Kayseri'nin kadın patronları

Mahmut SABAH
Mahmut SABAH KAYSERİ'den kayseri@dunya.com

 

Kayseri kendine özgü bir ticaret kenti. Ticari yetenek, kent insanının genlerinde var. Bu yeteneğin geçmişi çok eskilere uzanıyor. Kültepe tabletleri bunun somut birer kanıtı. Belgelerin nerede ise tamamını iş mektupları, alışveriş sözleşmeleri, borç senetleri oluşturuyor. İçeriğinde vadeli satıştan, faizden, hatta enflasyondan söz edilenleri bile var. Kısacası Kayserili; dört bin yıl önce vadeli alışveriş yapmış Kaniş- Karum ticaret merkezinde.

O dönemin ticari hayatında etkin rol oynayan kadınlar da var. Kadınların da  kendi işini kurarak ticaretle uğraştıklarını gösteren çivi yazılı bu tabletlerde yüzden fazla kadının mal alım ve satımı, dokumacılık, şarap ve bira üretimi gibi ticari faaliyetleri anlatılıyor. Prof. Dr. Hüseyin Sever, ‘eski çağ dilleri ve kültürleri’ üzerine yetkin bir bilim insanı. Kayseri’nin hemen doğusundaki Kültepe Kaniş-Karum höyüğü ile batı uzantısındaki, Zankhöyük kazı alanını çok iyi biliyor. Bakınız neler söylüyor Prof. Sever: “Bazı kadınların yıllık ciroları ile erkeklerden çok daha başarılı ticaret yaptıkları ve kar elde ettiklerini belirledik. Nahşatum, Şimatsuen, Zapi Zapi, Akidia ve Madawada adlı kadınlar, dönemin en zengin kişileri arasında yer alıyor. Bu dönemde kadın ve erkek, ticarette tamamen eşit haklara sahip. Bu eşitlik kadınların ticaretteki başarılarında büyük rol oynuyor. “ 
Kadınlar ticarette hep vardı. Bürokraside de etkin kadınlar oldu zaman zaman. Selçuklular döneminde Sulupaşa Hatun, Mısır Hatun gibi güçlü kadınlar yönetti Kayseri’yi vali olarak. Cumhuriyetin ilk yıllarında, Ferruha Güpgüp’le girildi Meclise. Sonra Sevgi Esen’le, Pelin Gündeş Bakır’la sürdürüldü siyasette kadın etkinliği.

Anadolu’da Kaniş-Karum odaklı ticaretin üzerinden asırlar geçti. ‘Girişimci kadın’ etkinliği bu coğrafyada hep ayakta. Bugün de öyle.  Hem de, başarısını çoktan kanıtlamış Şafak Çivici, Aynur Erman, Ebru Kantarcı, Zühal Gözüküçük, Berna İlter gibi sanayicileri; Oluş Molu, Sema Karaoğlu, Nazlı Erdoğan, Merve Sarıoğlu ve Demet Bostancı gibi iş kadınlarıyla… Sözün özü; iş hayatında dün Zapi Zapi’ler, Akidia’lar vardı; bugün Oluş Molu’lar, Aynur Erman‘lar var. Yarın da olmaya devam edecekler.

 

 

Yazara Ait Diğer Yazılar Tüm Yazılar
Patateste sorun bitmiyor 23 Nisan 2018