Taşınırlar 'teminat' oluyor (mu?)
AK Parti hükümeti açıklamıştı seçim sürecinde...
“Taşınırların teminat olarak kullanılmasına yönelik yeni yasal düzenleme yapılacak...” diye...
***
Büyümedeki küçülme, yatırımlardaki hissedilir daralma ve KOBİ'lerde yaşanan tedirginlik sorunun çözümünü öncelikli kılıyor...
Bunu hükümet de dahil herkes görüyor...
***
Neydi sorun?
KOBİ’lerin finansmana erişimde yeterli teminata sahip olmaması...
Ve bankacılık sisteminin teminat olarak kabul ettiği varlıkların çok sınırlı olması...
Ve KOBİ’lerin varlıklarının büyük bir çoğunluğunu taşınırlardan oluşması...
Bu taşınırlar içerisinde alacakların, stokların ve makine teçhizatların en önemli varlık kalemleri olarak sıralanması...
Fikri ve sanayi mülkiyet hakları gibi gayri maddi hakların da KOBİ’lerin varlıkları arasında yer alması...
Buna rağmen...
Gelişmiş ve gelişmekte olan ekonomilerde kullanılan taşınırların teminat olarak gösterilmesini sağlayacak bir merkezi sicil kayıt sisteminin ülkemizde bulunmaması, mevcut yasal düzenlemelerin hem kredi kuruluşlarının hem de KOBİ'lerin elini kolunu bağlaması...
***
Dün Berlin'de Almanya Merkez Bankası Başkanı'ndan, ABD KOBİ kredileri sorumlusuna kadar üst düzey katılımla gerçekleştirilen Avrupa Kredi Garanti Kuruluşları Birliği (AECM) Genel Kurul toplantısına katılan Kredi Garanti Fonu (KGF) Yönetim Kurulu'nun gündeminde de bu konu vardı...
Çözüm için yapılan çalışmaları KGF Yönetimde Hazineyi temsil eden Hakan Ertürk anlattı...
Ertürk öncelikle sorun tespiti yaptı...
Not alabildiğim kadarıyla aktarayım...
***
Taşınırların teminat olarak kullanılmasında 3 önemli ayak bulunuyor...
Bunların başında taşınırların rehinine ilişkin tüm yasal düzenlemelerin tek bir kanuni düzenleme haline getirilmesi, eşyanın zilyetliğini devretmeksizin teminat olarak kullanılmasına, rehin olarak alınan varlığa ilişkin semerelerinde ilave herhangi bir işlem yapmaksızın rehin kapsamına alınmasına olanak tanınması geliyor...
***
Merkezi bir sicil kayıt sisteminin kurularak üçüncü kişilerin eşya üzerinde rehin olduğunu sorgulayabilecekleri bir bilgi sisteminin kurulması ise ikinci ayağı oluşturuyor...
Neden?
Mevcut kanuni düzenlemeler üçüncü kişileri korumak adına zilyetlik devredilmeksizin eşya üzerinde rehin tesisine olanak tanımıyor...
Teknolojinin getirdiği yenilikler sayesinde bu sıkıntı taşınırlara ilişkin merkezi kayıt sicil sistemi kurularak gideriliyor...
Kredi kurumu üzerinde rehin tesis ettiği eşya hakkında genel bir bildirim ile merkezi kayıt sicil sistemine bir tescil işlemi yapılıyor, üçüncü kişiler de bu kayıt sicil sistemi üzerinde sorgulama yaparak eşya üzerinde rehin tesisi var mı yok mu anlayabiliyor...
Bu şekilde, iyi niyet sahibi üçüncü kişilerin rehinli bir eşyayı satın alması, daha da önemlisi başka bir kredi kuruluşunun aynı rehinli eşya üzerinden ikinci bir kredi açması önlenebiliyor...
***
Yanı sıra mahkeme dışı icra yollarının da bu kanuni düzenlemeler çerçevesinde daha etkin işlemesi gerekiyor...
Neden?
Özellikle temerrüt durumunda icrada geçen sürenin çok uzun olması ve icradan satılan malın ancak yüzde 40’ı kadar bir değerden alıcı bulması hem kredi kuruluşlarını hem de kredi kullanıcılarını zor durumda bırakıyor...
Bu nedenle kredi kuruluşları çok yüksek teminat istemek zorunda kalıyor.
Bu ise KOBİ’lerin daha zor bir şekilde krediye erişmelerine neden oluyor.
Müşteri ve kredi kuruluşunun anlaşması durumunda direkt kredi kuruluşu tarafından teminatın paraya çevrilmesi her iki tarafı da rahatlatacak bir uygulama olarak görülüyor.
Kredi kuruluşlarının, bu tip düzenleme sonrasında temerrüt durumunda çok hızlı şekilde alacağını tazmin olanağına kavuşacağından KOBİ’lere kredi verme konusundaki önceki çekincelerinin ortadan kalkacağına inanılıyor.
***
Ertürk'ün anlattıkları çözüm için Hazine'nin yol kat ettiğini, en azından sorun tespiti yapıp sorunun çözümü için gerekenleri ortaya koyduğunu gösteriyor.
(Not: Ertürk'ün yeni kanun için sıraladığı temel amaç ve politikaları ve KGF Yönetim Kurulu Başkanı Faik Yavuz ve KGF Genel Müdürü Hikmet Kurnaz'ın konuya yönelik anlattıkları pratik çözümleri haftaya paylaşacağım.)