Küreselde kalıcı olmak isteyenler yeşil dönüşüme ayak uydurmalı

İleri tasarım ve üretim kabiliyetleri ile farklı sektörlerde ihtiyaç duyulan çeşitli ürün taleplerine yanıt verebilen Türkiye’deki pompa ve vana sanayicileri, halihazırda küresel pazardaki ticaretin yüzde 10’unu temsil ediyor. Döviz kurlarının yüksek olması, finansal kaynaklara erişimde güçlük yaşanması, ham madde ve enerji maliyetlerindeki artış gibi ortak sorunlara karşın sektör, konusunda uzmanlaşmış iş gücü ve Ar-Ge yatırımlarıyla geleceğe umutla bakıyor. Diğer yandan yaşanan depremler dolayısıyla zor bir yıl olacak 2023 için sektör, afetlerden etkilenen bölgelerdeki yeniden yapılanma ve kalkınma çalışmalarına destek vermeye hazır.

Yeşil dönüşüm önemli

Türkiye’de imalat yapan sektörler başta olmak üzere AB Yeşil Mutabakatı’na uyum sağlamak amacıyla çalışmalarını sürdürüyor. Diğer yandan gelecekte daha yeşil bir üretim yapamayan birçok işletme oyunun dışında kalacak. Çünkü bu tür işletmelerde su tüketimi, kaynak kullanımı ve ham madde tedariki konusunda sürdürülebilir çözümler geliştirilemediği için ya üretimleri sona erecek ya da rekabette şansları çok düşük olacak. Endüstriyel üretimi söz konusu olunca kaynakları daha tasarruflu kullanmak, su tüketimini israfı önleyerek azaltmak, atık su ve sıvıların kontrolü maliyetleri azaltan unsurlar arasında yer alacak. Bu noktada yapılacak altyapı yatırımlarında ise pek çok sektörde temel ekipman olarak öne çıkan pompa, vana ve valfler daha önemli bir role sahip olacak. Hatta şimdiden bu anlamda yapılan iyileştirmeler başarılı örnekler arasında gösteriliyor.

Kilogram başına ihracat 9.3 dolara yükseldi

2021 ve 2022 yılları Ocak-Aralık olmak üzere 12 aylık dönem itibariyle pompa ve kompresör ihracatı 155 bin tondan 144 dolar tona düşerek yüzde 6,6 azalmış olmasına rağmen 1.327 milyar dolardan 1.343 milyar dolara çıkarak yüzde 1,2 artış gösterdi. Ortalama birim fiyatı ise kilogram başına 8.6 dolardan 9.3 dolara çıktı. Sadece pompa ihracatı Ocak-Aralık 2022 döneminde 965.9 milyon dolar olarak gerçekleşti. 2021 yılı ihracatı 856.9 milyon dolar olmuştu ve bu durumda sektör 2022 yılında pompa ürün grubunda yüzde 12,71 büyüme kaydetti.

Aynı dönemde vana ve armatür ihracatı ise 72 bin tondan 73 bin tona çıkarak yüzde 0,9 artış gösterdi. Ocak-Aralık 2021’de 716 milyon dolar ihracat gerçekleştiren sektör, 2022’nin aynı döneminde 762 milyon dolar ihracat yaparak yüzde 6,4 büyüdü. Serbest bölgelerden yapılan ihracat hariç olmak üzere 2021’de kilogram başına ihracat fiyatı 9.9 dolar olan ortalama birim fiyat, 2022’de 10.4 dolara çıktı. Vana ve armatürlerde 2022 yılında yüzde 8,51 ihracat artışı kaydedildi. Serbest bölgelerden yapılan ihracat dahil olmak üzere 2022 yılında toplam ihracat yaklaşık 845.7 milyon doları buldu.

Ticaret hacmi artıyor

Sektörün ithalat değerlerine bakıldığında Ocak-Aralık 2022 dönemi kapsamında pompa ithalatı, 1.241 milyar doları buldu. Bu rakam 2021’de 1.160 milyar dolardı. Farklı bir ifadeyle ithalat yüzde 7,05 artış kaydetti. 2021 yılında 1.294 milyar dolar olarak gerçekleşen vana ve armatür ithalatı, 2022’de yüzde 19,36 artış kaydederek 1.545 milyar dolara ulaştı. Ocak-Aralık 2022 dönemi pompa ve vana-armatür ticaret hacmi ise 2.207 milyar dolar pompa, 2.391 milyar dolar vana ve armatür olmak üzere toplamda yaklaşık 4.6 milyar dolar olarak gerçekleşti. 2021 verileri ile kıyaslandığında ticaret hacminde yüzde 12,41 artış kaydedildiği görüldü. Ocak-Aralık 2022 döneminde ihracatın ithalatı karşılama oranı pompalarda yüzde 77,7; vana ve armatürlerde yüzde 54,72 olarak gerçekleşti.

Akıllı ürünler daha çok bilgi aktaracak

Altyapı uygulamaları kapsamında su temininde, atık suyun arıtma tesislerine aktarılmasında, ısıtma, soğutma, havalandırma sistemlerinin sanayi tesisleri başta olmak üzere farklı binalarda çalışmasına olanak tanıyan geniş kullanım alanı bulunan pompa, vana ve ekipmanları artık daha fazla göz önünde bulunuyor. Çevre ile ilgili düzenlemeler, endüstriyel işletmeleri etkileyen dijital dönüşüm ve yeşil teknolojilerle şekillenen yeni ekonomik model daha kaliteli ve yüksek performanslı yeni teknolojilere uyumlu pompa ve vanalara olan talebin artacağı ön görülüyor. IoT, veri analizi ve ağ bağlantısı gibi dijital çözümlerin daha fazla benimsenmesiyle pompalar ve vanalar daha akıllı hale geliyor ve daha iyi yönetim ve arızaları belirlemek için dijitalleşmeye başvuruyor.