Kamu ihalelerine katılan hizmet sunucuları için yeni dönem başladı

YAYINLAMA
GÜNCELLEME

 

DUYGU KILIÇ ÇAYLI - Avukat 

İLYAS KILIÇ -  Kamu Yönetimi Uzmanı

 

İhaleye katılarak kamuya hizmet sunan “hizmet sunucuları” veya “alt işverenler” için ihale mevzuatında köklü değişiklikler getiren Kanun yasalaşarak, yürürlüğe girmiştir. 11.09.2014 tarihli 29116 Mükerrer sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan ve “Torba Yasa” adıyla da anılan “6552 sayılı İş Kanunu ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması İle Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılmasına Dair Kanun” ile ihale mevzuatında aşağıda özetleyerek sunduğumuz değişiklikler yapılmıştır:

- Yer altında çalışan işçilere ödenecek ücret miktarının, ihale dönemindeki asgari ücretin iki katından az olmayacak şekilde belirlenmesi, zorunlu kılınmıştır. 

- Yer altı işlerinde çalışan işçilerin yıllık ücretli izin süreleri dörder gün arttırılmıştır. 

- Güvenlik, yemek pişirme, temizlik hizmeti gibi süreklilik gerektiren hizmet alımlarında yüklenme süreleri bir yıldan, üç yıla çıkarılmıştır. Böylece alt işveren konumundaki yüklenicilerin her yıl değişmesi önlenmiş, en az üç yıl aynı idareye hizmet sunmalarının önü açılmıştır. 

- İdarelere; yüklenicilerin işçi ücretlerini ödeyip ödemediğini kontrol etme ve ödenmeyen ücretleri yüklenici hak edişlerinden keserek işçilerin banka hesabına yatırma yükümlülüğü getirilmiştir.

- Alt işveren konumundaki yüklenicilere “izin kayıt belgesi” tutmaya ve bu belgelerin bir örneğini idarelere verme yükümlülüğü de getirilmiştir. Böylece idareler, yükleniciler tarafından çalıştırılan işçilerin hak kazandıkları yıllık ücretli izin sürelerini kullanılıp kullanılmadığını kontrol etmek ve ilgili yıl içinde kullanılmasını sağlamakla yükümlü tutulmuşlardır.

- Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihaleleri kapsamında çalıştırılan işçilerin, ihale ve sözleşme konusu iş dışında başka bir işte çalıştırılamayacağı hüküm altına alınmıştır. (Bu hüküm Ocak 2015 tarihinde yürürlüğe girecektir.) Örneğin güvenlik hizmeti veren bir işçi, idarede getir- götür işlerinde çalıştırılamayacaktır.

- Alt yükleniciler tarafından çalıştırılan işçiler için, kamu sendikaları kapsamında hak arama ve ücretlerinde iyileştirme talep etme hakkı getirilmiştir. Yani sendikalı işçilere verilen ücret iyileştirme hakları, fiyat farkı kapsamında alt işveren tarafından çalıştırılan işçilere de ödenecektir. 

- İşçilerin kıdem tazminatları ile ilgili olarak her ihalede yüklenicinin değişip değişmediğine bakılmaksızın, aralıksız olarak aynı idareye ait işyerlerinde çalışmış olanların, kıdem tazminatına esas hizmet süreleri, aynı idareye ait işyerlerinde geçen toplam çalışma süreleri esas alınarak tespit edileceği hükme bağlanmıştır. Yani ihale döneminde yüklenici değişmiş olsa da, sözleşmeleri kıdem tazminatı ödenmesini gerektirecek şekilde sona ermiş olan işçilerin, kıdem tazminatları ilgili idare tarafından tazmin edilecektir. 

- Aynı yüklenici tarafından ve aynı iş sözleşmesi çerçevesinde farklı idarelerde çalıştırılmış olan işçilerden iş sözleşmeleri kıdem tazminatı ödenmesini gerektirecek şekilde sona ermiş olanlara, farklı kamu kurum ve kuruluşuna ait işyerlerinde geçen hizmet sürelerinin toplamı esas alınarak, çalıştırıldığı son idare tarafından tazminat ödenmesinin yolu açılmıştır. 

Sonuç olarak; yeni düzenleme ile birlikte alt işveren konumundaki yüklenici ile işçi arasında yaşanan en önemli hususlardan biri olan tazminat konusu çözüme kavuşturulmuştur. Artık kıdem tazminatının kim tarafından ve ne zaman ödeneceği, netlik kazanmıştır. Keza daha önce işçiler haklarını ancak mahkemeye başvurarak alabilmekteydi.

Ayrıca süreklilik gerektiren hizmet alımlarının her yıl yapılması yerine, üç yılda bir yapılması sağlanarak da yüklenicinin her yıl değişmesinin önü kesilmiş, işçilerin yıllık ücretli izin ve özlük haklarının korunması sağlanmıştır. Torba Yasa, iş yerinde çalışan kadrolu işçilerin sağlayacağı sendikal haklardan alt işverenlerce çalıştırılan işçilerin de faydalanmasının önünü açmıştır. Böylece işçiler arasındaki eşitsizliğin de önüne geçilmiştir. 

İhaleye katılacak olan hizmet sunucularının, yukarıda sayılan değişiklikleri gözeterek teklif vermeleri ve sözleşme hükümlerini uygulamaları gerekecektir.