Teknokapitalizmden "Bilinçli kapitalizme"

Teknoloji insanı ve insana ait her şeyi doğrudan ya da dolaylı bir şekilde etkilediği ve dönüştürdüğü gibi, globalden bireysele her yanımızı sarmış ekonomik modelimiz ‘Kapitalizm’i de etkiliyor ve dönüştürüyor.

YAYINLAMA
GÜNCELLEME


Teknoloji gelişiyor demekten biz yorulduk, ama o gelişmekten yorulmadı. Peki bunun bize en günlük, en doğrudan yansıması ne oluyor? Satın alma pratiklerimiz, ilgimizi çeken ürünler/hizmetler, sosyal yaşantımız ve elbette hayatımızı sürdürecek kazancı sağlama yöntemlerimiz. Teknoloji insanı ve insana ait her şeyi doğrudan ya da dolaylı bir şekilde etkilediği ve dönüştürdüğü gibi, globalden bireysele her yanımızı sarmış ekonomik modelimiz ‘Kapitalizm’i de etkiliyor ve dönüştürüyor. Financial Times yazarı olmasının yanında Siyaset Bilimci ve Uluslararası Hukuk Uzmanı olan Anne-Marie Slaughter ‘Kapitalizmin Evrimi’ni teknoloji yörüngesinde irdeleyen yazısında ekonomi modellerimizi birkaç başlıkta inceledi. Büyük veri, yapay zeka gibi teknoloji trendleri kapitalizme nasıl bir gelecek öngörüyor?

Daha fazlasını isteyin!

Bilinçli, kaliteli ve sağlıklı beslenmek isteyenleri arzuladıkları gıda ürünleriyle buluşturan Whole Foods’un CEO’su John Mackey ‘Bilinçli Kapitalizm’i benimsiyor. Elbette serbest ekonomi sürmeli, ama daha fazlasını neden istemeyelim? Daha fazlasından kasıt elbette saydığımız kalite, sağlık ve bilinç unsurları. Bilinçli kapitalizme inanan işletmeler, çalışanları her anlamda daha güçlü kılmaya, sağlık ve güven kültürünü yaymaya odaklanıyorlar. Kâr amacı gütmeyen kuruluşları özellikle önemseyen Bilinçli Kapitalizm perspektifinden, ne kadar bilinçli davrandığınızın ölçütü yalnızca ekonomik kararlar alarak değil, daha fazlasını hesaba katarak yaşamınızı sürdürüyor olmanız. Aldığınız arabanın sizi tatmin etmesi kadar karbon emisyonu da önemli, yediğiniz yiyeceklerin fiyat performansı bir yana ekolojik referansları da önemli. Buradaki bakım, ingilizce ‘Care’ın karşılığı olan özen/bakım olarak düşünülmeli. Bu tanımda anlatılan ise kapitalizmin bir başka muhtemel geleceğidir. Bakımın, başkalarının yetenek ve potansiyeline yatırım olarak tanımlandığı Bakım Kapitalizmi.

Koçluğun değeri özellikle spor, sanat ve iş dünyasında büyük oranda anlaşılmış durumda. Koçluğun öneminin anlaşılması ile de yönetici koçları, kariyer koçları ve yaşam koçları hızla artıyor. Öğrenme ihtiyacımız her gün çok daha net bir şekilde ortaya koyuluyor ve her konuda Koç’lara Eğitmen’lere olan ihtiyacımız artıyor. Elbette bireysel ya da kurumsal koçluğun yeni bir destekçisi var: ‘Büyük Veri’. Büyük veriler davranış kalıplarını ayrıntılı bir şekilde değerlendirmemize yardımcı olduğundan, artık eğitim kurumlarında ve işyerlerinde elde edilen bilgiler bireysel ve kurumsal eğitim/koçluk taleplerine cevap vermek için yorumlanıp uygulanıyor.

YETENEKLİ BAY KAPİTAL

Dünya Ekonomik Forumu'nun kurucusu Klaus Schwab, kapitalizmin yetenekle yer değiştirdiğini düşünüyor. İnsan emeğinin hangi konuda daha önemli katma değeri varsa, emeğe ilişkin tüm yorumların da o alana taşınması tuhaf değil. Sanayinin bugünü, Endüstri 4.0’ın ayak sesleriyle inliyor. Robotlar kol gücünü temin etmek üzere sahaya çıktılar. Sermaye de tercihini ‘Düşünceleriyle fark yaratan, yaratıcı ve yetenekli’ olanlardan yana kullanıyor. Güçlü bir ekonomik sistemin temeli, mal ve hizmetlerin dönüşümünden ziyade insana yapılan yatırımlardan ve insanın dönüşümünden geçiyor. Her ne kadar henüz, yaratıcılar ve yenilikçiler işgücünün yalnızca bir bölümünü oluştursa da ufuk bu konuda halen çok aydınlık. Yapay zeka gelip işimizi elimizden almadan önce, Yapay Zeka’nın doğru algoritmalarla çalıştırılması gerekiyor. Bunu da insanoğlu yapacak.