Şemsiyelerin tamamı Çin’den
Türkiye’de artık yağmur şemsiyesi üretilmiyor. Yağmur şemsiyelerinin tamamı Çin’den geliyor. Yüzde 10’u normal yollardan ithal ediliyor. Yüzde 90’ı kaçak şemsiye.
Yağmur şemsiyesinin klasiği, uzun saplı, el ile açılan şemsiyeler. Bunlara “Çoban Şemsiyesi” deniliyor. Türkiye’de eskiden beri küçük imalathanelerde Çoban Şemsiyesi türü şemsiye üretimi azalsa da sürüyor.
Daha sonra şemsiyelerin boyu küçüldü. Mekanizmaları otomatik hale geldi. Bu tür şemsiyeler büyük tesislerde üretilmeye başlandı. 1969 yılında Alman Kortenbach şemsiye firması, yüzde 50 yerli ortakla Türkiye’de yağmur şemsiyesi üretmek için fabrika kurdu. Bu tesis 1994 yılına kadar yağmur şemsiyesi üretti. Çin rekabeti nedeniyle Alman’lar Türkiye’de üretimden vazgeçince, yağmur şemsiyesi üretilmez oldu. Şimdi Kortennach tesislerinde İstanbul Şemsiye Sanayi, bahçe şemsiyeleri üretiyor.
Bu arada 1985 yılında Celal Birsen Çerkezköy’de 30 milyon dolar yatırımla büyük bir şemsiye fabrikası kurdu. Yılda 140 ayrı modelde 3 milyon adet yağmur şemsiyesi üretiyor, 56 ülkeye ihracat yapıyordu. Celal Birsen’in tesisi de kaçak Çin şemsiyeleri rekabetine dayanamayarak iflas etti. Kapandı. Türkiye’de yılda 3-5 milyon adet yağmur şemsiyesi talebi var. Talep daha çok ucuz şemsiyeye... Ucuz şemsiye ise Çin’de üretiliyor.
Eskiden yağmur şemsiyesi üreten şemsiyeciler bahçe şemsiyesi üretmeye başladı. Bahçe şemsiyelerinin pazarı 500 milyon dolar büyüklüğünde. Pazarın 100 milyon dolarlık bölümü markalı üreticilerin pazarı.
Bahçe şemsiyeleri 2 türlü. 1-3 metre genişlikteki şemsiyelere promosyon şemsiyesi deniliyor. Bunlar küçük atölyelerde üretiliyor. Pazarın yüzde 80’i promosyon tipi bahçe şemsiyesine ait. 3-7 metre genişliği olan şemsiyeler ise “proje şemsiyesi” olarak adlandırılıyor. Bu büyük boy şemsiyeleri üretebilen az sayıda şemsiye firması var. Proje şemsiyelerinin pazar payı yüzde 20 dolayında.
Ucuz olduğu için birkaç defa kullanılabilen ve kısa sürede bozulup atılan Çin işi yağmur şemsiyeleri piyasaya çıktığından bu yana geleneksel bir sanat de kayboldu. Eskiden hemen her şehirde bir veya birkaç şemsiye tamircisi vardı. Şimdilerde şemsiye tamirciliği yapan kalmadı.