Tarımda bilgiye ulaşmanın zorluğu...

Türkiye'de genel olarak doğru bilgiye ulaşmak zordur. Tarım konusunda bu zorluğun derecesi birkaç kat daha yüksektir. Tarım konusundaki veriler genellikle güncel ve güvenilir değil. Hangi ürünü ne kadar ürettiğimizi, ne kadar tükettiğimizi tam olarak bilmiyoruz.

Çiftçi Kayıt Sistemi ve diğer kayıt sistemleri ile veriler geçmiş yıllara göre daha derli toplu olsa da, bu verilere ulaşmak hiç kolay değil.

Özellikle tarım konusunda yazı yazıyorsanız ve hükümetin, bürokrasinin istediği tarzda  yazmıyorsanız işiniz daha da zor. Tarım konusunda 20 yıldır yazı yazan bir gazeteci olarak bugün bu zorlukları paylaşmak istiyorum.

En son söyleyeceğimizi en başta yazalım. Tarım bakanları, bürokratlar yani tarım politikasını yürütenler eleştirilmeyi hiç sevmezler. İsterler ki tarımda hep onların istediği yazılsın. Toz pembe tablolar çizilsin. Sorunlar mümkünse hiç dile getirilmesin. Kendilerinin övülmesini isterler. Tarıma çağ atlattıklarını, kendilerinden önce tarımda hiçbir şey yapılmadığını düşünürler ve kendilerini buna inandırırlar. Bu nedenle yapılan eleştirilere kızar, size iletişim kapılarını kapatırlar. 

Kapanan kapıları açmak, siz okurlarımıza doğru ve güvenilir bilgiyi ulaştırmak bizim temel görevimiz. Bu görevimizi yaparken elbette pek çok zorlukla karşılaşıyoruz. Bilgiye sandığınız kadar kolay ulaşamıyoruz. Birkaç örnek verelim.
Tarım yazmaya başladığımız 1996'da internet, Facebook, web sayfası, Twiter bir yana mobil telefon bile sayılı insanlarda vardı. İnternet sadece bazı üniversitelerde vardı. Ziraat odalarında en önemli iletişim araçlarından faks cihazı bile yaygın değildi. Haber kaynaklarına ulaşmak zordu. Bugün Türkiye'nin her yerinden üreticiler, çiftçiler sosyal medyadan yazıları takip edip yorum yazıyor, sorunlarını paylaşıyor.

Tarım yazarı olarak en önemli haber kaynağımız Resmi Gazete, Bakanlıklar, özellikle Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı, Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), diğer kamu kurumları, ziraat odaları, ziraat, gıda,veteriner hekim odaları, kooperatif ve birlikler, borsalar, fuar ve kongreler, tarımsal üretim, ithalat, ihracat yapanlar, araştırma kurumları, üniversiteler ve tarımla ilgili diğer birimler, kurumlar.

Doğal olarak herkesin gözü kulağı hükümetin tarıma ilişkin aldığı karar ve uygulamalarda. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı bu anlamda en önemli haber kaynağımız. Ancak bakanlıkta bilgiye ulaşmak kolay değil. Daha doğrusu onların istediği bilgiye ulaşmak kolay, sizin almak istediğiniz bilgiye ulaşmak kolay değil. Bakanlığın www.tarim.gov.tr  internet sayfasını ziyaret ederseniz ne demek istediğimizi daha iyi anlarsınız. Bakanlığın internet sayfasında haberlerin yüzde 80-90'ı bakanın ziyaretleri, konuşmaları yer alıyor. Merkez birimler, yani genel müdürlük düzeyindeki birimlerde de güncel bilgi bulmak kolay değil. Daha önce yer alan ve düzenli bilgi akışı sağlayan  uygulamalar ise erişime kapatılıyor.

Avrupa Birliği ve Dış İlişkiler Genel Müdürlüğü birkaç ay öncesine kadar tarımda dış ticaret verilerini yayınlıyordu. Tarım ve gıdada ihracat, ithalat verileri, en çok ihracat ve ithalat yapılan ülkeleri kapsayan çok yararlı bir uygulamaydı. Özenle hazırlanıyor ve belli aralıklarla güncelleniyordu. Biz de bu bilgileri okurlarımızla paylaşıyor, katıldığımız televizyon programlarında kaynak göstererek kullanıyorduk. Bakanlık bu bilgiyi kullandığımızı görünce hemen sayfadan kaldırdı. Belki de ithalat verilerindeki artış kendilerini rahatsız etti. Çünkü ithalatla ihracat başa baş noktasına geldi. Bakanlık açıklamalarında, konuşmalarda ithalat verilerini hiç vermiyor, ihracatla övünüyor. O zaman bu veriyi kaldırmak gerekiyordu ve kaldırdılar.

Bir başka örnek. Hububat ürünlerinde Türkiye'nin tek müdahale kurumu olan Toprak Mahsulleri Ofisi internet sayfasında belli aralıklarla Hububat Bülteni yayınlanıyordu. Bu bültenler çok yararlı bilgiler içerir. Hem iç piyasa hem de dünya piyasaları ile ilgili bilgiler var. Biz de bu bilgileri takip ederek sizlere aktarıyorduk. Fakat bu bültenleri kaldırdılar. Biyogüvenlik Kurulu kararlarının yayınlanması zorunlu olmasına rağmen bazen aylar sonra yayınlanıyor. Buna benzer bir çok örnek var. 

İyi örnekleri de var. Gıda,Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Tarımsal Araştırmalar ve Politikalar Genel Müdürlüğü'nün sayfasında yer alan sunumlar, bilgiler genellikle güncel ve kapsamlı. Gıda ve Kontrol Genel Müdürlüğü ile Tarım Reformu Genel Müdürlüğü'nde de iyi işleyen bir bilgi akışı var.

Özetle, Türkiye'de bilgiye, tarım konusunda doğru bilgiye ulaşmak pek kolay değil. Buna rağmen gazeteci olarak haber kaynaklarımızın desteği ile size en doğru bilgileri aktarmaya çalışıyoruz. Bazen bakanlık bürokratları da ilk bilgiyi bizden aldığını gururla söyleyebiliriz. Örneğin tarım destekleri tam 6 yıldır bakanlıktan önce açıklıyoruz. Bakanlık yetkililerine hatırlatmakta yarar var; bilgi paylaşıldıkça çoğalır ve değer kazanır. Saklamakla hiçbir değeri olmaz.

Bayramınızı kutlar,sağlık ve mutluluklar dileriz.