Birleşmiş Milletler çatısı altında, dünya çocuklarına eğitimde fırsat eşitliği imkanı sunacak bir girişim var. GigaGlobal.
Birleşmiş Milletler Çocuklara Yardım Fonu UNICEF ve Uluslararası Telekomünikasyon Birliği ITU işbirliğinde, Ericsson, Dell Technologies, Meta gibi çeşitli özel kuruluşların desteği ile yürüatülen bu projede dünya genelindeki tüm okulların internete bağlanması amaçlanıyor.
Dünyadaki altı milyonun üzerindeki okulun yarısından daha fazlasında internet erişimi yok. Bunun neticesinde, öğrenciler, internette mevcut olan eğitim programlarına katılmaktan geri kalıyor. Fırsat eşitliğini yakalayamıyor.
2019 yılında başlatılan proje, dünya üzerindeki tüm okulların internete bağlanması hedefini 2030 yılına kadar gerçekleştirmeyi hedefliyor.
Dört katmanlı proje
GigaGlobal, dört katmanlı bir proje. İlk katmanda, dünya üzerindeki okulların haritalandırılması yapılıyor. Bu yılın başında, GigaGlobal, 136 ülkede yürüttükleri çalışma neticesinde iki milyon okulun haritalandırmasını tamamladığını duyurdu. Daha 4 milyonun üzerinde okul haritalandırılacak.
Ben, kontrol ettim. Türkiye’deki özel ve devlet okulları da haritalandırılmış. İkinci katmanda, okulların internet bağlantısı olup olmadığı veya hızın düşük olup olmadığı saptanıyor. Türkiye’deki okulların verileri henüz sistemde kayıtlı değil. Üçüncü katmanda ise okulların mobil telekom şebekelerinin kapsama ağında olup olmadığı kontrol ediliyor. Bağlantısı olmayan okullara bağlantı götürmenin alternatif yollarını saptayabilmek için.
Son kademede ise okullardaki internet bağlantı hızları ölçülüyor. Sürekli, kesintisiz ve hızlı bir internet bağlantısı ile tüm okulların eşit şekilde internete erişiminin sağlanması hedefleniyor.
Yaklaşan tehlike
Bu, önemli bir proje olmakla birlikte Türkiye açısından bazı riskler de içeriyor.
Öğrencilerimiz, daha önce gelişmiş ülkelerin öğrencileri ile rekabet ederken, bu proje sonunda geri kalmış ülkelerdeki öğrenciler de bizim rakibimiz olacak. Tüm dünyadaki öğrencilerin, dünya üzerindeki tüm bilgilere ve eğitimlere katılma fırsatı yaratılacak. Bu proje tamamlanmadan bizim hızla yol almamız ve çocuklarımızı geleceğe daha iyi hazırlamamız gerekiyor.
Türkiye’de okulların durumu
Türkiye’de okulların internete bağlanmasına ilişkin çalışmalar, 2003 yılında, genişbant internet erişimi (o zamanlar ADSL) ile başlamıştı. Milli Eğitim Bakanlığı ve Türk Telekom arasında yapılan protokolde, 2005 yılı sonuna kadar tüm okulların internet bağlantısının sağlanması hedefleniyordu.
Bu hedef gerçekleştirildi mi? Hayır.
Ancak bu konudaki çalışmalar 2012 yılından itibaren F@ TİH (Fırsatları Artırma ve Teknolojiyi İyileştirme Hareketi) projesi ile devam ediyor.
Hatta ADSL ile değil, fiber internet ile okullar bağlanıyor.
MEB verilerine göre ülkemizde 2021-2022 eğitim öğretim yılında 56 bin 200'ü resmi, 14 bin 179'u özel ve 4'ü açık öğretim okulu olmak üzere toplam 70 bin 383 okul hizmet verdi. F@TİH projesi kapsamında şimdiye kadar 19 bin 842 okulun ağ altyapısı tamamlandı. Yaklaşık 13 bin 800 okula F@TİH projesi için özel olarak oluşturulan altyapı kuruldu. Bunun 13 bini aktif olarak kullanılıyor. Kablolu internet imkânı bulunmayan 2 bin 675 okulumuz mobil şebeke üzerinden, bin 710 okulumuz ise Turksat’ın sunduğu uydu internet üzerinaden erişim hizmeti alıyor. Bunların dışında ADSL gibi hizmetlerle internete erişimi okullar da var. Ayrıca, özel okulların tamamında internet bağlantısı mevcut. Türkiye’de internete bağlı olmayan okul neredeyse kalmadı. Hatta, MEB’in projeleri sayesinde tüm okulların neredeyse kendine ait bir web sitesi bile var. Ama istenilen hızlarda internet erişimi olmayan okullar var.