Seçimin tarıma etkileri...
Pazar günü sonuçları bakımından çok önemli bir seçim yapılacak. Halk, sadece yerel yöneticilerini seçmeyecek. Ülkenin rotasını da belirleyecek.
Gerilimin doruğa çıktığı bu süreçte sanki yerel değil, genel seçim yapılıyor. Yerelden çok genel konular tartışılıyor. Seçim çalışmalarına meydanlardan çok, sanal dünyada, sosyal medyada yaşananlar, tartışılanlar damgasını vuruyor.
Böyle olunca geçmiş yıllarda seçimlerin temel objelerinden biri olan tarım, çok az gündeme geliyor.
Kırsalda yaşayanlar seçimin belirleyicisi olmaktan çıktı mı?
Ülkenin nüfus yapısına bakıldığında kırsalda yaşayanların geçmişte yapılan seçimlere göre daha az belirleyici olduğu söylenebilir. Ancak, tarım ve kırsal politikalar kentte yaşayanları da doğrudan ilgilendiriyor. Fakat bu konular yaygın medyanın ilgisini çekmiyor. Bu nedenle liderler tarım ve kırsal politikalara ya hiç değinmiyor, ya da değinseler bile medyada yer bulamıyor.
Miting meydanlarında Başbakan Recep Tayyip Erdoğan bir iki yerde tarıma çok büyük destek verdiklerini söyledi.
Cumhuriyet Halk Partisi Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu ise hemen her mitingde mazotun litresinin 5 lira olmasını eleştirerek köylülerden seçimde bu iktidara oy verilmemesini söylüyor.
Hükümet, seçim öncesi tarım desteklerinin yüzde 40'ını ödedi. Böylece yıl sonuna kadar ödenecek 9 milyar 700 milyon liralık desteğin 3 milyar 700 milyon lirası ödenmiş oldu.
Seçim öncesinde destekler ödenirken 2014 ürünü tarım destekleri ise henüz resmi olarak açıklanmadı.
Tarımsal Destekleme ve Yönlendirme Kurulu 2014 yılı tarım destekleri birim fiyatlarını belirledi. Bakanlar Kurulu'na da sunuldu. Geçen yıla göre bir kaç kalemde yapılan artışın dışında tarım desteklerinde artış yapılmadı. Bu nedenle açıklamanın seçim sonrasına bırakıldığı tahmin ediliyor.
Destekler açıklanmadı ancak bu yıl elektrik borcu olanların tarımsal desteklerden yararlanamayacağına ilişkin Bakanlar Kurulu Kararı Resmi Gazete'de yayınlanarak yürürlüğe girdi.
AKP geçen hafta bazı gazetelere “Tarımda Avrupa Lideriyiz” başlığı ile tam sayfa ilan verdi. Bu ilanda hükümetin tarımdaki başarıları sıralandı.
Tarımsal ihracatın 16 milyar dolara çıkarıldığı ifade edildi. Aynı dönemde tarımsal ithalatın 17 milyar dolara ulaştığı unutuldu.
AKP iktidarı boyunca tarıma 60 milyar lira nakit destek verildi. Bu orandaki desteğin tarımsal üretime, ürün planlanmasına olumlu yansıdığını söylemek mümkün mü? Desteği veren devlet de alan üretici de memnun değil.
Çiftçiye gübre ve mazot desteği sağlanması elbette olumlu bir adım. Ancak gübre ve mazot fiyatındaki artış öyle boyutlara ulaştı ki üretici üretim yapamaz duruma geldi. Her yıl 3 milyon hektarın üzerinde bir alan ekilemiyor.
Türkiye'deki çiftçi dünyanın en pahalı mazotunu kullanıyor. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı verilerine göre 2002'de mazotun litresi 94 kuruştu. Bugün 4.5 liranın üzerinde. Yüzde 318 artış var. Gübrede de benzer bir fiyat artışı oldu. Verilen destek fiyat artışıyla kösteğe dönüştü.
Hayvancılıkta 214 binden fazla üreticiye 7.4 milyar lira sıfır faizli kredi kullandırıldı. Verilen kredinin çok büyük bölümü hayvan alımı için ithalata gitti. Bu dönemde ilk kez kurbanlık koyun ithal edildi. Saman ithal edildi. Türkiye sadece kırmızı ete 3 milyar doların üzerinde döviz ödedi. Sadece 2013'te 6 milyon ton yem hammaddesi ithalatı için 3 milyar dolar ödendi. Sıfır faizli kredi ile kurulan işletmeler ise büyük sıkıntı içindeler.
İlanda tarımda 42 bin kişiye istihdam sağlandığı söyleniyor. Oysa istihdamda tarımın payı 2002'de yüzde 34.9 iken 2012'de 24.6'ya geriledi. Tarımda istihdam edilenlerin sayısı 7.4 milyondan 6 milyona geriledi.
Pazar günü yapılacak seçimin kırsalda yaşayanlar için çok daha farklı bir önemi var. Birleşmiş Milletler 2014'ü “Uluslararası Aile Çiftçiliği Yılı” ilan ederken Türkiye'de bu seçimle aile çiftçiliğine büyük bir darbe vurulmuş olacak. Seçimden sonra 16 bin 200 köy haritadan silinecek. Bu köyler büyükşehirlerin mahallesi olacak. O köylerde yaşayanlar 30 Mart'ta köylü olarak uyuyacak sabah kentli olarak uyanacak. Onlar için zorlu ve yeni bir dönem başlayacak.
Özetle, tarım pek gündemde olmasa da bu seçimde tarımın ve kırsal kesimin kaderi de oylanacak.