Daha uzun yaşadığımız için daha uzun süre çalışmalıyız

Christopher Johnson / Financial Times Yüz yaşına kadar yaşamayı tasarlıyorum. Şimdi yalnızca 76 yaşındayım. Okumadığım kitapları okumak, izlemediğim videoları izlemek ve biriktirdiğim bir sürü şeyi düzenlemek için zamana gereksinimim var. 65 yaşına geldiğimde yaşam süremin 81 olacağını düşüyordum. Eğer şimdi 65 yaşında olsaydım, en fazla 86 yıllık bir yaşam sürem olacağını tahmin edecektim. Kısacası ölüm oranı düştükçe, sağlık koşulları iyileştikçe insanlar eskiden düşündüğünden daha uzun yaşıyorlar. Ortalama ömür süresi İngiltere'de 1980 yılından beri yükseliyor. Eğer son 25 yılda görülen eğilim sürerse 2050 yılına gelindiğinde ortalama ömür 65 yaşındaki erkekler için 93, kadınlar için 96 yıl olacak. İngitere'de aktüerler (sigorta hesaplarında ihtisası olan kimse) eğilimi yanlış hesapladılar. Emeklilik yükümlülükleri varlıklardan daha hızlı arttı. Maaş esaslı emeklilik programları açıkları azaltamadı. Emeklilik haklarında artan beklentiler, ortalama ömür süresinin de artmasına yol açıyor. Eski patronum emeklilik dönemindeki sağlık sigortamı ödemeyi sürdürüyor. Dolayısıyla, ölümcül hastalıkları önleyen bir torba dolusu ilaç sayesinde daha sağlıklı ve uzun bir yaşam süreceğim. Öyle de olsa, emekliler bu dönemin tadını tam çıkaramıyorlar. Sağlıklı ortalama ömür, toplam ortalama ömür süresinin artış hızı kadar hızlı artmıyor. Emeklilik aylıkları da enflasyonla aynı oranda artsa da reel gelirle aynı oranda artmıyor. Bazı kamu emeklilerinki biraz daha yüksek olabilir. Bir emekli ne kadar uzun yaşarsa, çalışan biriyle arasındaki fark o kadar büyük oluyor. Hep sermayeden yedikleri için emeklilerin, kaynağı emeklilik olmayan gelirleri de yaşlandıkça azalıyor. Emeklilerin dışarıda yeme, içme, seyahat ve ulaşım gibi harcamaları birikimlerini azaltıyor. Emeklilerin daha iyi bir yaşam ortamını finanse etmek için alacakları kredilerde bir sınırlama söz konusudur. Kredi alabilenler, emeklilik aylıklarını yarı zamanlı bir işle ya da evdeki gümüş takımları satarak ek yapmak durumunda kalıyorlar. Eğer uzayan yaşam süresinin hem çalışanlar, hem de patronları tehlikeye atmaması isteniyorsa, bunun çözümü insanların daha sonra emekliye ayrılmalarındadır. Ama hükümetin, artan ortalama ömre görünüşte koşut olan kamu çalışanları için emeklilik yaşını yükseltme programı, şimdiki eğilimlere uymuyor. Hükümet programına göre emeklilik yaşı 2024-2034 yılları arasında 66, 2034-2044 yılları arasında 67, 2044-2054 yılları arasında ise 68 olacak. Yüzyılın ortasına geldiğimizde ortalama ömrü 93 olan erkeklerin emeklilik süresi 25 yıl olması bekleniyor. Bugün İngiltere'de özel sektörde emeklilik yaşı 65. Patronlar, bu yaşa gelen çalışanları işten çıkarabiliyorlar. Söz konusu çalışanlar patronlar aleyhine haklarında "haksız işten çıkarma" davası açamıyorlar. Hükümetin 2011 yılına kadar özel sektördeki emeklilik yaşını değiştirmek gibi bir planı yok. Bu durum, patronları yaşlı çalışanları istihdam etmede isteksiz davranmaya yöneltecek. Prim gelirleriyle emekli maaşlarının karşılama oranını temel aldığımızda, emeklilik yaşı, ortalama ömürdeki artışın 2/3'ü kadar yükseltilmelidir. Buna göre, eğer önümüzdeki 50 yıl içinde ortalama ömür 8 yıl artarsa emeklilik yaşı yaklaşık 5 yıl yükseltilmelidir. Bu da hükümetin emeklilik programında öngörülen sürenin neredeyse iki katı. Emeklilik yaşı, 50 yıl sonrasına göre değil, ortalama ömür artış süresi açıkça ortaya çıktığında değiştirilmelidir. Aubrey de Grey gibi "ölümsüzlüğe inanların" tahmin ettiği gibi, tıptaki gençleştirme teknikleri, yaşlanan hücre ve organların yenilenmesi süreci, zaten hızla düşen ölüm oranınındaki düşüşü hızlandırabilir. Sağlık harcamaları artan emeklilik maliyetlerine koşut olarak artması olası görülüyor. Böylece "yaşam pahalılığı" tamamen yeni bir anlama kavuşacak. Benim, uzayan yaşam süresine ve küçülen birikimlere önerdiğim çözümse çok basit: Kendine bir iş bul. Şahsen, Müzisyenler İçin Yardım Sandığı'nın mütevelli heyeti başkanlığı için verdiği iş ilanı özellikle ilgimi çekiyor. Tabii ki yaşımın sorulmasına izin vermeyeceğim. Ama onlara 25 yıllık bir çalışma sürem olduğunu söyleyeceğim. Çeviren: Servet Yeşilyurt