Zeytinyağında sahtekarlık
TARIM DÜNYASINDAN / Ali Ekber Yıldırım e-mail:aey@dunya.com Zeytinyağı sektörünün kanayan yaralarından birisidir tağşiş. Bilmeyenler için hatırlatmakta yarar var. Tağşiş, zeytinyağına başka yağların karıştırılmasıdır. Zeytinyağından çok daha ucuza satılan yağların zeytinyağına karıştırılarak haksız kazanç sağlanması. Yani sahtekarlık. Tüketici olarak yağ alacaksınız. Piyasada ayçiçekyağı, mısırözü, margarin, soya, fındıkyağı, zeytinyağı gibi çok seçenek var. Hepsinin fiyatı farklı. Damak tadınıza, alışkanlıklarınıza, sağlığınıza verdiğiniz değere ve bütçenize uygun bir yağ alıyorsunuz. Zeytinyağının fiyatı diğer yağlara göre daha yüksek. Fakat yararları da daha fazla. Doktorlar "sağlığınız için zeytinyağı tüketin" dediği için, daha fazla para vererek zeytinyağı alıyorsunuz. Fakat aldığınız yağın yüzde yüz zeytinyağı olup olmadığı belli değil. Çünkü, bazı uyanıklar zeytinyağının içerisine ucuz yağları karıştırarak tüketiciye zeytinyağı diye satıyor. Eskiden fındıkyağı ve ayçiçekyağı karıştırılırdı. Bu yağların fiyatı artınca yerini yenileri aldı. Şu sıralar karışım için en çok kanolayağı ve pamukyağı kullanılıyor. Çünkü en ucuz olanı bunlar. Geçmiş yıllarda zeytinyağına diğer ucuz yağlar karıştırılarak ihraç da edilirdi. Sektörün ve yurtdışındaki alıcıların tepkisi ile zeytinyağının karışım olarak ihraç edilmesi yasaklandı. Fakat iç piyasada yeterli denetim olmadığı için birçok yerde bu karışım yağlar satılıyor. Tüketici zeytinyağı diye pamukyağı ve kanolayağı tüketiyor. Bu sahtekarlığı yapanlar yüzde 300-400 oranında haksız kazanç elde ediyor. Ege Zeytin ve Zeytinyağı İhracatçıları Birliği Başkanı Ali Nedim Güreli haklı olarak tağşişçileri uyuşturucu satanlara benzetiyor. Aradaki tek fark uyuşturucu satanlar yakalandığında büyük cezalara çarptırılıyor. Sahte yağ satanlara ceza yok. Daha doğrusu yasalar bazı cezaları öngörüyor, fakat yasaları uygulayan yok. Yasaları uygulayan ender kurumlardan biri Aydın Tarım İl Müdürlüğü. Sık sık yapılan denetimler ve gelen ihbarların değerlendirilmesi sonucu tağşişli yağ üretenlerin üretim izinleri iptal ediliyor, tağşişli yağlara el konuluyor. Bugüne kadar el konulmuş tonlarca yağ var. Ege Zeytin ve Zeytinyağı İhracatçılar Birliği, yaşamını tehlikeye atarak tüketiciyi koruyan, sahtekarlık yapanlara karşı yasaları uygulayan, tağşişçilerle mücadele eden Aydın Tarım İl Müdürlüğü Kontrol Şube Müdürü Talip Çetinkaya'ya teşekkür plaketi verdi. Tağşiş sadece Aydın'da mı var? Mersin'de, Balıkesir'de, Manisa'da, Adana'da ve diğer illerde tağşişli yağ yok mu? Bu illerdeki görevliler yasaları neden uygulamaz? Denetimler, yasaların uygulanması, cezaların caydırıcı olması çok önemli. Ama daha da önemlisi tüketicinin bu konuda bilinçli olması. Aldığı yağın gerçek zeytinyağı olup olmadığını tüketici de sorgulamalı. Tüketiciyi koruyacak en önemli projeyi Ulusal Zeytin ve Zeytinyağı Konseyi başlatıyor. Konsey Başkanı Mustafa Tan'ın verdiği bilgilere göre kaliteli yağ üreten firmaların ürünleri akredite laboratuvarlarda belli aralıklarla analiz edilecek. Karışım olmayan, kaliteli yağ üreten firmalar "beyaz liste" ile kamuoyuna duyurulacak ve kalitesine güvence verilecek. Uzlaşma ve kararlılıkla verilen bu mücadelenin zeytinyağında tağşişi önleyeceğine yürekten inanıyoruz.