Yeni Ekonomi Eylem Planı

Tevfik GÜNGÖR
Tevfik GÜNGÖR OLAYLARIN İÇİNDEN gungoruras@superonline.com

Yeni Ekonomi Eylem Planı dün açıklandı.

Acaba bu plan tarımda ve sanayide yeni yatırımları hızlandırır mı? Üretim ve istihdam artışını sağlar mı?

Daha da önemlisi ithalatın azalmasına, ihracatın artmasına imkan verir mi?
Türkiye’deki girişimci dünya kalitesinde, dünya fiyatı ile talebi olan malları üretmesini istemez mi?
Türkiye’deki girişimci tarıma, sanayiye daha çok yatırım yapmak istemez mi?
Türkiye’deki girişimci konut yerine, tarım ve sanayide üretime para harcamayı istemez mi?
Tabii ki ister, ama mevcut ekonomik yapı bu isteklerin gerçekleşmesine imkan vermiyor.

Acaba “Yeni Ekonomi Eylem Planı” bu çarpık ekonomik yapıda radikal değişime imkan verecek mi? Yapısal değişimi sağlayacak mı?

Başbakanın açıklamalarını bu açıdan değerlendirmek gerekir.
Bugün ülkede üretmek yerine, dışarıdan ithal etmek daha cazip.

Üretmeye kalkan kazanamıyor. 
Örnek:
•Bırakınız ayçiçeğini, pamuğu, mısırı,  kuru fasulyeyi, mercimeği, pirinci, nohutu bile ithal ediyoruz.
•Daha önceleri Türkiye’de üretilen çok sayıda sanayi ürünü şimdilerde yurtdışında ürettiriliyor.
•Tarımda, sanayide daha çok üretim yapalım istiyoruz.
•Ürettiğimiz ile hem iç talebi karşılayalım, (böylece ithalat azalsın) hem de dışarıya bolca mal satalım (ihracatımız artsın) istiyoruz.
•Üretimi artırmak için yatırım yapmak gerekir. 
•Yatırımı, üretimi devlet yerine özel sektör yapsın istiyoruz.
Özel sektör yatırım yaparken, ürettiği malı içeride ve dışarıda satıp satamayacağına bakar.

Malın içeride ve dışarıda satılabilmesi, dünya pazarındaki rakiplerine göre; 
(1)Yatırım ve üretim maliyetinin ve sonuçta ürün fiyatının rakiplerin maliyetinden ve fiyatından düşük olması gerekir. (2) Kaliteli-farklı-talebi olan bir ürün olması gerekir.
Özel girişimci yatırıma ve üretime başlamadan; (1) Öncelikle maliyete, (2) sonra da üreteceği mal ve hizmetin iç ve dış talebine bakarak riske girer.

Yanlış hesap ile yatırıma ve üretime başlayan girişimci batar.

Günümüzde, araştırma ve geliştirmenin önemini bilmeyen, ileri teknolojiyi uygulamak istemeyen, inovasyona ve yenilikçiliğe yabancı girişimci kalmadı. Ama bunları istemekle olmuyor.
Bunların bir maliyeti var. Ürünün bu maliyeti kaldırabilmesi gerekiyor. Bu tür harcamalar ve üretimde maliyet faturasını şişiren diğer girdiler, tarımda ve sanayide dünya kalitesi ve fiyatı ile üretime imkan verecek yapısal değişim sağlanamadığı sürece, yatırım ve üretim azalacak, ithalata bağımlılık artacaktır.

Yeni Ekonomi Eylem Planı’nda yer alan tedbirlerin hiç biri yeni, yapısal değişime destek verecek özelliği taşımıyor. Özetle planın “yenilik” özelliği yok. Bugüne kadar devamlı gündeme gelen; 
(1) ya uygulanamadıkları, ya da (2) önem taşımadıkları için netice vermeyen tedbirler.

Yazara Ait Diğer Yazılar Tüm Yazılar
40 yılda ne değişti? 03 Ağustos 2018
Vizyon sahibi olmak 30 Temmuz 2018