Yalnız dijitalde hüsran, basılı gazete artı dijitalde başarı var

Garbis KEŞİŞOĞLU DÜNYA'DA MEDYA garbis.kesisoglu@dunya.com

2019, dijital yayıncılık için kader yılı olacak... ABD piyasasında şurası çok iyi anlaşıldı: Dijital yayıncılık sayesinde geleneksel basılı gazetelerin bütün sorunlarını halledeceklerini umanlar, baskı işini büyük beklentilerle durduranlar, fena halde yanıldılar... Şimdi, gelir açığını nasıl kapatacaklarını kara kara düşünüyorlar.

Dijital reklamlarda artış olmasına rağmen, ‘İki Dev’in (Facebook ile Google) bu alandaki amansız tekeli, yayıncıları ve dijitale yatırım yaparak risk üstlenenleri, hayal kırıklığına uğrattı.
“Takke düştü, kel göründü” misali iş işten geçtikten sonra anlaşıldı ki, başlangıçta yapılan planlarda ‘İki Dev’in gücü doğru hesaplanamamıştı. Tablo ortada: 2018 rakamları itibariyle; Facebook, Google ve Amazon dijital reklam pastasının yüzde 62’isini kontrol ederken, öbür yayıncıların tümüne kala kala pastanın yüzde 38’i kalıyordu!

Dijital medya cephesinde işten çıkarmalar

Dijital reklamların beklenen seviyeye gelememesi, Amerika’ nın en büyük gazete gruplarından
- USA Today’in yayıncısı Gannett’i satın alınma tehlikesi ile karşı karşıya bıraktı. Gannett, 1.3 milyar dolarlık bir teklifi şimdilik geri çevirdi ama henüz tehlikeyi savuşturmuş değil ve personel çıkarmaya devam ediyor.

- Miami Herald, Kansas City Star ve Fort Worth Star-Telegram gibi gazeteleri yayınlayan Kaliforniya’daki McClatchy grubu da, çalışanlarını yüzde 10 oranında azaltmaya gidiyor.

- AOL, Yahoo ve HuffPost’un sahibi olan, Amerika’nın ikinci büyük telekomünikasyon şirketi Verizon ise dijital medyada beklenen başarıyı gösteremeyince 800 çalışanını eve göndermeyi tercih etti.

- Kanada’daki popüler Vice Media da, zarar ettiği gerekçesi ile personelde yüzde 10 indirime gidiyor.

- 2011’de faaliyete geçen ve bugüne kadar dijital yayıncılığın göz bebeği olan BuzzFeed, çalışanların yüzde 15’ini işten çıkarmak zorunda kaldı. Bu grup, 2018’de 300 milyon dolar gelir elde etmesine rağmen, Başkan Trump’ın eski avukatı Michael Cohen hakkındaki yalan olduğu belgelenen bir haber yüzünden çok abone kaybetmişti. Aboneye dayanan BuzzFeed’in içeriklerinin Facebook’ta eskisi kadar yer bulamaması, firmanın gelir kaybını beraberinde getirdi.

Facebook, önceleri medya organizasyonlarının güvenilir müttefiki olarak görülüyordu; ancak 2016’da logaritmasını değiştirdi ve BuzzFeed içeriklerine öncelik tanımaktan vazgeçti.
Sonuçta BuzzFeed gibi bir dijital kalenin bu hallere düşmesi, dijital yayıncılıktan çok şey bekleyenlerde soğuk duş etkisi yarattı.

Öbür cephe: NYT, altın devrini yaşıyor

Sadece dijitalden medet uman cephedeki bütün bu tatsız haberlere karşılık, basılı gazete ile dijitali birlikte yürüten ve kaliteli gazeteciliği ön plana almaya özen gösteren The New York Times’ın (NYT) başarılarına yeni halklar ekleniyor. Amerika’nın bu ulusal gazetesi, 2018’de dijitalden 709 milyon dolar gelir elde etti. Gazetenin İngiliz asıllı CEO’su Marc Thompson’un 2020 hedefi ise 800 milyon dolar. Halen haber, bulmaca ve yemek tarifi abonelerinin sayısı 3 milyon 300 bini aşmış durumda.

2017’ye göre geçen yıl dijital ve basılı gazete toplam abone sayısı yüzde 27 artışla 4 milyon 300 bine ulaşarak rekor kırdı. Sadece son üç aylık dönemde 265 bin yeni abone sağlandı. Bunların 170 bini haberlere, diğerleri bulmaca ve yemek programlarına abone oldular.

The New York Times’ın abone sayısındaki bu tırmanış, dijital reklamlarda da yüzde 8.6 oranında bir artışı beraberinde getirdi. Gazetenin tarihinde ilk defa dijital reklamlar, basılı gazetedekilerin üstüne çıkmış oldu.

Gazete, sağladığı ek gelirin büyük bir kısmını kaliteli gazeteciliğe harcıyor. Öyle ki, yaşadığı bu altın devirden yararlanarak 120 yeni gazeteciyi kadrosuna kattı. Halen bu gazetede 1600 gazeteci çalışıyor.

Başka başarılı örnekler de var

Aynı şekilde basılı gazete ve dijitali birlikte yürütmeyi başaran diğer belli başlı yayın organları da kriz ortamından pek etkilenmediler. İşte örnekleri:

- Tüketici alışkanlıklarının değiştiğini zamanında görerek iş programlarında ona göre ayarlamalar yapan Amazon’un sahibi Jeff Bezos’ un satın aldığı Washington Post...
- Yanı sıra, medya Çarı Rupert Murdoch’un The Wall Street Journal’ı...
- Ve İngiltere’de Japon Nikkei’nin sahip olduğu The Financial Times.
Sadece dijitale bel bağlamayıp geleneksel baskıyı da önemseyen bu gazeteler, reklamlardaki genel düşüş ortamından daha az etkilendiler.
Son söz, hep aynı kapıya çıkıyor:
Ne yapıp edecek, dijital ile basılı gazeteyi kalitesini arttırarak birlikte yürüteceksiniz.
Yoksa... Ötesine dilimiz varmıyor.

Kâr rekoru kıran New York Times, sattığı binasını 250 milyon dolara geri alıyor

The New York Times’in 2018’in son üç ayındaki geliri, geçen yıla göre yüzde 4 artış kaydetti. Gazete yıllardan beri Ochs-Sulzberger ailesinin kontrolünde bulunuyor.
7.5 yıl sonra bu yıl ilk defa abone ücretlerinde artışa gidilecek. Abonelerin yüzde 16’sı Amerika dışında bulunuyor ve bu nedenle gazetenin asıl amacı, küresel bir haber üreticisi haline gelmek.
NYT yönetimi birkaç yıl önceki krizde New York’un merkezindeki binayı 225 milyon dolara satıp tekrar 10 yıllığına kiralamak zorunda kalmıştı. Şimdi ise elde edilen kârın bir kısmı, 250 milyon dolar binanın yeniden alınması için kullanılacak.

Yapay zekâ, 5G, Big Data ile medyada taşlar oynayacak

2007’de iPhone’un piyasaya çıkması ile medyada da taşlar yerinden oynamıştı.
Bugün ise yapay zekâ (artificial intelligence-AI ), 5G teknolojisi, sesli kumanda ile makineleri çalıştırma, sürücüsüz otomobiller, büyük veri (Big Data) konuşuluyor...
Bunlar, önümüzdeki yıllarda medyada dengeleri değiştirecek. Google’ın Deep Mind yapay zekâ grubu, makinelerin insan beyni gibi çalışıp tecrübe kazanacağını ve ileride insanlardan bir şey öğrenmelerine gerek olmayacağını belirtiyor. Özellikle yakında devreye girecek olan 5 G, teknolojinin kullanımında bir devrimi beraberinde getirecek. Özellikle Çinli Huawei ve ZTE’nin öncülüğünde 5G ağı içinde fabrikalardaki makineler, sürücüsüz otomobiller, evdeki buzdolapları, matbaa makineleri kontrol edilebilecek. İnsan ve makine etkileşimini sağlayan yapay zekânın robotları önümüzdeki yıllarda, revaçta olacak.

Tüm yazılarını göster