İnşaat sektörü ağırlığını koruyor

İnşaat sektörü, ekonominin önemli bir sektörü. İnşaat denilince gündeme öncelikle konut inşaatı geliyor. Evet konut inşaatı önemli ama inşaat sektörünün bir parçası. Her türlü kamu ve özel sektör yatırımının büyük bir bölümü inşaat yatırımıdır. Baraj, yol, köprü, sulama yatırımları gibi kamu yatırımları inşaat yatırımıdır.

Ekonominin bütününde yapılacak yatırımları gösteren 2015 yılı yatırım programında, 800 milyar TL sabit sermaye yatırımı yapılacağı tahmin ediliyor. Bu yatırımın 300 milyar TL'lik kısmını özel sektör yapacak. Konut için özel sektörün 50 milyar TL harcayacağı tahmin ediliyor. Kamu yatırımları 100 milyar TLdolayında olacak. Kamu yatırımlarından enerji, ulaştırma, eğitim,  sağlık gibi sektörlerdeki yatırım harcamalarının üçte ikisi kabaca 75 milyar TL'lik bölümü inşaat yatırımı.

Milli gelirimizin yüzde 10’u inşaat harcamalarına gidiyor. Milli gelirin ortalama 6.5’unu özel sektör, yüzde 3.5’ini ise kamu, inşaat için harcıyor.

2014 yılında inşaat ciro endeksi, sabit fiyatlarla bir yıl önceye göre yüzde 4.6 oranında arttı.
İlginç olan ise bina inşaatlarında cironun yüzde 10 artarken, bina dışı inşaatta cironun yüzde 4.6 oranında gerilemesi.
Bina dışı inşaat cirosu, kamu yatırımları, alt yapı yatırımları cirosudur. Demek ki, bina dışında iş yapan inşaat firmalarının cirolarında 2014 yılında önemli bir gerileme olmuş.

Üretim endeksi, bina dışı inşaatlarda 2014 yılında üretim gerilemesinin boyutunun yüzde 12’ye ulaştığını gösteriyor.
Bina dışı üretim azalırken, bina üretimi 2014 yılında yüzde 7.7 oranında arttı. Bina üretimindeki artışının arkasında konut ve ticari bina ile kamu ofis binaları inşaatındaki canlılık var.

2012 yılından bu yana bina üretim endeksinin devamlı artışı dikkat çeliyor. Bina üretim endeksi 2012’de yüzde yarım, 2013’de yüzde 3.6 ve 2014’de yüzde 7.7 oranında arttı.

Türkiye İstatistik Kurumu’nun Yapı İzin İstatistikleri’ne göre, 2014 yılında 217 milyon m2 büyüklüğünde 173 milyar TL değerinde inşaata yapı ruhsatı verildi.

150 milyon m2 büyüklüğünde 118 milyar TL değerinde inşaat ise Yapı Kullanım İzin Belgesi aldı.
Kalkınma Bakanlığı 2015 yılı programında konut yatırımlarına 45 milyar TL harcandığını tahmin ediyor. Yapı İzin İstatistikleri ise konut ve bina yatırımlarına devletin tahminini aşan ölçüde kaynak harcandığını gösteriyor.   

Özetle, bina dışı inşaat faaliyetlerinde 2014 yılında hem üretim hem ciro bakımından gerileme olsa da, bina inşaatları hem üretim hem ciro bakımından artış gösterdi. İnşaat harcamalarının milli gelirden aldığı pay arttı.
Bina inşaatı canlılığını korumakla kalmıyor, artırıyor.