Etiket, tüm hikayeyi anlatmaz
Kanada Adil Ticaret Ağı tarafından başlatılan “Etiket Tüm Hikayeyi Anlatmaz” projesi tekstil sektöründe yaşanan kötü çalışma koşullarına dikkat çekmek açısından oldukça etkili bir kampanya
DİDEM ERYAR ÜNLÜ
Giysi etiketleri, kumaş çeşidinden yıkama talimatlarına kadar farklı bilgiler içerir; fakat aslında tüm hikayeyi anlatmaz. Kamboçya’da, Bangladeş’te, Sierra Leone’de, bu giysileri üreten işçilerin hangi şartlarda çalıştığını bilmeyiz; ya da bilmezden geliriz.
Kanada Adil Ticaret Ağı (Canadian Fair Trade Network) bunu değişirmek amacıyla önemli bir çalışmaya imza atmış. ReThink İletişim Ajansı ile başlatılan kampanyanın adı “Etiket Tüm Hikayeyi Anlatmaz”. Kampanyanın amacı giysilerin yapım hikayelerinde yaşanan kötü çalışma koşullarına dikkat çekmek. Tüketicileri bu konuda düşünmeye, konuşmaya ve harekete geçirmeye davet etmek.
Kanada Adil Ticaret Ağı (CFTN) sivil toplum ve sanayi paydaşları ile birlikte çalışarak, Kanada’da adil ticareti desteklemeyi hedefliyor. CFTN, Kanada’nın uluslararası sosyal sorumluluk konusunda üstüne düşeni yapması için dünya genelindeki en iyi uygulamalarla işbirlikleri gerçekleştiriyor.
“Etiket Tüm Hikayeyi Anlatmaz” projesi ise tekstil sektöründe yaşanan kötü çalışma koşullarına dikkat çekmek açısından oldukça etkili bir kampanya. Her bir ilan şu mesajı içeriyor: “Değişim zamanı geldi. Adil ticaret, işçilerin adil şartlarda çalışmalarının ve güvensiz çalışma koşullarına maruz kalmamalarının garantisi.”
Aksi takdirde tekstil sektörünün Kamboçya, Sierra Leone veya Bangladeş’teki ucuz işcileri; beton üzerinde uyumaya; günde 3 dolardan az parayla yaşamaya ve insan hakları ihlallerine maruz kalmaya devam edecekler.
İşte etiketlerde yazan gerçek hikayeler:
►“Yüzde 100 pamuku. İki erkek kardeşi ve dul annesine bakmak için 12 yaşında okulu bırakmak zorunda kalan Joya tarafından Bangladeş’te üretiliyor. Babası, çalıştığı pamuk fabrikasında çıkan yangında hayatını kaybetti. Joya, yanan fabrikanın hemen karşısındaki binada çalışıyor. Her gün babası ile aynı riski göze alarak işe gidiyor. Etiket hikayenin tamamını anlatmaz.”
►“Yüzde 100 pamuklu. Tejan tarafından Sierra Leone’de üretildi. İşin ilk günlerinde kan kusmaya başladı. Ailesi doktor masrafl arını karşılayamadı. Tejan işini kaybetmeyi göze alamadığı için pamuk tarlasında hasta olarak çalışmaya devam etti. Fakat hastalık çok ilerledi. Teşhis, böcek ilacı zehirlenmesiydi. Çalışırken gerekli olan koruyucu giysileri olmadığı için, 34 yaşında lösemi hastası oldu. Tejan’ın iki kızı var. Kızlarından birisi önümüzdeki sene aynı fabrikada çalışmaya başlayacak. Etiket hikayenin tamamını anlatmaz.”
►“Yüzde 100 pamuklu. 9 yaşındaki Behnly tarafından Kamboçya’da üretildi. Behnly her sabah 5’te kalkıp çalıştığı konfeksiyon fabrikasına doğru yola çıkıyor. İşe vardığında ve işten ayrıldığında hava karanlık oluyor. Üzerine incecik şeyler giyiyor; çünkü çalıştığı ortamda sıcaklık 30 dereceye ulaşıyor. Odadaki toz ağzına ve burnuna doluyor. Onu yavaş yavaş boğan bir günün sonunda 1 dolardan az para kazanıyor. Oysa bir toz maskesi şirkete 10 cente mal olurdu. Etiket hikayenin tamamını anlatmaz.”