Güney Akım hızlanıyor

YAYINLAMA
GÜNCELLEME

 

SERDAR İSKENDER / Dr. Mak. Yük. Müh.

 

Rusya’nın doğalgaz devi, devlet şirketi Gazprom, 2006 ve 2009 yıllarında Ukrayna’ya giden doğal gazın vanasını kapatmıştı. Rusya’nın Kırım’ı ilhak etmesi, Ukrayna’da yaşanan ayaklanmalar, Rusya’nın üçüncü kez Ukrayna’nın ve Avrupa Birliği ülkelerinin doğalgazını kesmesini yeniden gündeme getirdi. Avrupa’ya giden Rus doğalgazının yarısı Ukrayna’daki boru hatlarından taşınıyor. Rusya, Ukrayna’nın 2 milyar doları aşan doğalgaz borcu nedeniyle üçüncü kez Ukrayna’nın doğalgazını kesilebileceği uyarısında bulunuyor.

Rusya, uzun süredir Avrupa’ya gönderdiği doğalgazın Ukrayna topraklarından geçmesinden rahatsızlık duyuyordu. Bu amaçla Rusya, doğalgaz taşımasında Ukrayna’yı devre dışı bırakabilmek için iki yeni boru hattı projesi geliştirmişti. Rusya’nın kuzeybatısındaki Vyborg ’dan, Almanya’nın kuzeydoğusundaki Sassnitz’e kadar uzanan, 1225 km uzunluğunda, maliyeti 9 milyar euroyu bulan ve yıllık 55 milyar metreküp doğalgaz taşıma kapasitesine sahip Kuzey Akım Projesi, 2011 yılında devreye girdi. Rusya’nın ikinci boru hattı projesi Güney Akım, son günlerde artan Rusya-Ukrayna gerginliği nedeniyle hızlanmaya başladı.

Güney Akım Projesi’yle, Rus doğalgazının Karadeniz’in yaklaşık 900 metre altından geçen bir boru hattıyla, önce Varna’ya, sonra sırasıyla Sırbistan, Macaristan ve Slovenya üzerinden İtalya’ya kadar uzanması hedefleniyor. Hattın uzunluğunun 2 bin 400 kilometre olması ve yıllık 63 milyar metreküp doğalgaz taşıma kapasitesine sahip olması planlanıyor. Güney Akım Boru Hattı’nın, Avrupa’nın doğalgaz ihtiyacının yüzde 15’ini karşılayacak kapasitesi bulunuyor.

Avrupa Birliği ülkelerinin bir bölümü, Rusya’nın Güney Akım Projesi’nden rahatsızlık duyuyor. AB ülkelerinin, Güney Akım’la ilgili bir problem çıkarmaları durumunda, Rusya B planını da hazırlamış durumda bekliyor. Bu plana göre Rusya, Güney Akım Boru Hattı’nın Karadeniz’in altından geçerek AB üyesi olan Bulgaristan’a gitmesi yerine, Trakya’dan Türkiye’nin kara parçasına çıkmasını planlıyor. 63 milyar metreküp kapasiteye sahip Güney Akım Boru Hattı’nın Türkiye üzerinden geçmesi, Türkiye’nin jeopolitik önemini de arttıracaktır. Bu sayede Türkiye, enerji koridoru olma yolunda önemli bir adım daha atmış olacaktır.

Almanya, İtalya, Bulgaristan hattı desteklerken, diğer AB ülkeleri hattın Rusya’ya olan bağımlılığı arttıracağı endişesini taşıyorlar. Mevcut durumda, Avrupa’da, Moldova, Sırbistan, Karadağ, Estonya, Bulgaristan, Finlandiya kullandığı gazın tamamını, Letonya, Litvanya yüzde 95’ini, Yunanistan, Slovakya, Macaristan yüzde 80’nini, Çek Cumhuriyeti, Avusturya, Polonya, Romanya yüzde 70’ini, Türkiye yüzde 65’ini, Belarus, Ukrayna yüzde 50’sini, Almanya yüzde 40’ını, Fransa yüzde 35’ini, İtalya ise yüzde 30’unu Rusya’dan alıyor.

Doğalgazda Avrupa’nın Rusya’ya bağımlılığını azaltması beklenen Nabucco Projesi’nin devre dışı kalması, Rusya-Ukrayna krizi, AB ülkelerinin istemeseler de, Rusya’nın enerji politikalarına boyun eğmelerine sebep oluyor. Güney Akım Projesi’nin gerçekleşmesi durumunda AB’nin Rusya’ya enerji bağımlılığı artarken, Rusya’nın siyasi açıdan önemi de artacaktır. Güney Akım Projesi’nin gerçekleşme hızı, Rusya-Ukrayna krizinin derinleşmesine ve AB ülkelerinin kendi aralarında anlaşmalarına bağlanmış gözüküyor.