İtalya sandık başında

İtalya'da seçmenler, Temsilciler Meclisi ve Cumhuriyet Senatosu'nu belirlemek için sandık başına gidiyor.

İçişleri Bakanlığı'nın internet sitesindeki açıklamaya göre, yerel saatle 07.00'de (TSİ 09.00) başlayan oy verme işlemi, saat 23.00'e (TSİ 01.00) kadar sürecek. Seçim sonuçlarının yarın öğle saatlerinde netleşmesi bekleniyor.

İtalya'da yaklaşık 51 milyon kayıtlı seçmen bulunuyor. Temsilciler Meclisi için 18, Cumhuriyet Senatosu içinse 25 yaşını doldurmuş İtalyan vatandaşları oy verebiliyor.

Seçmenlerin yurt dışında yaşayan yaklaşık 4,1 milyonu, mektupla oy kullandı. Yurt dışından gelen oylarla Temsilciler Meclisi'nin 12, Cumhuriyet Senatosunun ise 6 üyesi belli olacak.

İtalya sınırları içinde 20 seçim bölgesinde toplam 61 bin 552 seçim noktasında sandık başına giden yaklaşık 46,6 milyon seçmen Temsilciler Meclisi'nin 618 üyesini, seçmenlerin 42,8 milyonu Cumhuriyet Senatosu'nun 309 üyesini belirleyecek.

Toplam 630 sandalyeli Temsilciler Meclisi için 3 bin 901, 315 sandalyeli Cumhuriyet Senatosu için ise bin 958 aday yarışıyor.

Üç ana blok: Merkez sol, merkez sağ ve M5S

Toplamda 30'dan fazla partinin oy pusulasında yer alacağı seçimde, bazı ittifaklar ve partiler öne çıkıyor. Seçim yarışının üç ana bloku, merkez sol ittifakı, merkez sağ ittifakı ve 5 Yıldız Hareketi (M5S) olarak sıralanıyor.

Halihazırda iktidardaki koalisyon hükümetinde bulunan ve Matteo Renzi liderliğindeki Demokrat Parti'nin (PD) başı çektiği merkez sol ittifakında Emma Bonino'nun liberal Avrupa partisi, Giulio Santagata'nın Birlikte partisi ve Beatrice Lorenzin'in merkezci Popüler Sivil Liste partisi yer alıyor.

Merkez sağ ittifakında ise eski Başbakan Silvio Berlusconi'nin liberal muhafazakar Forza Italia partisi, Matteo Salvini'nin aşırı sağcı Lig partisi, Giorgia Meloni'nin aşırı sağcı İtalya'nın Kardeşleri partisi ve Raffaele Fitto'nun Hristiyan demokrat Biz İtalya'yla partisi birlikte yarışıyor.

Forza Italia'nın lideri Berlusconi, 2013 yılında vergi kaçakçılığından suçlu bulunmasının ardından 6 yıl boyunca kamu hizmetlerinden mahrum edilmişti. Berlusconi, bu sebeple seçimlere adaylığını koyamadı. Berlusconi, konuyu Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'ne taşıdı ancak seçimlere kadar kararın açıklanması beklenmediği için Forza Italia'nın başbakan adayı Avrupa Parlamentosu (AP) Başkanı Antonio Tajani oldu.

İki ana ittifak dışında bazı partiler tek başına öne çıkıyor. İttifakların en güçlü rakibi 31 yaşındaki Luigi Di Maio liderliğindeki popülist 5 Yıldız Hareketi (M5S) partisi.

Senato Başkanı Pietro Grasso liderliğindeki sosyal demokrat Özgür ve Eşit (LeU) partisi de seçime tek başına katılan bir diğer önemli parti. Özgür ve Eşit partisinin, ülkedeki sol kesimin oylarının bir kısmını alması bekleniyor.

Anketlere göre zafere en yakın taraf merkez sağ ittifakı

Demos, Euromedia ve IPR gibi önde gelen araştırma şirketlerinin son seçim anketlerine bakıldığında, merkez sol ittifakın oy oranının yüzde 25 ile 28 arasında seyretmesi bekleniyor.

M5S'nin oy oranının da yüzde 26 ile 28 arasında olacağı tahmin ediliyor ancak partinin başbakan adayı Di Maio, cuma günü "son seçim anketlerine göre 5 Yıldız Hareketi için muhalefet döneminin sona erdiğini ve iktidar zamanının başladığı" açıklamasını dile getirmişti.

Son anketlerde iktidara en yakın taraf ise yüzde 35 ile 38 arasında oy alması beklenen merkez sağ ittifakı. Ülkede oranı bir hayli yüksek olan "kararsız seçmenlerin" oylarının bir kısmının merkez sağ ittifakına yönelmesi durumunda, ittifak tek başına iktidara gelebilir.

Ancak merkez sağ ittifakı, anketteki tahminlerin üzerine çıkamazsa, koalisyon görüşmelerinin yapılması muhtemel görünüyor. Fakat seçimlerde yarışacak merkez sol, merkez sağ ve M5S'den oluşan üç ana blok da şimdilik "kimse tek başına iktidar olacak oyu alamazsa koalisyon kurma yoluna girmeyeceklerini ve tekrar seçime gidileceğini" söylüyor.

Yeni seçim kanunu

İtalya, geçen yıl onaylanan "Rosatellum 2.0" adlı yeni seçim kanunuyla sandığa gidecek. Kanunla 1993'ten bu yana yüzde 4 olan seçim barajı, yüzde 3'e düşürüldü.

Kanuna göre parlamentoda sandalye sayısının üçte biri çoğunluk, üçte ikisi ise nispi temsil esasına göre belirlenecek. Kanun ayrıca parlamentoda kadın-erkek dengesini sağlamak üzere tek bir partide iki cinsiyetten birinin, yüzde 60’tan fazla olmasını engelliyor.

Yeni yasa, seçim öncesi ittifak ve koalisyon anlaşması yaparak seçimlere giden partilere, tek başına seçimlere giren partilere nazaran sandalye aritmetiğinde daha fazla avantaj tanıyor.

Bugün ayrıca İtalya'nın Lazio ve Lombardiya bölgelerinde, bölge başkanı ve bölge konseyinin belirlenmesi için de oy kullanılacak.

İtalya'nın yeni lideri kim olacak?