Hükümet arayışı tedirgin etti yabancı bankalarla çıkış yaptı

Jülide YİĞİTTÜRK GÜRDAMAR
Jülide YİĞİTTÜRK GÜRDAMAR EKONOMİ GÜNLÜĞÜ julide.yigitturk@dunya.com

AKP ile CHP arasında süren koalisyon görüşmelerinden uzlaşma çıkmadı. Piyasada dün gözler bu defa AKP ile MHP arasındaki görüşmelerdeydi. Erken seçimin neredeyse kesinleşmesine sert tepki veren piyasalarda kur 2.85 lirayı aşarak tarihi seviyelerine çıkarken, borsa endeksi de ciddi düşüşler yaşadı. Piyasalarda bundan sonra muhtemelen kasım ayında yapılması beklenen erken seçimin fiyatlanması bekleniyor. Bu durumda kurda 2.85-2.90 bandına çıkılabileceği, endekste ise 75 binler konuşuluyor. 

DÜNYA olarak 7 Haziran’da yapılan seçimler ile erken seçime karar verilmesi arasında geçen sürede piyasalardaki durumu araştırdık. Bu süre zarfında ABD doları 2.66 liradan 2.82 liraya çıkarak yüzde 6.39, euro ise 3.13 liraya çıkarak yüzde 6.60 değer kazanırken, borsa endeksi 82 bin puandan yüzde 5.6 gerileyerek 77 bin puanlara kadar düştü. Altın ise yatırımcısına yüzde 4.74 kaybettirdi. 

Peki bu süre zarfında yabancı yatırımcılar ne yaptı? Haziran ayında 298 milyon dolarlık net alım yapan yabancı yatırımcı, temmuz ayında 5.3 milyar dolarlık alış, 5.5 milyon dolarlık satış işleminin karşılığında net olarak 246.9 milyon dolarlık satış yaptığı ortaya çıkıyor. Yabancı yatırımcı Ocak-Temmuz ayında net olarak 227.8 milyon dolarlık satış yaptı. Yabancıların seçimlerden sonra özellikle Borsa İstanbul’un lokomotifi olan bankacılık sektörü hisselerinde satış yaptıkları dikkat çekiyor. Bugüne kadar yaşanan rekorlarda bayrak taşıyan bankalar, düşüşler de ilk satış yapılan sektör konumunda. Haziran ayında toplam bankacılık sektöründe yaklaşık 540 milyon dolarlık bir satış yaparken, özellikle Garanti Bankası, İş Bankası C, Halk Bankası, Yapı ve Kredi Bankası gibi hisselerden çıkış yaptı. Bu süreçte yabancı yatırımcı, holding, yatırım şirketleri ve teknoloji şirketlerine yöneldi. Yabancıların bu eğilimini sorduğumuz borsacılara göre, yabancıların bankacılık sektöründen çıkış yapmasını normal karşılıyorlar. Borsacılar, “Bankacılık sektörü bütün ülkenin yükünü taşıyan bir sektör. Dolayısıyla Türkiye ile ilgili risklerin artması en çok bankacılık sektörünü etkiliyor. Öte yandan bu süreçte yabancı, bilanço beklentisi olan şirketlere yönelmiş görülüyor” diye konuştu. 

Lüksemburglu aile fonları devrede
Bu süreçte Borsa İstanbul’da portföyü olan yabancı yatırımcıların hareketleri incelendiğinde, bütün ülke fonlarının satış yapmasına rağmen Lüksemburglu fonların alım yapması dikkat çekiyor. Merkezi Kayıt Kuruluşu’nun (MKK) yayımladığı Mayıs-Temmuz verilerine göre, Lüksemburglu fonların mayıs ayında 9,8 milyar lira olan portföylerini yüzde 25 artırarak 12,2 milyar liraya çıkardıkları gözleniyor. Konuya yönelik görüş aldığımız bir borsacıya göre, özellikle Lüksemburglu aile fonlarının Türkiye’deki iskontoyu kaçırmamak için alım yaptığını ifade ettiler. 

Bu arada Suudi Arabistanlı yatırımcılar bu süreçte en fazla satışı gerçekleştiren fonlar oldu. Suudiler 3,7 milyar lira olan portföy değerlerini yüzde 13 azaltarak 3,2 milyar liraya düşürdüler. Borsa İstanbul’da ayrıca seçimler sonrasında Cayman adalarından yapılan satışlar da dikkat çekiyor. Buradan işlem yapan fonların portföyleri yüzde 8,5 düşerek 4,1 milyar liradan 3,8 milyar liraya gerilerken, İrlandalı fonların ise yüzde 7’lik düşüşle portföylerini 5,7 milyar liradan 5,3 milyar liraya düşürdükleri gözleniyor. 

15 yılda 15 milyar dolarlık alım
Yabancı yatırımcıların 2000-2015 Temmuz ayı verilerine yönelik yaptığımız incelemede ise yabancıların son 15 yılda toplam olarak 1,5 trilyon dolarlık işlem hacmine karşın 15 milyar 897 milyon dolarlık bir alım yaptıkları gözleniyor. 2000 yılında 3.1 milyar dolarlık satış yapan yabancı yatırımcılar, 5.3 milyar dolar ile en fazla alımı 2012 yılında yaptılar. 2014 yılında 2,2 milyar dolar alım yapan yabancılar, 2015 yılının ilk 7 ayında toplamda 227 milyon dolarlık satış yapmış durumdalar. Bu süre zarfında yani 15 yılda yabancı yatırımcılar en fazla alımı Anadolu Efes, Sabancı Holding, Akbank, İş Bankası C ve Tüpraş’ta yaparken, en fazla satışı ise Migros, AfyonÇimento, Akfen, Netaş ve Bizim Mağazaları’nda yaptılar.

Piyasalar önemli stres testine sahne oluyor
Gedik Yatırım Yurtiçi Satış Müdürü Eral İlhan Karayazıcı, yurtiçi piyasaların önemli bir stres testine sahne olduğunu belirtti. Karayazıcı, “AKP ile CHP’nin koalisyon temasları anlaşmazlık ile sona erdi ve piyasalarda seçimlerin yinelenmesine yönelik fiyatlama sürdü. Artık kasım ( belki ekim ) ayında seçimlerin yinelenmesine kesin diyebilir miyiz? Konu bahsi Ankara olunca hiçbir şeye kesin demek mümkün değil. Olasılığı çok düşük olmakla birlikte önümüzdeki günlerde AKP ile MHP’nin 2016 içinde seçime gitmek üzere bir koalisyon hükümeti kurduğuna da şahit olabiliriz. Baz senaryo olarak 100 gün içinde sandık seçeneği üzerinden yürürsek önümüzdeki birkaç gün BIST’de 73.250 ile dolar/TL’de 2,90 civarı ile limitli negatif fiyatlamanın sürmesi mümkün. Ancak önümüzdeki hafta içinde piyasanın hem hiçbir matem sonsuza kadar sürmez kuralından hareket ile hem de seçim sonrasına yönelik beklentiler ile dengelenerek iklim değişikliğine sahne olacağını başka bir deyişle borsanın yükselişe geçeceğini döviz kurlarının gerilemeye başlayacağını tahmin ediyorum” diye konuştu. Seçim sonrasına yönelik seçenekleri sıralayan Karayazıcı, “ A-Tek parti iktidarı, B-Koalisyon, - Üçüncü kez seçimlere gidilmesi.. Analistler C şıkkına ihtimal vermiyorlar. Geriye A ve B kalıyor. İşte bu nedenle de ilk şoku takiben piyasalarda bardağın dolu tarafının göz önüne alınacağını ve geride kalan aylarda her ikisi de pozitif algılanan bu şıkların satın alınacağını düşünüyorum” diye konuştu. 

Tablo tersine dönecek
Karayazıcı, geçtiğimiz iki ayda hükümet arayışına yönelik belirsizliklerin en çok bankacılık endeksini etkilediğini söyleyerek, “Bu doğal, bankalar Türkiye’nin riskini üzerinde taşıyor adeta taşın altında gövdeleri ile yer alıyorlar. Türkiye riskinin azalması ve gelişen ülkelere para akımının başlaması ( en geç 2016 ilk çeyrekte ) ile bu tablonun tersine döneceğini ve en iyi performansı bankaların göstereceğini düşünüyorum” ifadesini kullandı. Karayazıcı, Fed eylülde faiz artırım dönemini başlatır ve bu konu gündemden düşerse, Türkiye de hükümete kavuşursa yıl sonunda döviz kurlarının cari değerinin asgari % 8 altında, borsa endeksinin cari değerinin asgari % 12 üzerinde olmasını bekliyor. Karayazıcı’ya göre, ancak Fed ilk adım için Aralık’ı bekler, Türkiye de hükümet arayışını sürdürüyor olursa bu tahmin çöp olur. 
 

Yazara Ait Diğer Yazılar Tüm Yazılar