Kurdaki düşüş kısa sürdü
Geçtiğimiz hafta Merkez Bankası ve hükümet kanadından gelen açıklamalar TL’ye destek oldu ve 3.60’dan gelen düzeltme ile 3.35 seviyesine kadar geri çekilme yaşandı. Kurdaki geri çekilme de içerideki gelişmelerin yanında dolar endeksindeki düşüşün de etkili olduğunu söyleyebiliriz.
Perşembe gününe geldiğimizde ise gözler EKK kararlarındaydı. Ancak Avrupa Merkez Bankası ile aynı saate denk gelmesi ekonomik teşvik paketinin gölgede kalmasına neden oldu. AMB, Mart 2017 kadar olan 80 milyar varlık alımlarını Nisan 2017’den itibaren 60 milyar euroya çekerek Aralık sonuna kadar, hatta gerektiği taktirde daha uzun süre devam ettireceğini açıkladı. Açıklama sonrası euro dolara karşı sert bir şekilde değer kaybederken dolar endeksi yeniden 101 seviyesinin üzerinde çıktı. Bizde bu sırada 3.35’ten 3.50 seviyesine geldik.
Ekonomik Tedbir Paketi’nde reel sektörün desteklenmesi ile teşvikler açıklandı. Genel olarak şirketlerin (ağırlıklı olarak KOBİ) nakit sıkıntısını çözmek için kredi hacmini ve ihracatı artırma yönünde adımlar atılacak. Ekonomik çarkları döndürmek ve büyümeyi güçlendirmek için alınan bu önlemlerin etkilerini orta vadede göreceğiz.
Benim sıkıntılı gördüğüm taraf ise kredilerde. 2015 yılından bu yana yeniden yapılandırılan krediler yüzde 65 artış gösterdi. Kobi kredileri son 5 yılda 2 kat arttı. Batık kredi oranı yüzde 3. Ekonomik büyümenin sağlanamaması ve bu kredilerin geri dönmemesi ilerleyen dönemde bankacılık sisteminde sıkıntıların çıkmasına yol açabilir.
Peki bu teşvikler etkili olur mu? Türkiye’deki büyüme sorunun çözmek için, üretime dayalı modele geçmek gerekiyor. Tüketim ve kamu harcamasına dayalı büyüme modeli olmaz. 2010 yılında Türkiye’nin büyümesinde başrolü sanayi sektörü oluşturuyordu. Sanayi üretimi %10’dan yüksekti. Şuan ise sanayi sektöründe daralma görüyoruz. Buda demek oluyor ki son yıllarda gördüğümüz harcamaya dayalı büyüme etkin bir model değil.
Sonuç olarak döviz kurunu etkileyecek herhangi bir hamle alınmaması ve doların bütün dünyada güçlenmesi bizi zorlu bir sürecin beklediğini gösteriyor. Kurda 3.30-3.35 bölgesi artık çok önemli destek. Bu bölgeden hem piyasada hem de fiziki talep geliyor.
14 Aralık’ta FED faiz artıracağını düşündüğümüzde kurda 3.50 ve 3.60 seviyelerinin yeniden görülebileceğini düşünüyorum. Endeks tarafında ise yabancı çıkışı devam ediyor. Kasım ayında yapılan 682 milyon dolarlık satış sonrası Aralık ayının ilk haftasında da 48 milyon dolarlık yabancı satışı gördük. FED’in faiz artırması BİST’e yeni bir satış dalgası getirebilir. 72400-73600 bölgesinin kırılması bizi 66-68 bin bölgesine götürebilir.