Dünyayı devletler değil özel şirketler besleyecek

Gilles METTELAL / EBRD Tarım Faaliyetleri Direktörü

Dünyanın nüfusuyla birlikte gıda ihtiyacı da artıyor, bu kesin. Ancak ekonomik krizle birlikte artan gıda fiyatları, Güney ve Doğu Avrupa gibi, nüfusu nispeten iyi beslenen ülkelerin de gıda harcamalarından kesinti yapmaları anlamına geliyor.

2012 yılında gıda üretimi bir defa daha kötü hava şartlarından etkilendi ve ürün fiyatlarında artış yaşandı. Bu, son beş yıl içindeki 3. gıda krizi, gıda üretimi ve artan talep arasında bir uyumsuzluk olduğu çok açık.

Ancak, daha fazla gıda üretim potansiyeli de korunuyor. Avrupa İmar ve Kalkınma Bankası'nın (EBRD) faaliyet gösterdiği Rusya, Ukrayna, Kazakistan ve Türkiye gibi ülkeler üretimlerini ikiye katlayarak küresel tahıl ihracatının neredeyse yarısını karşılayabilirler.

Bu potansiyeli gerçekleştirmek için çiftçilik, altyapı ve lojistikte büyük yatırımların yapılması gerekiyor. Bu yatırımlar sadece özel şirketler tarafından gerçekleştirilebilir - zira gıda, küçük çiftçilerden ve çiftçi kooperatiflerinden büyük çokuluslu şirketlere kadar uzanan özel sektör tarafından üretiliyor.

Ancak birçok ülkedeki devlet politikaları özel sektörü teşvik etmiyor, bazı durumlarda politikaların sık sık değiştirilmesi yatırımcıları zor durumda bırakıyor. Bugüne kadar gıda güvenliği konusu esas olarak, özel sektörün kısıtlı katılımı ile devletlerarasında tartışılıyor.EBRD, Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü (FAO) ile birlikte devletleri ve özel sektörü bir arayagetirerek, özel sektöre yardımcı olabilecek politikaları tartışıyor. 2007 yılında Londra'da tartışmalara başladık ve 2009 Ukrayna'da devam ettik.

Bugün, İstanbul'da yüzden fazla büyük özel gıda şirketi, "Gıda Güvenliğinde Özel Sektör" konferansında gıda krizini tartışmak amacıyla devlet temsilcileri ile buluşuyor.

İstanbul, özel sektörü bir başka boyuta getirmek için bir inisiyatif. Gıdada özel sektörün ve devlet temsilcilerinin gıda krizini ele almak için yaptıkları belki de en geniş kapsamlı toplantı.

Konferans daha fazla gıda üretimi için büyük bir potansiyeli olan belirli Doğu Avrupa ülkelerine ve talebin arttığı ve gıdanın yetersiz lojistik ve altyapı sebebiyle zayi edildiği Güney ve Doğu Akdeniz ülkelerine odaklanacak.

FAO Genel Direktörü Jose Graziano da Silva ve EBRD Başkanı Sir Suma Chakrabarti tarafından açılacak olan konferansın, gelecekteki talebi karşılamak için daha fazla gıda üretmek adına gıda zincirinde özel sektör katılımını arttırmayı amaçlıyor.

Bugünkü konferansın ev sahibi, Türkiye Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanı Mehmet Mehdi Eker. Türkiye özel sektörün üretimi artırmada büyük bir potansiyele sahip olduğu ülkelerden biri. Türkiye, geçtiğimiz üç yıl boyunca tarım ihracatını üç katına çıkardı. Türkiye, korumayı azaltarak, daha güçlü şirketler kurarak ve sermaye erişimlerini kolaylaştırarak daha ileri gidebilir. Türkiye, EBRD'nin faal olduğu diğer bir çok ülkede olduğu gibi yatırım yaparak, tarımda istihdam yaratarak ve tüm dünya için daha fazla gıda üreterek gıda güvenliği probleminin çözümünde yardımcı olabilecek