Kalkınma bölgelerine besi desteği geliyor

Ali EKBER YILDIRIM 

İZMİR - Tarımsal Destekleme ve Yönlendirme Kurulu,  2014 yılı tarım destekleri ile ilgili çalışmayı tamamlayarak Bakanlar Kurulu’na sundu. Yakın zamanda Bakanlar Kurulu’nda kabul edilerek açıklanacak tarım desteklerini geçmiş yıllarda olduğu gibi Gıda,Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı’ndan önce gazeteniz DÜNYA açıklıyor.

Kalkınma Bakanlığı, Ekonomi Bakanlığı, Gümrük ve Ticaret Bakanlığı, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, Gıda,Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı müsteşarları ile Hazine Müsteşarı ve Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Tarım Reformu Genel Müdürü’nden oluşan Tarımsal Destekleme ve Yönlendirme Kurulu her yıl olduğu gibi 2014 yılı tarım desteklerini de belirledi. Kurul’un belirlediği tarım destekleri birim fiyatları Bakanlar Kurulu’na sunuluyor. Bakanlar Kurulu’nda genellikle aynen kabul edilerek kamuoyuna açıklanıyor.

DÜNYA’ nın elde ettiği Tarımsal Destekleme ve Yönlendirme Kurulu Kararı’na göre 2014’te birçok tarım desteğinde artış yok. Alan bazlı desteklerden sadece gübre ve mazot desteğinde çok küçük artışlar yapıldı. Fark ödemesi (prim) desteklerinde ise 17 üründen sadece 2 üründe, pamukta 5 ve yağlık ayçiçeğinde ise 6 kuruşluk artış yapıldı. Hayvancılıkta da uygulamadaki desteklerin bir çoğu aynı kalırken ilk kez çoban istihdamına  ve kalkınma bölgelerinde besilik materyal yetiştiricilerine destek verilecek.

Gübre ve mazot desteğinde artış

Tarımsal Destekleme ve Yönlendirme Kurulu kararına göre 2014 ürünü tarım desteklerinde alan bazlı desteklerden gübre ve mazot desteğinde artış sağlanırken toprak analizi, organik tarım ve iyi tarım uygulamalarında herhangi bir artış yapılmadı. Peyzaj ve süs bitkileri, özel çayır mera, orman emvali alanlar için geçen yıl dekar başına 2.9 lira olan mazot desteği  2014’te  2 kuruşluk artışla 3.1 lira olarak belirlendi. Gübre desteği ise bu alanlar için 4 liradan  4.3 liraya yükseltildi. Hububat, yem bitkileri, baklagiller, yumrulu bitkiler, sebze ve meyve alanları için geçen yıl dekar başına 4.3 lira olan mazot desteği  bu yıl  3 kuruş artırılarak 4.6 liraya, 5.5 lira olan gübre desteği ise 6 lira olarak belirlendi. Yağlı tohum ve endüstri bitkilerinde ise dekara 7 lira olan mazot desteği 7.5 liraya, aynı ürünler için gübre desteği de 7 liradan 7.5 liraya yükseltildi. Geçmiş yıllarda olduğu gibi çiftçilerin gübre ve mazot desteğinden yararlanmaları için toprak analizi yaptırmaları şartı korundu. Toprak analizi için çiftçilere  geçen yıl olduğu gibi dekara 2.5 lira destek verilecek.

Tarımsal destekleme bütçesinin en önemli kalemlerinden biri olan ve 17 üründe uygulanan fark ödemesi (prim) desteğinde  sadece pamuk ve yağlık ayçiçeğinde artış öngörülüyor. Diğer 15 üründe ise herhangi bir artış yapılmadı. Buna göre 2013 ürününde olduğu gibi bu yılda aspir için kilo başına 45 kuruş, zeytinyağında  70 kuruş, soya fasulyesine 50 kuruş, kanolaya 40 kuruş, dane mısıra 4 kuruş, buğday, arpa, çavdar, yulaf, tritikaleye 5 kuruş, çeltik, kuru fasulye, nohut ve mercimekte ise kilo başına 10 kuruş fark ödemesi yapılacak. Yaş çaya ise yine geçen yıl olduğu gibi 12 kuruş prim ödenecek.

Çoban istihdamına destek

Hayvancılıkta mevcut desteklerde sadece birkaç kalemde düşük oranlarda artış sağlanırken 2014’te ilk kez çoban istihdamı destekleme kapsamına alındı. Ayrıca kalkınma bölgelerinde besiciliğe özel destek verilmesi kararlaştırıldı.DÜNYA’nın elde ettiği Tarımsal Destekleme ve Yönlendirme Kurulu Kararı’na göre 2014 yılında Sürü Yöneticisi (çoban) İstihdamı Desteği ilk kez uygulanacak.  Devlet çoban istihdam edenlere her bir işletme için yıllık 8 bin lira destek verecek. Bu destek 2015 bütçesinden ödenecek.

Bu yıl ilk kez kalkınma bölgeleri olarak adlandırılan Güneydoğu Anadolu Projesi (GAP), Doğu Anadolu Projesi (DAP), Konya Ovası Projesi (KOP), Doğu Karadeniz Projesi (DOKAP) kapsamındaki illerde  Besilik Materyal Üretim Desteği  uygulanacak.  Bu destekler 2014’te başlayacak ancak ödemeleri 2015 bütçesinden yapılacak. Sadece kalkınma bölgeleri için öngörülen bu destek özellikle hayvancılığın yaygın olarak yapıldığı Trakya, Ege, Marmara ve Akdeniz Bölgesi’nde tepkilere neden olması bekleniyor. Yetiştiriciler desteğin ülke genelinde uygulanmasını talep ediyorlardı. 

Yem bitkilerinde artış yok

Hayvancılık sektörünün en önemli girdisi olan yem bitkileri desteklerinde hiç bir artış yapılmaması dikkat çekiyor. Kuraklık nedeniyle yem bitkileri üretiminin de azalacağı beklenen bu yıl saman ithalatının bile yeniden gündeme gelebileceği ifade ediliyor. Buna rağmen 2014’te yem bitkileri desteklerinin hiç artırılmaması hayvancılık sektörünü zora sokacak.

Tarımsal Destekleme ve Yönlendirme Kurulu Kararı’na göre 2014’te manda yetiştiricilerine verilen destekte artış yapılırken koyun ve keçide hayvan başı destekler artırılmadı.

Hayvan başı ödeme desteğinde 2013’te manda için 350 lira olan destek 400 liraya çıkarıldı. Sığırda ise hayvan başına 225 lira olan destekte artış yapılmadı. Hastalıktan ariişletmelerde ise hayvan başına 300 lira olan destek 375 liraya yükseltildi. Islah Amaçlı Küçükbaş Hayvan Yetiştirici Birliklerine yürüttükleri proje kapsamında hayvan başına 20 liraolan destek bu yılda aynen devam edecek. Manda sütü ile koyun ve keçi sütüne geçen yıl olduğu gibi litre başına 20 kuruş prim ödenecek. İnek sütüne verilecek prim ise Gıda,Tarımve Hayvancılık Bakanlığı tarafından daha sonra belirlenecek. Arıcılıkta ise kovan başına 8 lira olan destek 10 liraya çıkarıldı.