Geçen yüzyılda kurulan iki örgüt TİP 56, DİSK 50 yaşında

Osman AROLAT
Osman AROLAT AROLAT'tan osman.arolat@dunya.com

13 Şubat hem 1961 yılında kurulan siyasal örgüt, Türkiye İşçi Partisi’nin (TİP) hem 1967’de kurulan sendikal örgüt DİSK’in kuruluş günüdür. Önceki gün TİP 55, DİSK 50 yaşına bastılar. TİP artık siyaset sahnesinde yer almıyor. DİSK ise sendikal yaşamını sürdürüyor. Aslınde bu iki örgütün kuruluşunda da Kemal Türkler, Rıza Kuas ve Kemal Nebioğlu gibi sendikacı isimler yer aldı.

TİP 1961 Anayasası’nın siyasal örgütlenme imkanından yararlanan 13 sendikacı tarafından kuruldu. Bir süre sonra bu sendikacılar Mehmet Ali Aybar’ı parti genel başkanlığına davet ettiler.

1965 seçimlerinde TİP 13 milletvekili ile Meclis’te yer aldı. Bu milletvekillerinin içersinde önemli hatipler, Mehmet Ali Aybar, Behice Boran Çetin Altan, Prof. Sadun Aren gibi isimler yer aldığı için, sayılarının çok ötesinde bir kürsü muhalefeti yaptılar. Demirel, TİP’i değerlendirirken, “Kürsüye çok hazırlıklı çıkıyorlardı. Bizim milletvekillerimizin kendilerine çeki düzen vermelerine, hazırlanarak kürsüye çıkmalarında etkili oldular. İyi bir muhalefet yaptılar. Meclis’e kalite getirdiler” değerlendirmesini yapmıştı.

“Milli bakiye” sisteminin kaldırılmasıyla 1969 seçimlerinde TİP’in milletvekili sayısı 2’ye düştü. 1971 askeri darbe döneminde TİP yöneticileri yargılanıp, cezalara çarptırıldılar. 1969’da parti içersinde Aybar ile Boran-Aren ayrışması yaşandı.

1974 affı sonrası 1976’da Boran ve arkadaşları TİP’i yeniden kurdular. 1987’de TKP ile partilerini birleştirip Türkiye Birleşik Komünist Partisi (TBKP) adını aldılar.

Aybar ise 1975’te Sosyalist Devrim Partisi’ni kurdu. 1980’de bazı sol gruplarla birleşip partisinin adını Sosyalist Parti yaptı.

1966 yılındaki Paşabahçe grevine Türk-İş Konfederasyonu’nun yeterli destek vermediğine inanan Türk-İş üyesi sendikalar, Maden-İş, Lastik-İş, Basın-İş ve Bağımsız Gıda-İş greve daha çok destek verilmesini istediler ve önce Sendikalar Arası Dayanışma (SA-DA) örgütünü kurdular, sonra başka sendikaların katılımıyla Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu’nu (DİSK) 50 yıl önce oluşturdular.

DİSK bu 50 yıllık dönemde sendikacılık alanında güçlü ve eylemli bir çalışma yaptı. 15-16 Haziran 1980’de büyük kitlesel gösterileri gerçekleştirdi. 1970’li yılların sonunda 1 Mayıs mitinglerini düzenlediler. 12 Eylül 1980 askeri darbesi sonrası DİSK kapatılırken yöneticileri de hapsedildi. DİSK sonra yeniden kurularak sendikal yaşama katıldı.

Ve onceki akşam Şişli Kent Kültür Merkezi’nde yabancı sendikacıların katılımıyla 50. yılını konuşmalarla, şarkılar, türkülerle kutladılar. Toplantıda DİSK’in kuruluşundan günümüze 50 yıllık dönemde yaptıkları, mücadeleleri konu alan bir film de gösterildi.

Geçen yüzyılın ikinci yarısında kurulan siyasal örgüt TİP’in kuruluşunun 56’ncı yılı ve DİSK’in 50'nci yılı önceki gün kutlandı. TİP artık siyasal hayatımızda yer almıyor. Sendikal örgüt DİSK ise yaşamını sürdürüyor.

Yazara Ait Diğer Yazılar Tüm Yazılar