2018 Türkiye kitap pazarı

Faruk ŞÜYÜN
Faruk ŞÜYÜN ODAK kitap@dunya.com

Karadeniz Kitap Fuarı için beşinci kez Samsun’dayım… Bölgenin kültürel yaşamına önemli katkıları olan Karadeniz Kitap Fuarı, hafta sonuna kadar kitapseverleri ağırlıyor. Fuara, 220 yayınevi ve sivil toplum kuruluşu katılıyor; fuar süresince panel, söyleşi, atölye çalışması ve çocuk etkinlikleri düzenleniyor.

TÜYAP Tüm Fuarcılık Yapım AŞ. tarafından Türkiye Yayıncılar Birliği işbirliği, Samsun Valiliği, Büyükşehir Belediyesi, Ticaret ve Sanayi Odası, Ticaret Borsası, Esnaf ve Sanatkarlar Odaları Birliği ve İl Milli Eğitim Müdürlüğü desteği ile gerçekleştirilen fuarın açılışında bir konuşma yapan Türkiye Yayıncılar Birliği Başkanı Kenan Kocatürk; hem kitap üretiminin artış hızında hem de kişi başına düşen kitap sayısında düşüş olduğuna dikkat çekerek şunları söyledi:

“2018 yılı sektörümüz açısından zor bir yıl oldu. Yaşadığımız zorluklar bize yayıncılık sektörünün bir kamu hizmeti olarak görülmesi ve kültür yaşamının zenginleştirilmesi amacıyla desteklenmesi gerektiğini bir kez daha hatırlattı.

2018 yılının üretim verilerine göre toplam 410 milyon 641 bin 305 adet kitap üretilerek satışa sunuldu. Bandrol dağıtımı ve satışını yapan Yayımcı Meslek Birlikleri Federasyonu'nun (YAYFED) açıkladığı toplam kitap üretimi geçen yıla göre yüzde 0,71 oranında artarken segmentlere göre azalmalar oldu.

2015 yılından 2016 yılına geçtiğimizde toplam bandrol sayısındaki artış yüzde 5.23’tü. 2016 yılı sonrasında bu artışın yaşanmadığını görüyoruz: 2016’dan 2017’ye gelindiğinde bandrol sayısı yüzde 0.89’luk, 2017’den 2018’e geldiğimizde ise yüzde 0.71’lik bir artış gösterdi, yani %1’e dahi ulaşmadı. TÜİK’in yaptığı son açıklamaya göre ülkemizin nüfusu 82 milyon 3 bin 882. Bu durumda kişi başına düşen kitap sayısı 7.76’dan 7.08’e düşmüş oldu.

2018 yılı içerisinde Milli Eğitim Bakanlığı’nın özel sektörden satın aldığı ve kendi matbaasında bastığı kitapların toplam adedi 168 milyon 192 bin 641. Açık öğretim için üretilen 2 milyon 122 bin 558 adet kitapla birlikte 2018 yılında üretilen kitap sayısı 580 milyon 956 bin 504 oldu.
Araştırma-inceleme, edebiyat ve çocuk yayıncılığı alanlarının oluşturduğu kültür yayıncılığı, 2018 yılında 140 milyon 477 bin 335 adet kitap üretimiyle toplam üretimin yüzde 34.21’ini oluşturdu, ancak 2017 yılına göre bu alanda yüzde 2.83’lük bir düşüş var.

Araştırma-inceleme kitapları geçen yıla göre yüzde 4.04 oranında azalırken, toplam kitap üretiminin yüzde 18.14’ünü oluşturdu. Edebiyat kitapları geçen seneye göre yüzde 1.41’lik bir düşüşle, toplam üretimin yüzde 6.02’sini oluşturdu. Çocuk ve ilk gençlik kitapları sene başındaki yüzde 20’ye yakın üretim artışını koruyamayarak yüzde 1.42’lik düşüşle, toplam üretimin yüzde 10,05’ini oluşturdu.

Her türlü dini yayınların üretimi geçen yıla göre yüzde 5,21 artışla yayıncılığın en çok artış gösteren segmenti olup üretimin yüzde 10,82’sini oluşturmaktadır. İthal yayınlar ise geçen yıla göre yüzde 11,77’yle en çok düşüş yaşanan segment olup yüzde 1,44’lük paya sahiptir.
Bir yıllık bandrol verilerine göre toplam akademik kitap üretimi 4 milyon 461 bin 8 adet. 200’den fazla üniversitemizle ve 4 milyona yakın öğrencimizle övünüyoruz ancak öğrenci başına 1 akademik kitap bile düşmüyor. Bu rakamlar, yasadışı fotokopinin bir sonucu. Akademik yayınlar toplamı ne yazık ki toplam kitap üretiminin yüzde 1,09’unu oluştururken 2017 yılı üretimine göre yüzde 6,19 oranında düşüş yaşadı.

Ülkemizde 2017 yılında 60 bin 335 adet yeni başlık üretilmişti. Kültür ve Turizm Bakanlığı’na bağlı ISBN Ajansı’ndan alınan bilgilere göre 2018 yılında 67 bin 135 adet yeni başlık üretildi. Genel toplamda %11.27’lik bir artış söz konusu. Toplam başlık sayısının 61 bin 257’si basılı kitap formatında. Bu rakamlar, bağımsız yayıncılığımızın çeşitlilikteki başarısıdır ki, bu da bizi Uluslararası Yayıncılar Birliği (IPA) verilerine göre dünya sıralamasında 6. sıraya yerleştiriyor.

2018 yılında Türkiye yayıncılık perakende pazarı büyüklüğü, 2017 yılına göre cari fiyatlarla yüzde 20.21 artış gösterdi. Bu artışta, 2017 yılındaki sınav sistemi değişikliği nedeniyle yaşanan eğitim yayıncılığındaki kayıpların 2018 yılında nispeten telafi edilmesi ve döviz kurundaki dalgalanmalar sonucunda kitap fiyatlarındaki artışların etkili olduğu gözlendi. Enflasyondan arındırılmış fiyatlarla bakıldığında, sektör büyüklüğünde aslında bir artış olmadığını tespit etmekteyiz.”

Sektörün genel durumu, Türkiye Yayıncılar Birliği Başkanı’nın elindeki verilere göre böyle… Lütfen kitap fuarlarına, kitapçılara giderken bu rakamları düşünün ve kitaba desteğinizi esirgemeyin…
Girişin ücretsiz olduğu Karadeniz Kitap Fuarı bugün ve yarın 10.00-19.30, kapanış günü olan 24 Şubat tarihinde ise 10.00-19.00 saatleri arasında ziyaret edilebiliyor. Sevdiğiniz kitaplar tezgâhlarda, yazarlar imza günlerinde sizleri bekliyor…

Yazara Ait Diğer Yazılar Tüm Yazılar