İhracatta 500 milyar dolarlık hedefi hatırlayanımız kaldı mı?

Yıl 2011'di. Dönemin Başbakanı Erdoğan, partisinin seçim beyannamesini açıklarken ekonomide iddialı bir rakam koyuyordu ortaya. Yıllık ihracatta hedef artık 500 milyar dolardı ve bu hedefe Cumhuriyet'in 100'üncü yılı olan 2023'te ulaşılması öngörülüyordu.

Erdoğan'ın bu açıklamayı yaptığı tarihte ihracatta 2010 yılının gerçekleşmesi belliydi ve o yılın ihracatı 114 milyar dolar olarak gerçekleşmişti. Yani on üç yıl içinde 114 milyar dolardan 500 milyar dolara çıkılması öngörülmekteydi. Eğer ihracat, bu on üç yıl boyunca her yıl yüzde 9.7 artarsa, 2023 yılında 500 milyar dolara ulaşmak mümkündü. Her yıl için yüzde 9.7'yi tutturmak pek kolay görünmüyorsa da, bunu sağlamak tümüyle olanaksız da değildi kuşkusuz.

Ama seçim beyannamelerinde yer bulan çoğu vaat gibi, bu vaadin gerçekleştirilemeyeceği de ortaya çıktı.

2010 yılında 114 milyar dolar olan ihracat 2014'te 158 milyara yükseldi yükselmesine ama daha sonra bir gerileme eğilimi başladı ve 2016 yılı 143 milyar dolarla kapatıldı.

Yüzde 40'tan yüzde 250'ye

2023'e, Cumhuriyet'in 100'üncü yıldönümüne, ihracatta 500 milyar dolar hedefine yalnızca yedi yıl kaldı. Eğer 2016'da 143 milyar dolar olan ihracatı bu yedi yılda yaklaşık yüzde 250 artırabilirsek, 500 milyar dolar hedefini yakalayabileceğiz.

Orta vadeli programa göre ihracatın 2019 yılında 193 milyar dolar olması öngörülüyor. Bu rakamın gerçekleştirildiğini varsayarsak, 2023'teki 500 milyar için sonraki dört yıllık dönemde ihracatın her yıl yüzde 27 artırılması gerekiyor.

2010-2016 yıllarını kapsayan yedi yılda ancak yüzde 40 artırılabilmiş ihracatın, izleyen yedi yılda bu kez yüzde 250'ye yakın artış göstermesi nasıl sağlanabilecek?

Tabii ki sağlanamayacak. Hem bakın zaten hiç 2023 ihracat hedefinden söz eden kaldı mı?

Ticaret açığımızı da sıfırlayacaktık!

2023'e dönük vaat yalnızca ihracatın 500 milyar dolara çıkarılmasıyla sınırlı da değildi. Cumhuriyet'in 100'üncü yılında ticaret hacmimiz 1 trilyon dolar olacaktı; dolayısıyla ihracat 500 milyar dolara ulaştığına göre ithalat da aynı düzeyde gerçekleşecekti.

Yani ihracat ve ithalatı eşitleyecek, böylece ticaret açığı vermeyen bir ülke durumuna gelecektik.

Ticaret açığımız sıfırlanacağına göre, cari işlemler dengemiz ticaret açığı dışında fazla verdiği için artık cari açık problemimiz de kalmayacaktı. Türkiye, cari işlemler dengesinde fazla veren ülkeler sınıfına girecekti.

Ne diyelim, hayali cihan değer!

İhracatta dünya 31'incisiyiz

İhracat demişken, 2023'ün rafa kalkan hedefinden söz etmişken, mevcut duruma, dünyadaki yerimize bir bakalım.

2016 yılı itibariyle 143 milyar dolar olarak gerçekleşen ihracat açısından dünyadaki yerimiz 31'inci sıra.

Çin, 2.3 trilyon dolarla açık ara birinci sırada bulunuyor. Trilyon dolar barajını aşan ikinci ülke 1.5 trilyonla ABD ve 1.3 trilyonla Almanya.

Bir süre önce ilişkilerimiz çok fena gerildiği Hollanda, 567 milyar dolarla en çok ihracat yapan beşinci ülke.

Çin, 2.3 trilyon dolarlık ihracatıyla dünya ihracatında yüzde 13.8 paya sahip. Türkiye'nin payı ise yüzde 0.9 düzeyinde.