TÜFE artışı % 8.39, yurtiçi ÜFE % 12.31
Fiyat artışları genelde iki yılın aynı aylarındaki fiyatlar arasındaki değişime göre değerlendiriliyor. Örneğin 2013 Yılı mart ayında Türkiye genelinde, tüketim sepetine giren malların ortalama fiyatı 100.00 iken, 2014 yılı Mart ayında bu sepetteki malların fiyatı 108.39 olmuş ise, “Yıllık TÜFE artışı yüzde 8.39 oldu”.
Enflasyon yüzde 8.39’a yükseldi deniliyor. Dikkat buyurulur ise, buradaki artış iki üç ay arasında, aynı sepetteki malların fiyat değişimini gösterir. Halbuki tüketici sadece yılda bir defa Mart’tan Mart’a harcama yapmaz. Her ay tüketimi vardır.
Aylık fiyat değişimlerinin ortalaması alındığında 12 aylık ortalama fiyat değişimi-artışı oranı ortaya çıkar. Bir başka önemli gösterge fiyatlardaki aylık değişimdir.
Fiyatlardaki aylık değişimin seyri, fiyatların artış veya gerileme eğiliminde olup olmadığına işaret eder. Tüketici fiyatlarında yıllık artış Mart ayında yüzde 8.39 oldu. Geçen yıl yüzde 7.29 idi. Tüketici fiyatlarındaki yıllık artış bir yıl önceye göre daha yüksek.
Tüketici fiyatlarının aylık değişiminde yılbaşından bu yana iniş çıkışlar var. Mart ayında, tek bir ayda fiyatlar yüzde 1.13 arttı.
2013 Yılı sonuna göre 3 aydaki artış yüzde 3.57 oranına ulaştı. Tüketim sepetinde en büyük ağırlık gıda harcamalarındadır.
Toplam harcamaların yüzde 24’ü gıdaya, yüzde 16’sı konut harcamalarına, yüzde 15’i ulaştırma harcamalarına yüzde 7’si giyim kuşama gider.
Son 3 ayda gıda fiyatlarındaki artış yüzde 7.50, son bir yılda yüzde10.12 oldu. Halkımız için önemli olan bu harcamalardır.
Ulaştırma fiyatlarındaki yıllık artış yüzde 13.74 gibi yüksek bir artış. Talep daralması sonucu giyim kuşam fiyatlarının yılın ilk 3 ayında yüzde 10.09 gerilemesi, yıllık artışın yüzde 7.30’da kalması dikkati çekiyor.
Son yıllarda tüketim harcamalarında sınırlamalar getirildiğinden, tüketici fiyatlarında artış talepten sok üreticinin maliyetlerindeki artıştan kaynaklandı.
Mart ayı Yurt İçi ÜFE (Üretici Fiyatları) endeksi 3 ayda yüzde 5.52 oranında, yıllık 12.31 oranında bir artışı gösterdi.
İmalat sanayinde yıllık artış yüzde 13.16 oranında. Gıdada yıllık artış yüzde 13.05 oranında. Yurt İçi ÜFE’de dikkati çeken giyim sanayinde 3 aylık fiyat artışının yüzde 4.75, yıllık yüzde 20.39 olmasına rağmen bu artışların tüketici fiyatlarına yansıtılamamış olmasıdır.
Yurt İçi ÜFE’de bir başka önemli gösterge, elektrik ve gaz fiyatlarındaki değişim oranlarıdır. Elektrik ve gaz fiyatlarında aylı
k artış yok yüzde 1.69 gerileme var. 2 aylık gerileme yüzde 1.17 oranında. Yıllık artış sadece yüzde 1.12 oranında.
Önümüzdeki günlerde yapılması beklenen gaz ve elektrik fiyatı ayarlamalarının üretici fiyatlarından başlayarak tüketici fiyatlarını nasıl etkileyeceği bu göstergeden anlaşılıyor.
Genelde döviz fiyatındaki artışın ve faiz oranlarındaki yükselmenin hem üretici hem tüketici fiyatlarına henüz yansımadığı görülüyor.
Bir gerçek var. Önümüzdeki aylarda hem tüketici hem üretici fiyatlarında gerileme bekleyemeyeceğiz. Artış değişik ölçülerde sürecek.