Kira tartışmaları yine gündemde
Piyasada satışlarda yavaşlama olunca işyeri sahiplerimiz yüksek kira konusunu gündeme getirirler.
Özellikle İstanbul’da alış verişin yoğun olduğu Nişantaşı, Bağdat Caddesi ve İstiklal Caddesi’ndeki kiraların yüksek olduğu söylenir.
Bazı AVM’lerdeki kiraların yüksekliği de tartışma konusu olur.
Yüksek kira tartışmalarının arkasında, işyerlerinde satışların beklenenin gerisinde kalması var. Satışlar gerileyince, iş hacmi kirayı taşıyamaz hale geliyor.
İşyeri sahipleri, işler beklediğimiz ölçünün altında kalıyor diyemedikleri için kiranın ağırlığını gündeme getiriyorlar.
Aslında kiralar işyerleri kiralanırken de yüksektir.
Kiralarken de kira altına, dolara, euroya endeksli olarak belirlenir.
Ne var ki kontrat yapılırken “iş hacmi, kira giderini karşılayacak büyüklüktedir veya iş hacmi ile ilgili bekleyişler yüksektir.
İstanbul’da perakende sektörünün canlılığı, çok sayıda girişimciyi, hesap kitap yapmadan, büyük gelir bekleyişleri ile belli caddelerde iş yeri açma yarışına yöneltti. Yerli ve yabancı markalar belli caddelerde “markalarını var etme arayışında” iş yeri açtı.
Son iki yılda yabancı turist girişi yavaşladı. Gelenler harcama gücü düşük yabancı ziyaretçiler.
Türk müşteriler harcamayı kıstı. İmkanı olanlar bile eski harcama alışkanlıklarına ara verdi.
İstanbul’da yerleşim alanlarında kaymalar oldu. Eskiden belli alışveriş merkezleri ilgi çekerken şimdilerde ilgi dağıldı.
Bütün bunların sonunda bazı işyerlerinde satış gelirleri önemli ölçüde geriledi. Satış geliri kirayı karşılayamıyor.
Ekonominin canlı olduğu o dönemde İstanbul şehri, Avrupa’da en fazla perakende harcaması yapan şehirler sıralamasında 4’üncü sırada yer alıyordu.
İstanbul’daki perakende ticaret 3 ana cadde üzerinde gerçekleşiyor.
Bu caddeler Nişantaşı, İstiklal Caddesi ve Bağdat Caddesi.
Avrupa’da perakende ticarette en yüksek cironun elde edildiği Londra’nın Oxford caddesinde 2.5 km üzerinde 300 mağaza var.
Bizde İstiklal Caddesi’nde 2.5 km üzerinde 272, Nişantaşı’nda 2.0 km üzerinde 396, Bağdat Caddesi’nde 5.5 km üzerinde 375 mağaza var.
Piyasanın canlı olduğu dönemde, son 5 yılda bu 3 caddede 80 yeni uluslararası perakendeci mağaza açmıştı.
Nişantaşı’nda 75, Bağdat Caddesi’nde 62, İstiklal Caddesi’nde 36 uluslararası markanın (yabancı markanın) mağazası vardı.
Nişantaşı’nda 70, Bağdat Caddesi’nde 35, mağaza sadece lüks ürün satıyordu.
Perakende mağazalarının yüzde 59’u giyim, ayakkabı, çanta satıyor. Yüzde 14’ü yeme içme sektöründe.
Moralleri bozmaya gerek yok. Ekonomi normalleşecek. Türk ekonomisi küçülmeye değil, büyümeye odaklanmış bir ekonomidir.
Hükümet talebi canlandırmak, üretimi artırmak için önemli tedbirler alıyor. Bunların sonuçları yılbaşına doğru görülür. Piyasa yeni yıla canlı başlar.