Sabit getirili varlıklara ilgi devam edecek
ABD büyümesi artık bir gerçek. Konut fiyatları kriz öncesi seviyeye geri dönüyor: Konuttan başlayan kriz konut sektöründe biter. Kısa vadeli faizlerdeki artış uzun vadeyi kontrol etmekte etkin bir araç olan FED gecelik faizinin artırılacağının görüldüğü anlamına da geliyor. Yellen’in geçmişinde işgücü piyasalarıyla ilgili akademik çalışmalar var. İşsizlik konusuna vurgu yapmaya devam etmesini bekleyebiliriz.
Fakat asıl söylediği –sonradan yumuşatmaya çalıştığı- varlık alımlarının sonlandırılmasından 6 ay sonra faiz artışı beklenmeli sözü en önemlisi. Somut ifade budur. Mevcut görünümle 2015 Haziran ayına kadar FED faizi artırılacaktır. Piyasalar bu artışı 2014 sonuna doğru fiyatlamaya başlayabilir. Ancak o zamana kadar gelişmekte olan piyasaların sabit getirili varlıkları ilgi görecek ve çok yüksek olmayan spread’lerle şirket tahvili-banka bonosu çıkararak borçlanmak mümkün olacak. Sonrasında piyasa kuruyacak değil elbette: Ama dolar cinsi borçlanma maliyeti yeniden yükselebilir. Bu sefer de Avrupa Merkez Bankası yardıma koşabilir, çünkü yaz aylarında faiz indirimi ve yeni bir likidite paketi gelecek gibi görünüyor. Yabancı yatırımcıların ve uluslararası yatırım bankalarının görüşleri de bu yönde.
Bu ne demek? TCMB yanlış adım atmazsa faizler uygun seviyede kalacak ve döviz cinsi borçlanmak zor olmayacak demek. Her şey dış kaynağa bağlı olduğu için, gelinen noktadaki geçici dengeyi bozmamak lazım. Kurdan enflasyona geçiş zaten oldu: Kurun artmaması yeterli. Hatta 2.08’ı aşağıya kırması hiç de istenir bir gelişme olmaz. Enflasyon yüksek seyrettiği için zaten reel kur avantajı önümüzdeki aylarda yavaş yavaş eriyecek. Bilanço tahribatı yapmayacak ve ihracata avantaj sağlayacak kur seviyesine ulaşılmıştı. Daha fazla değerlenme temeli olmayan bir değerlenme olur. Erken faiz indiriminin sonuçta piyasa faizinin artışına yol açacağı da herhalde aşikardır. Faiz artırımında geç kalınınca ne olduğu da test edildi. Geç kalınca rezerv eritiyorsunuz ve daha yüksek oranlı artış yapmak zorunluluğu doğuyor.
Kredi artış hızı düşüyor. Fakat bu yavaşlama esas olarak geçmişte aşırı artmış olan tüketici kredilerindeki sert frenden kaynaklanıyor. İlk çeyrekte talep göstergelerindeki zayıflık sanayi üretimine yansımadı. Yani GSYH büyüme hızı yıla dengeli dağılacak ve yavaşlama kademeli olacak. Yavaşlama kaçınılmaz ama bu sadece yavaşlama. Kriz değil. Kendi kendine kriz yaratma senaryosu dışında kriz olmaz. Krize yol açacak bir uluslararası mali piyasa ortamı yok. Bankalarda durum ne? Artan marjinal spread’in olumlu etkisini ikinci ve üçüncü çeyreklerde göreceğiz.