6.3. İşte petrol fiyatlarının, 2014 gerçekleşmesi yüzde 9.4 dolayında olursa, 2015’te inileceği öngörülen yüzde 6.3 için katkı yapması umuluyor. 

Petrol fiyatlarının en azından bir süre daha bu düzeylerde kalması güçlü bir olasılık. Hatta ABD’nin petrolde net ithalatçı konumdan neredeyse net ihracatçı konuma geçebileceği belirtiliyor. Ancak, petrolde fiyatın çok düşmesi, her zaman fazla işe yaramıyor, tüm dünyada dengeler değişiyor, petrol ihracatçısı ülkelerin ithalatları adeta bıçak gibi kesiliyor. Dolayısıyla bizim de enfl asyon için petrole bel bağlarken, gerçekleşmiş olsa bile petroldeki bu fiyat düşüşünün başka yan etkilerinin ortaya çıkabileceğini göz önünde bulundurmamız gerekiyor.

Yazara Ait Diğer Yazılar Tüm Yazılar