Bizim yüzde 9 faizli tahvilimiz varken kimler negatif faizli tahvil alıyor?

Tevfik GÜNGÖR
Tevfik GÜNGÖR OLAYLARIN İÇİNDEN gungoruras@superonline.com

Günlük konuşmalarda, nominal faiz oranından enflasyonu düşer, reel faiz oranını buluruz. Enflasyondan arındırılmış faiz oranı eksi ise, “Negatif (eksi) faiz uygulanıyor” şeklinde değerleme yaparız.

Günümüzde negatif (eksi) faiz anlatımı, enflasyon dikkate alınmadan, sıfırın altında faiz uygulaması için kullanılıyor.

Avrupa’da merkez bankaları ekonomiyi canlandırmak arayışında negatif faiz uygulamasını başlattı.

Bu uygulamada, bankaların merkez bankalarında tuttuğu cari hesaplara uygulanan faiz eksiye düşürülüyor. Böylece bankaların "merkez bankasına yatırılacakları paralar için faiz verilmiyor. Üste para alınıyor.. Bankalar,”parayı merkez bankasında saklayacağınıza, kredileri artırın" mesajı veriliyor. Negatif faiz uygulaması ile şirketlerin borçlanma maliyetlerinin düşürülmesi ve kredi talebinin artması hedefleniyor.

Şimdilerde Avrupa Merkez Bankası eksi 0.10, İsviçre Merkez Bankası eksi 1.25, Danimarka Merkez Bankası eksi 0.65, İsveç Merkez Bankası eksi 0.50, Japonya Merkez Bankası eksi 0.10 oranında eksi faiz uygulamasını sürdürüyor.

Merkez bankalarının negatif faiz uygulaması sonrası oluşan yeni fiyatlama nedeniyle küresel piyasalarda işlem gören nominal değeri yaklaşık 6 trilyon dolar olan tahvilin faizi de negatif faiz haline geldi.

Merkez bankaların bankalar için başlattıkları negatif faiz uygulamasından sonra, bu defa özel sektördeki şirketleri negatif faiz ile para toplamaya başladı.

Alman kimya firması Henkel AG, 6 Eylül’de eksi (negatif) yüzde 0.05 faiz ile 2 yıl vadeli 500 milyon euroluk tahvil sattı.

Aynı gün Fransız ilaç firması Safoni SA’nın çıkardığı negatif (eksi) 0.05 faizli 3.5 yıl vadeli, 1 milyar euroluk tahvili alıcı buldu.

Tahvili satın alanın tahvile bağladığı ana parası her yıl azalıyor. Ama gene de negatif faizli tahviller alıcı bulabiliyor...

Acaba küresel piyasalarda pozitif (artı) faiz ile satılan tahvil kalmadı mı ki, negatif (eksi) faizli tahviller alıcı bulabiliyor?

Bugünlerde Rusya yatırımcılara yüzde 8.4 oranında, Hindistan yüzde 7.1 oranında, Brezilya yüzde 4.4 oranında, Romanya yüzde 2.3 oranında, Polonya yüzde 2.2 oranında, Güney Kore yüzde 1.4 oranında faiz veriyor. Gelişmekte olan piyasaların ortalama faizi yüzde 6.0 dolayında.

Bu durumda kimler paralarını eksi faizli tahvile yatırır?

Günümüzde dünyada paradan bol bir şey yok. Paraların sahipleri ve paralara yön verenler getiriden çok güven arayışına girdi. Talep ve üretim olmadığı için şirket ve ülke riskleri arttı.

Para sahipleri ve paraları yönlendirenler, paraları kullanırken riski dağıtıyorlar. Gelişmekte olan ülkenin yüzde 6 faizli tahvili yanında, eksi faizli tahvile de para yatırıyorlar.

Eksi faizde de rekabet var. Faiz ne kadar eksi? Vade ne kadar uzun? Avrupa Merkez Bankası eksi 0.10 faiz veriyor. Bu faizin yanında eksi 0.05 faiz veren şirket tahvilleri daha cazip oluyor.

Küresel piyasalarda eksi faizli tahviller alıcı bulurken Merkez Bankası faizi 0.25 puan düşürsün mü, düşürmesin mi? tartışması yapıyoruz. Merkez Bankası faizi düşürse de tahvil faizleri yüzde 9’un altına inmiyor. Ve de yüzde 9 faizle dışarıdan para girişi olmuyor. Bizim tahvil faizlerimizde rakibimiz negatif faizli tahviller değil. Rusya, Hindistan, Brezilya gibi ülkelerin faiz oranları. Biz hala riskli ülke grubundan çıkamadık.

Yazara Ait Diğer Yazılar Tüm Yazılar
40 yılda ne değişti? 03 Ağustos 2018
Vizyon sahibi olmak 30 Temmuz 2018