Panorama
ABD faizleri önemli konu; Yellen bu hafta Jackson Hole’da muhtemelen en “güvercin” açıklamalarını yapacak. Gecelik faizin uzun süre artmayacağını, saat başı ücretlerin hala düşük olduğunu vb sözler sarf etmesini bekliyorum. Geçen senenin konusu olan devletin şalter indirmesi, bütçe açığı vb kaygılar yok ve faizlere baskı yapmayacak. Buna mukabil kademeli olarak azaltılıp yok edilen varlık alımlarından eksilecek 1 trilyon USD’lık talep (açığı) söz konusu olacak. Kısa tarafta verilen güvenceler 10 yıllıkları kontrol etmeye yeterse, yani fiyat (faiz) güvencesi miktar azalışını telafi ederse orada da artış olmaz. Nitekim ABD 10 yıllıklarının 2.36’ya gerilemesi bu yönde fiyatlamanın işareti olabilir.
İçerisi için bu iyi haber. Ama Ukrayna’da kol bükmenin sürmesi ve Rusya’ya yaptırımların durumu iyi haber değil çünkü AB büyümesini yavaşlatıyor. AB geciktikçe Türkiye’nin büyümenin kaynağını ihracata kaydırması zorlaşır. Buna Irak ticaretindeki kaybı da ekleyince, hem büyüme hızında 0.5 puanlık bir düşüş, hem de cari açıkça beklenenden daha az bir düzelme olabilir. Bu da bizi 3.2-3.5 büyüme ve yüzde 6.5 kadar bir cari açığa götürür. Nitekim düzeltilmiş cari açık yataylaşıyor. Enfl asyon tamamen enerji zammına bağlı; Yapılmazsa 8.5 olası, yapılırsa 10 olası. Bu durumda ne oluyor? Şu oluyor: faizi indiriyoruz, miktarı bazen kısıyoruz –geçen haftaki gibi- ve “düz” bir verim eğrisi hedefl iyoruz. Yabancılar bu oyuna katılıyor mu? Şu anda hayır çünkü verim eğrisi her iki yöne de bükülebilir.
Ama asıl konu Orta Doğu. Burada kısa vadede politik tercihler pozitif işleyecek. Irak’ta bazı “tasarım” işleri var: Gecikmeli geliyor ama bu sefer geliyor. 2003’te makul bir tahminle 5 yıl vade verilecek tasarım gecikmeli gerçekleşiyor. Bu işler olurken iç piyasaların ve ekonomik dengelerin bozulması Batı’nın çıkarına olmaz. Zaten neredeyse yerleşik olan –pratik açıdan FDI sayılır- yabancı yatırımcıya da uymaz. Özetle, kısa vadede, jeopolitik risklere rağmen, “bozmazsan bozulmaz”. Ya da “bozuk değilse, yapmaya çalışma”. Kurda 2.20’yi aşmayacak bir USD/TL geçici dengesi mümkün. Aslında bu enfl asyonla kurun yavaş yavaş 2.20’nin üzerinde salınmaya başlaması hem daha sağlıklı, hem de mümkün. 2015 ortasından itibaren bu manzara tümden değişecek ve yapılması gerekenleri ertelemek mümkün olmayacak. Yapısal açıdan gelinen nokta belli. Burada sadece ve sadece mali piyasaların kısa vadeli seyrinden bahsediyoruz. Carry trade rüzgarı biraz daha sürebilir. Diğer bir düzlemde, “dış alemin” son derece ihtiyatlı biçimde yaptığı “yorumlar” zaten malum. Başka bir konjonktürde olsaydık yorum dili farklı olabilirdi.