Türkiye’nin gümrük çıkış kapılarına Deli Dumrul’lar yerleşmiş

Dünya ticaretinin en önemli konusu Dünya Ticaret Örgütü kurallarına göre, “Malların serbest dolaşımıdır.” UND İcra Kurulu Başkanı Fatih Şener’in harita üzerinden Türkiye’nin gümrük kapılarındaki durumla ilgili verdiği bilgiye göre, bütün çıkış kapılarımızda sorun yaşanıyor. Şener’in söylediklerine göre, sanki bütün çıkış kapılarımıza Deli Dumrul’lar yerleşmiş durumda. 

En büyük ihraç pazarımız Avrupa’ya Kapıkule’den günde 1600 TIR geçebileceken, UND Başkanı Çetin Nuhoğlu’na göre, bugünkü şartlarda 700 TIR geçebiliyor. Bulgaristan AB kaynaklarıyla yaptığı 8 peronu bir yıldır açmıyor. Kapılarında işlemler çok ağır işliyor. Bu nedenle AB için taşınan yükler tarife dışı engellerle engelleniyor. Yunanistan güzergahında ise kapılar son derece yetersiz. AB’ye varış limanları Fransa ve İtalya’da da kota kısıtlamaları söz konusu. AB ile Gümrük Birliği iyileştirme müzakerelerinde kota sorunları ele alınırken, Çetin Nuhoğlu, AB ve Dünya Ticaret Örgütünü bu tarife dışı engellere müdahale etmeleri için göreve çağırıyor. Fatih Şener, “Türkiye’nin AB coğrafyasına yakın olmasının anlamı yok. Cuma günü çıkan bir TIR Bulgaristan’a ancak salı günü geçebiliyor. Bütün çıkış kapılarımızda sorun yaşanıyor. Sorunlar neredeyse ‘yol kesme’ boyutunda” diyerek, yaşadıkları sorunları dile getiriyor. 

Şener’in arkadaşımız Aysel Yücel’e harita üzerinden verdiği bilgiler, tek tek bütün çıkış kapılarında sorun yaşandığını ortaya koyuyor. İran’a ve Orta Asya ülkelerine açılan Gürbulak ve Esendere kapılarında İran’ın ayrımcı tutumu nedeniyle uzun bekleme süreleri söz konusu oluyor. 5-7 gün süren beklemeden kurtulmak için firmalar Orta Asya yüklerini İran TIR’larına devretmek zorunda kalıyorlar. 

Gürcistan’a ve Gürcistan üzerinden Orta Asya ve BDT ülkelerine açılan Sarp ve Türközü sınır kapılarını kullanan araçlar da Hazar güzergahı, yüksek maliyetlerin yanı sıra, ülkelerdeki engellemeler nedeniyle verimli kullanılamıyor. 

Suriye ve Ortadoğu’ya Cilvegözü ve Öncüpınar kapılarını kullanan Türk TIR’ları sadece tampon bölgeye kadar götürdükleri yüklerini, Suriye plakalı araçlara aktarıyorlar. Elleçlemenin gerçekleştiği tampon bölge alanının genişlemesi gerekiyor. 
Ortadoğu’ya geçişin en önemli alternatifi olan Habur’dan sardece Kuzey Irak’a taşıma yapılabiliyor. İŞİD tehdidi nedeniyle Orta ve Güney Irak’a geçiş yapılamıyor. 

Suriye geçişinin kapanması nedeniyle Suudi Arabistan ve Körfez ülkelerine İskenderun Limanı’ndan Ro- Ro ile Mısır hattı 22 Nisan’da kapandı. İskenderun Limanı’ndan yapılan taşımalar yüzde 85 azalıp 6 bin adede gerilemişti. Şimdi tamamen kapandı. 

Türkiye ihracatına çıkış kapılarındaki sorunlar ve geçiş ülkelerindeki engeller nedeniyle önemli olumsuzluklar yaşatılıyor. UND İcra Kurulu Başkanı Şener, sorunların halline yardımcı olunması için Lojistik Müsteşarılığı kurulmasını öneriyor. Şener, “Türkiye’nin dış ticaretiyle Ekonomi Bakanlığı, geçiş izinleriyle Ulaştırma Bakanlığı kapı kontrolleriyle Gümrük Bakanlığı ilgileniyor. Biz diyoruz ki madem ülke dış ticaretle kalkınıyor. Öyleyse bakanlığa bağlı bir Dış Ticaret Lojistiği Müsteşarlığı kurulsun” önerisinde bulunuyor. 

Lojistik sorunu çözülmeden ihracatı geliştirmek mümkün değildir. Bir an önce bu sorunun çözümü için girişimlerde bulunulmalı. Kapılarımıza yerleştirilen “Deli Dumrul” engellerine son verme çılışmaları başlatılmalıdır. 

Nevin kardeşimi de uğurladık 
Toktamış Ateş’in eşi Prof. Nevin Ateş’i de dün sevgili eşinin yanına uğurladık. O benim çok sevdiğim Tokta’nın emaneti kardeşimdi. Nevin, ölümcül hastalıkla boğuşurken bile moralli ve yaşama sevinci içersindeydi. Kendisi her zaman tevazu içersinde gülen, etrafına pozitif enerji veren, kimseyi kırmayan bir insandı. Bizlere güzel ve metanetli kızı Ayşegül’ü emanet bıraktı. Allah rahmet eylesin, mekanı cennet olsun.