Kömür üretmeye mecburuz
Bizim kömürümüz; (1) Düşük kaliteli-ısı değeri düşük. (2) Toprağın çok altında. Bunun için bizim kömür işletmelerimiz yeraltı işletmeleri.
Yeraltından kömür çıkarmanın insani riski var. Maliyeti yüksek.
Kömürde 3 farklı işletme türü var; (1) Açık maden işletmeciliği. Madenin üzerindeki toprak tabakası alınıyor. Daha sonra maden makinelerle çıkarılıyor. (2) Burgu işletmeciliği. Fazla derinde olmayan maden burgu ile çıkarılıyor. (3) Yeraltı işletmeciliği. Yeraltı işletmeciliğinde derinlik ve madenin tabaka kalınlığı önemli. Derin olmayan ve maden tabakası geniş işletmelerde makine kullanılabiliyor. Derin ve ince tabaka işletmelerde insan emeği önemli.
Bizim kömür rezervlerimiz toprağın çok altında. Onun için kuyu ile iniliyor. Tabakalar geniş olmadığından çalışma alanları dar, makine kullanılamıyor.
Türkiye’de kamu ve özel sektör işletmeleri yılda 2.6 milyon ton taşkömürü ve 70 milyon ton linyit üretiyor.
Kamu kaynaklı (Türkiye Kömür İşletmeleri-TKİ) bilgilerine göre;
•Taşkömürü talebi 31.3 milyon ton,
•Linyit talebi 113.9 milyon ton.
•Aradaki farkı ithalat ile karşılıyoruz. Yılda 4 milyar dolarlık kömür ithal ediyoruz.
Kömür genelde elektrik üretiminde kullanılıyor. Taş kömürünün yüzde 30’u elektriğe, yüzde 40’ı sanayiye gidiyor.
Isı değeri çok düşük olan linyitlerimizin yüzde 85’ini termik santraller, yüzde 10’unu sanayi kullanıyor. Isınmaya giden linyitin payı yüzde 5 dolayında.
Biz kömürümüzün bol olduğunu düşünerek, elektrikte yerli kömür kullanmayı hayal ederiz. Son verilere göre toplam elektrik enerjisinin yüzde 20’si yerli, yüzde 10’u ithal kömür kullanan santrallerden elde ediliyor. Elektrik santrallerinde yılda 61 milyon ton yerli linyit yakılıyor.
Günümüzde, sanayileşmeyi geride bırakıp teknolojiye geçen Avrupa ülkeleri, demir-çelik ve kömür madenlerini kapattı. Sanayileşmede demir-çelik ve kömür çok önemli madenlerdi. İkinci Dünya Savaşı, bir bakıma Avrupa ülkelerinin bu madenleri paylaşma savaşı idi. Savaş bitince oluşturulan Demir-Çelik ve Kömür Birliği önce AET’nin, nihayet AB’nin kuruluşuna yol açtı.
Biz de sanayileşmede başarılı olarak teknoloji aşamasına adım attıktan sonra verimsiz ve de zor-tehlikeli kömür madeni işletmeciliğinden vazgeçeceğiz.